Beyin göçü

Eskiden kızardık dönmeyenlere acaba hala kızıyor muyuz?
Beyin göçü neden olur?

O kadar kolay değil geri dönmemek.
Ve o kadar kolay da degil uzaklarda yaşamak.

Kimi ogrenciler devletten aldiklari burs ile gidiyorlar...geri odemesini yapmadiklari taktirde donmek zorundalar ve yurt disinda burs ile egitim gordukleri her yila karsilik iki yil calismak zorundalar geri dondukleri kurumda.

Kimileri ise doktoralarini, masterlarini yapacaklari yabanci universitenin verdigi burs ile ogrenimlerini gerceklestiriyorlar. Artik donmek onlara kalmis...uygun ve istedikleri isi, ortami bulabiliyorlarsa donuyorlar...ya da ailesel sebeplerle donuyorlar...kisacasi onlara kalmis iste.

Yurda donunce ne yazik ki olumsuzluklarin sayisi daha fazla.

Doktoranizi yapip gelmis genc bir bilim adami/kadini heyecani ile isinize sariliyorsunuz. Ama kimi zaman kiskancliklar, kimi zaman donanim eksikligi, ortamin elverissizligi ile tum bu heyecanlar koreliyor.

4-5 yil boyunca ilimadan solumadan calisip bugunler icin beklemisken bolum icindeki turlu cekememezlikler, ya da sizin calisma heyecaninizin digerlerinin tembellik heyecanini ile cakismasi bir takim kisisel engeller ile de karsilasmaya baslamaniza neden oluyor.

Tabii ki gelip te harika ortamlarda calisan genc bilim insanlari da var ama bu sayi son derece az.

Hele bir de bu calisacaginiz universite buyuk sehirler de degilse isiniz daha da zor.

Gercek bu..egip bukmeye gerek yok.

Kimi zaman doktoranizi yaptiginiz konu o universite sartlarinda olmayabiliyor...ya da alaniniz ile ilgili eliniz kolunuz bagli cunku ilgili bolumde sizin alaniniz yok...alet edevat ta yok...tesis te.

Yok iste hic bir sey...Bir masa basi isi gibi her gun bolume gidip geliyorsunuz...o zaman keske bu doktorayi yapmasaydim demekten keske donmeseydime kadar bir suru dusunce kafanizda dolaniyor.

Genelde yurt disinda ise durum soyle gerceklesiyor eger caliskan bir insansaniz ve sorunlu biri degilseniz.
Cevrenizden buyuk destek geliyor yani calisma ortaminizdaki yetkili kisiler bunu goruyor.

Evet calisma ortami cok yogun...insanlarin sanki hayatlari calismak olmus diye dusunuyorsunuz. Ama isin hakkini vermeyince de yarim yamalak bir is cikiyor ortaya...daha dogrusu cikmiyor.

Beyin gocu oluyor.

Evet kisi artik bir yerden sonra kendini dusunmek zorunda...donup te ne kendisine ne de cevresine yarari olmayan birine donusmeye baslayacaksa...gelmesin o zaman.

Belki de verimli ve mutlu oldugu yer neresi ise orada kalmali.

Sonuc olarak bir Turk bilim adaminin yaptigi bir is, dunyanin obur ucunda bile gerceklesse...bunun Turkiye'ye sayisiz katkisi ve yarari var. Ayni bilim adaminin geriye donup mutsuzlugu ve verimsizligi ile yasamasini mi tercih ederdiniz?

Zaman icinde beyin gocu tersine daha da donecek. Mutlu ve verimli bilimadamlarimizin yasadigi bir ulkemiz olacak...Bunun ilk sinyalleri gelmeye basladi bile, Tubitak'in onemli olcudeki proje destek fonlari, AB ile yapilan anlasmalardan gelen proje destekleri, devlet kuruluslarimizin ve ordumuzun proje destek fonlari...

Sonuc olarak bilimin yasamasi ve beyin gocunun tersine donmesi para ile mumkun. Para, imkan demek, arastirma/bulus demek, bilimadami yetistirmek demek.

Ama su anda beyin gocunun tersine donmesi ile ilgili beklenti yine de buyuk olmamali bence.

O yuzden kiziyorsaniz geri donmeyenlere...cok ta kizmayin...hatta hic kizmayin. Sebepler bosuna degildir, tipki hayatta hicbirseyin bosuna olmadigi gibi.

resim: http://www.alz.org/