Beslenme ve şişmanlık

Her organizma gibi insan vücudu da yaşamını idame ettirmek için hava-su ve enerjiye gereksinim duymaktadır. Bunları almak istediğimizde hepsinin başına “temiz” sözcüğünü eklemeyi ihmal etmememiz gerekir. Temiz havayı, temiz suyu hemen algılayabiliriz. Sıra enerjinin temizine geldiğinde ise belki de aklımıza kurşunsuz benzin, güneş ve rüzgar enerjisi gelecektir.

İnsanlar için temiz enerji denildiğinde; vücutlarına yarar sağlayabilecek, olabildiğince doğal ve katkısız yiyecek ve içecekler anlaşılmalıdır. Bazı yiyecek ve içecekler doğal hallerinde yararlı olabildikleri halde, insanlar kendi elleriyle bunları zararlı hale sokabiliyorlar. Bu değişimi un, tuz, şeker ve yağ kullanarak pişirme şekliyle oluşturuyorlar. Örneğin; patatesi haşlamak veya yemeğini yapmak yerine kızartarak belki daha lezzetli besinler üretiyoruz ancak gereğinden çok ve sağlıksız enerjiyi de alıyoruz. Artık Türkçe’de sıkça kullandığımız “Fast Food” böylelikle oluşuyor. Az gibi görünen, yanında Cola ile desteklenen bir menü günlük gereksinimizin pek çoğunu karşılıyor. Sözünü ettiğimiz bir tane hamburger değildir. Doyuncaya kadar yediğimiz ve lezzetli olduğunu sandığımız bu gıdalar şişmanlığın ana temelini oluşturur.

Şişmanlık, çocuklarda biyolojik bir sorun olmanın yanında sosyalleşememe gibi problemler doğurduğu için aynı zamanda psikolojik bir sorundur. Çocukları gelişim çağında yakalayan ve onları sosyal hayattan uzaklaştıran şişmanlık birkaç önlem alınarak engellenebilecek bir rahatsızlıktır. Yoğun kalori içeren, yağ oranı yüksek besinlerle beslenme ve “atıştırma” kültürüne, hareketsiz bir günlük yaşam da eklenince okul çıkışlarında tombul kız ve erkekler fark edilir bir orana ulaşıyor.

Araştırmalara göre, 6 yaşında şişman olan çocukların %25’i erişkin dönemde de şişman olurken, bu oranın 12 yaşında şişman olanlar için %75’e yükseldiği görülüyor. Esas önemlisi anne ve babadan herhangi biri şişman olan çocukların 1/2'i, her ikisi şişman olan çocukların ise 2/3’si şişman oluyor.

Kalorinin dışında temiz olmayan enerji içeren yiyecek ve içecekler neler yapıyor. Sucuk, salam-sosis gibi gıdalar, kızartmalar ve pastalar vücuttaki yağ ve kolestrol miktarını arttırıp ateroscleroz dediğimiz, damarlarımızın daralıp-sertleşmesine yol açarak pek çok hastalığa çağrıda bulunuyorlar.

Baş içeceğimiz “Coca Cola” ne yapıyor? Öncelikle bir kutu kolada 9 kesme şekere eşdeğer kalori mevcuttur. İkincil olarak, neredeyse bir ağrı kesici tabletteki kadar “Kafein” içermek tedir ki alışkanlığa da yol açan madde budur. Üçüncü olarak, içerdiği fosforik asit nedeniyle “Calcium” emilimini azaltıp iskelet yapımızı zayıflatmaktadır.

Peki ne yapmalıyız?
Yiyecek olarak, olabildiğince sulu ev yemeklerini; içecek olarak bol su, hakiki meyve suyu, süt ve ayranı tercih etmeliyiz. Meyve nektarı ile meyve suyunun eşdeğer olmadığını da bilmeliyiz. Meyve nektarı %30-40 saf meyve içeren karışımdır. Ancak %100 meyve suyunun olmadığı anlarda tercih edilebilir. Boyalı-gazlı içecekler ise hiçbir surette tüketilmemelidir.

Sağlıklı günler dilerim.