Bel ağrısı hakkında bilmemiz gerekenler...

Bel ağrısı tüm yaşamları boyunca her dört kişiden, üçünde görülen bir durumdur. Ağrı dindirilmesi zorunlu olan bir bulgudur ve ağrı tedavisi her birey için bir haktır tabiî ki. Günümüz de sıfır ağrı dediğimiz etkin ağrı tedavi programları geliştirsek de, ne yazık ki asıl sorunu bilmeden hiçbir bel ağrısının tedavi edilmemesi gerekmektedir.

Bel ağrıları akut veya kronik olarak görülebilmektedir, yani ya ilk atak şeklinde başlayabilmekte veya bu ilk atak tekrarlayan ve geçmeyen ağrı şekline dönüşebilmektedir. Akut ağrı en fazla altı hafta sürebilirken, kronik ağrı yaşam boyu devam edebilir. Bir çok formda görülebilen bel ağrısı ani başlangıçlı, keskin veya sürekli huzursuzluk verici olabilir. Hareketle ortaya çıkabildiği gibi, öksürük ve hapşırma ile de artabilir. Bazen bacaklarda güçsüzlük veya hissizlik ile birlikte olabilir ki bu ciddi bir bulgudur.

Bel ağrısı geliştiğinde ve özellikle de aşağıdaki bulgular görülüyorsa ciddi bir tıbbi değerlendirme sonrası tedavi edilmesi zorunludur,

Ağrı önemli derece de artıyorsa Günlük aktiviteleri etkiliyorsa Bacak güçsüzlüğü veya hissizliğine neden oluyorsa Boşaltım sistemlerinde güçsüzlük yaratıyorsa

Bel ağrısının türlü nedenleri vardır, bel fıtığı, bel kayması gibi omurga sorunları, kas ve bağlardan kaynaklanan problemler, romatizmal hastalıklar, aşırı kilo yanı sıra özellikle kötü duruş pozisyonları ve zayıf vücut mekaniği gibi. Özellikle uzun zamanlar boyunca sürekli oturmak veya yanlış oturma pozisyonları sıklıkla bel ağrısına neden olur.

Aslında hazırlayıcı risk faktörleri bilinir ve bunlardan kaçınılmaya çalışılırsa bir çok bel ağrılarının ortaya çıkması engellenebilir. Bu risk faktörleri sıralanacak olursa

Meslekle ilgili olanlar: Ağır kaldırma, sürekli oturma, vibrasyon ve iş yerinde psikolojik stres

Sportif aktivitelerle ilgili olanlar: jimnastik, futbol, halter, güreş ve kürek.

Kişisel risk faktörleri: sigara içme, fiziksel uyum bozukluğu ve önceden bel ağrısı geçirmiş olmak.

Psikolojik faktörlerdir. İşini sevmeyenlerin bel ağrısı nedeniyle hekime baş vurma oranı sevenlere göre 2,5 kat fazladır.

Bu risk faktörlerine bağlı olarak gelişebilecek sorunlar : kas, bağ dokusu ve eklem gerilmelerine bağlı gelişebilirken, daha ileri travmalarda bel omurları arasındaki disk olarak bilinen yastıkçıklardaki zedelenmeler ve omurga zincirinde kaymalar olabilmektedir. Yine ilerleyen yaşla birlikte sık görülebilen omurga daralmaları da sıkıntı yaratabilmektedir.

Halk arasında da sıkça bilinen adıyla siyatik ( bel fıtığı, disk hernisi) omurga sorunlarına bağlı ağrılarda ilk sırada yer almaktadır. Bel fıtığının ortaya çıkışı ise: Travma, ağır kaldırma, kaza gibi nedenlerle yastıkçıklarda oluşan yırtılma, omurilik ve omurlar arasında çıkan sinirlere baskı yapmaktadır. Sinirler üzerine olan baskı hem belde, hem de belden çıkacak sinirin dağıldığı alanda ağrı ve diğer belirtilere neden olur. Ağrının yanı sıra sıkışan sinirin olduğu tarafta hareket kısıtlılığı, hissizlik ve karıncalanma bulguları gelişebilir. Sıkışan sinir siyatik sinir olduğunda gelişen sorun ‘siyatik ‘adlı klinik tabloya neden olur. Hastanın ağrısı hareketle artar, öksürük, hapşırma ve ıkınma hareketleri ile de şiddetlenir.

Bel ağrılarında ilk yapılacak tetkikler kinisyenin görüşüne göre bel grafisi, tomografi veya MR olabilmektedir.

Bel ağrısı tedavisi, neden ortaya konulduktan sonra cerrahi tedavi düşünülmüyorsa öncelikle şikayetleri azaltıcı yönde yapılmalıdır. Tedavi planında beyin cerrahı, fizik tedavi uzmanı ve anestezi-algoloji uzmanı birlikte ortak olarak çalışmalıdır. Beyin cerrahi uzmanı operasyon kararı almıyorsa, öncelikle istirahat ve algoloji uzmanının planlayacağı etkin ağrı tedavisi ile ağrı şikayeti ortadan kaldırılmalıdır. Daha sonra fizik tedavi uzmanı ek tedavi önerisinde bulunduğu takdirde, fizyoterapist eşliğinde yapılacak fizik tedavi işlemi kesin sonuç verecektir.

Bel ağrısı konusunda unutulmaması gerekenler

Kişilerin % 80’i yaşamları boyunca en az bir kez bel ağrısı atağı geçirir Çoğunluğu ilk atak sonrası düzelir %25-50 sinde ilk yıl içinde yeni atak olur. Hekim kontrolü olmadan bel ağrısı konusunda karar verilmemeli Sürekli ağrı kesici kullanımı alışkanlık yaratabilir, bundan kaçınılmalıdır. Her cerrahi girişim yüzde yüz olumlu sonuç vermez Hastaların % 1-5 inde cerrahi gerekir. Tek tip tedavi yöntemi yoktur, hastaya göre tedavi programı yapılmalıdır. Çoğunluğu mekanik nedenlere bağlıdır.

Bel ağrısından kaçınmak için önemli öneriler

Normal kiloda olmaya çalışın ve stresten uzak kalmaya çalışın Mutlaka yürüyüş yapın, onbeş dakikalık yürüyüşle başlayıp, hafta da en az üç gün kırk beş dakika yürüyüşe çıkın Uzun süre hareketsiz kalmayın, herhangi bir nedenle uzun süre oturmak veya ayakta kalmak zorunda kalıyorsanız, mutlaka aralıklı olarak pozisyon değiştirin. Yürürken dik durun, elinizde ağırlık taşıyorsanız yüklerinizi eşit dağıtmaya özen gösterin. Herhangi bir şey taşımak zorunda iseniz, yerden kaldırırken dizlerinizi kırın , belden eğilmeyin, bacaklarınızı kullanarak kucağınıza alın ve gövdenize yakın tutun. Oturduğunuz yerden eğilerek hiçbir şey almaya çalışmayın, otururken eğildiğimizde omurlar arasındaki yastıkçıklara gelen baskı en üst seviyede olur. Uzun süreli seyahatlerde mutlaka belinize küçük bir destek koyun ve ayaklarınızı rahatça uzatabileceğiniz şekilde oturun. Yatakta yatarken,dizlerimizi kırarak yan tarafımıza yatmamız ağrımızı hafifletecektir. Yine yataktan kalkarken önce yan dönüp, bacaklarımızı dizimizden itibaren yataktan dışarı çıkarıp, kolumuzdan destek alıp kalkmamız, ayağa kalkmamızı kolaylaştıracaktır. Ergonomi, yani yaptığımız iş gereği çalışma mekanının, işi yapan kişinin özelliklerine uygun hale getirilmesi: mekanik nedenlere bağlı ağrıları engelleyecektir. Yürürken, otururken ve uyurken ortopedik malzemelerin kullanılması duruş bozukluklarını önlemeye yardımcı olacaktır.

Bel ağrısı ciddi bir toplum sorunu olmakta, bende bel fıtığı olan biri olarak bu durumdan muzdaripim. Kendimce önlemler alarak, erken tedavilerle sorunumu çözmeye çalışıyorum. Umarım yazıyı okuyup, kişisel önlemler alarak bu rahatsızlıktan kaçınabilenler olur. Sağlıklı günler diliyorum, sevgilerimle.

http://www.holistix-treatments.co.uk/images/back_pain.jpg