Beyin takımının ve sermayenin ülkeye yayılması

İktisadi haritanın ve reel makro planın hazırlanması, yönlendirme ve teşvik programının yapılması, girişimci eğitim ve yeterlilik programının düzenlenmesi, proje etüt ve yönetim destek merkezlerinin oluşturulması, asgari ücret ve sosyal güvenlik politikasının rasyonelleştirilmesi çalışmaları en doğru şekilde hazırlansa bile iki ana unsur olan İş adamı ve Yöneticinin projenin bulunduğu bölgeye gitmesini sağlamanın; sosyal, psikolojik ve ekonomik şartları çok doğru şekilde tanımlanmalıdır.

Öncelikle her bir bölgenin yetiştirdiği iş adamı ve yöneticilerin kendi bölgelerindeki potansiyel projelere yönlendiril-mesi, eğer bölgeden iş adamı veya yönetici yetişmemiş ise başka bölgelerden iş adamı ve yöneticilerin yönlendirilmesi konusu detayları ile değerlendirilmelidir.

İşadamı ve yönetici, bir projenin riskini ve yönetimini iki temel nedenle üstlenir; ekonomik kazanç ve prestij. İşadamına bir projede ekonomik teşvikin ön destek olarak verilmesi yerine, projenin uygulanmasından sonra verilmesi projenin tamamlanması konusunda önemli faktördür. Bence bunun temel aracı da KDV'dir. Geri kalmış bölgelerdeki bir projenin riskini üstlenen iş adamlarına ve yöneticilere bölgesel risk yapısına göre 3, 5, 10 yıl gibi dönemlerde projenin hasılatının doğurduğu KDV'nin bir kısmının tahsis edilmesi mümkündür. Çünkü o proje olmasa o KDV'de doğmayacaktır.

Tanımlanan bu projeler iç göçü önleyebilecek yapıda olmasından ötürü sosyal ve yönetsel problemlerin çoğalmasına engel olacaktır.

KDV'NİN tahsisi yanında, az gelişmiş bölgelerde belirli ölçekte istihdam yaratan, projelerin riskini ve yönetimini üstlenenler devlet tarafından özel statü ile de taltif edilmelidir. Örneğin milletvekili statüsünde prestijin tanınması, hanımlarına aynı bölgede iş imkanı tanınması ile ailece ikameti kolaylaştırmak gibi.

Liberal bir devlette, girişimci yoksa istihdam yoktur, istihdamın olmadığı yerde vergi de yoktur. Verginin doğmadığı bir devlette yer altı kaynakları da yoksa o zaman ortada devlet de kalmaz. Bir devletin omurgasını oluşturanlar, yükünü taşıyanlar; reel istihdam yaratan girişimciler, yöneticiler ve bu işlerde çalışanlardır.

Endüstri şirketlerini kuran işadamlarına bu açıdan bakılarak şirketlerin istikrarlı faaliyet süresi, doğurduğu vergi ve istihdam sayılarına göre yapılacak kategori düzenlemesi ile oluşturulacak statüye göre; onur rozeti, teşekkür beratı, havayolları seyahatlerinde öncelik, hatta her yıl performans artışına göre seçilecek 1000 küçük sanayicinin uluslararası seyahate götürülmesi gibi taltiflerle istihdam yaratanlar onore ve motive edilmelidir.

Belirli ölçekte istihdam yaratmak “belediye yönetmekten” ve “parlâmentoya girmekten” çok daha önemlidir. Parlâmenterler, Belediye Başkanları ve Meclis Üyeleri iş adamlarının doğurduğu vergilerle seyahatlere gidebilirken, istihdam yaratan iş adamları Başbakanlarla gitmek için bedel ödemektedirler. Bu durum çarpıcı bir çelişki gibi görünmektedir.

KADRİ KANPAK