Belgeler, geleceğe ışık tutan bir Tapu'dur.

Ona: “ Ayaklı kütüphane” diyorlar. Gündelik konuşmalarda olsun, bir toplantıda olsun veya telefonda olsun, aklınıza bir şey mi takıldı?  Ona cevap bulamadınız mı? Neydi o? Nasıldı ? O fotoğraf kaç yılında çekildiydi?  Buranın eski adı neydi ? Kaç yılında başkan oldu? Dedesinin ismi neydi? Irmağın derinliği ne kadar? , şu resimdeki soldan  dördüncü şahıs kim? Boğaz’da ilk  temizleme tarağı  ne zaman çalıştı?” Üüüü, aklınıza ne gelirse. En ufak bir tereddütte kafanıza takılanın en doğru ve sıhhatli cevabını mı arıyorsunuz? Kim verecek bu cevabı? İşte! Ayaklı kütüphane ne güne duruyor. Gelsin Çetin Asma. Söylesin bir bir. Hem de ezbere söyleyiversin. Belgeyse belge. Resimse resim.

Bartın’ın yetiştirdiği ender insanlardan bu Çetin Asma. Batının gözü, kulağı ve hamisi durumunda. Yazarsınız. Araştırmacısınız. Milli kütüphaneden evvel, ilk başvuracağınız müessese, bu Çetin Asma olacak.

Onun kütüphanesi ve bilgi dağarcığı, evinin bir köşesine yığdığı, raflardan taşan kitaplar, belgeler, fotoğraflar, haritalar. O, bunları teker teker, çöplerin arasından “ lüzumsuz” diye attıklarımızın arasından çekip çıkarmış, hayata kavuşturmuş.

Ona bir hediye alınacağı zaman,  onu, ancak bir tarihi kitabıyle memnun edebilirsiniz. Her bir belge, onun evladı gibi. Neler var o belgelerde neler var. 1897 yılındaki Bartın Hükmet Konağı bile var resimlerin arasında. 1910 yılından bu yana Bartın  hakkında yayımlanan haberlerin gazete kupürlerinden tutun da, Hayat Tarih Mecmuasının tüm koleksiyonu mevcut.

Çetin Asma, has Bartınlı. Bartın’a ışık tutuyor bilgeliği ile, birikimleriyle. Bu işle 12 yaşından başlamış. Matematik dersini sevmediği için ilkokulu bitirebilmiş ancak. Ağaç tornacılığı ve 24 yıl maden işçiliğinden emekli, 56 yaşında. Hala araştırıyor. Bartın’a ve Bartınlı’ya ışık tutuyor. O da bir “Bartın Yangunu”. Vali İsa Küçük, kendisi için: “ Ayaklı kütüphanemiz” diyor.

Arşivci, araştırmacı yazar Çetin Asma iyi bir dinleyici ve saygın bir kişi. Büyüklerinin toplantılarına katılıp onların muhabbetlerine, can-ı gönülden kulak verirmiş. “Onlardan çok şey kaptım” diyor.

Yeni İstanbul, Hürriyet ve Hayat Mecmuası girermiş evlerine. Didik didik didikler ve her seferinde notlar alırmış. 24 yıllık çalışma hayatını, edindikleriyle birleştirince, tavanlara kadar 5 bin kitabıyle ortaya çıkmış. Böylelikle, Çetin Asma, Çetin Asma. olmuş bir bilgi deposu. Öyle ki, bazı insanlar kapıya gelişip gelip, dedesinin, ninesinin doğum tarihlerini bile soruyorlarmış. Öyle ki, neredeyse, uçan kuşun, leyleğin, karganın cinsini, cibilliyetini, aile fertlerini, sormaları eksik kalmış. Ama o, “ayaklı kütüphane” olmaktan memnun.

“Görsel belgeler, geleceğe ışık tutan bir tapu gibidir” diyor ve ekliyor Çetin Asma “ Arşivler ve bilgiler, paylaştıkça güzeldir” diye de ekliyor. Arşivini, gelecekteki kuşağa bırakacağı için de ayrıca mutluluk duyuyor.

“1996 yılına kadar 24 sergi açtım. İnsanları aydınlatarak, ilgi görüyorum ve bu hal beni teşvik ediyor. Tarihi fotoğraflar çok önemli.  Resmin üzerinde tarih yoksa, o fotoğraf kıymetli olmuyor.” Diyor.

O şimdi, Bartın Halk Gazetesinin tarihten ses veren yazarı. Levent Çınçın’la el ele vererek, Barının tarihini, zaman zamana yaptıkları yayınla da koruyorlar. Bunların en eskisi, Bartın Gazetesi oluyor. Esen Aliş, zaman zaman 88 yıllık arşivlerini, halka isteyene açıp bilgilendiriyor.          

Bu gün, büyük bir azimle 12 yaşından bu yana başlayan arşiv yapma ve araştırma sevdalılığı ile aramızda dolaşan bir “ ayaklı kütüphane.” Kendisine  duyulan saygı ve sevgi, sebepsiz değil. Onun büyük arzusu ve müthiş araştırma isteği ve koleksiyonculuğu, onu bu günlere getirmiş oldu. O, bunların bir kısmını çöplerden kurtardı. Şimdi birer belge, kitap, dergi, fotoğraf olarak karşımıza çıkıyor.