BEYLER NEREDEDİR?-3

BEYLER NEREDEDİR?-3

Beyler nerededir diye birden çok yazı yazmama iten neden aslında yazılarda özellikle sormadığım ömürleri itibariyle yaşadığımız çağın son devleti Türkiye Cumhuriyeti’nden çok daha uzun ömürlere sahip olmasına rağmen nedense onlardan bize yazılı bir kaynak hukuk kuralı, töre, din âlimi Türkçe konuşan, Türkçe yazan, Türkçe söyleyen hiç mi kimse kalmamış aslında onu sorgulamaktı? Koskoca tarihimizin bize döndürüp döndürüp verdiği Konya’da yaşamış bir Mevlana Celâlettin Rumi haricinde bir fikir adamı olmaması pek ilginç değil mi? Hâlbuki bir beylik dahi olsa yüzyıldan fazla ömür sürmüş ondan fazla beylik bunların hepsinin egemenlik alanına sonradan giren bir Osmanlı var. Ne olmuş? İki asır hukuksuz, kitapsız, kanunsuz, ekonomi olmadan bu beyler, beyliklerde yaşayan Türk boyları ne yiyip içmişler? Şu anda bu yazıyı okuyanlar belki de bu beyliklerin en son temsilcilerinden biri olabilir. Geçmişle bağımız nasıl da kopmuş ki hiçbir şey bilmiyoruz.

Bu beyliklerle ilgili sorulması gereken onca soru varken nedense hiçbirisi sorulmaz, Osmanlı’yla birlikte diğerleri yok kabul edilir. Hâlbuki yirmi dört Oğuz boyundan en az on altısının bu coğrafyaya geldiğini yazan yazarlar diğer Oğuz boylarının ise Karadeniz’in kuzeyinden Avrupa’ya kadar gittikleri bilindiğine göre Anadolu’da Mevlana ve birkaç kişi ki bunlardan Hacı Bektaş Veli, Hacı Bayram-ı Veli, Ahi Evran ve bence en önemli filozoflardan biri de Nasreddin Hoca’dır ki daha başka kimsenin, fikirlerinin günümüze ulaşamaması pek garip değil mi? Bu beyliklerle ilgili olarak ben şahsen merak ediyorum ki?

Fikir adamları yok muydu? Varsa kimlerdi?

Hangi boylara mensuplardı?

Hukuk sistemleri nasıldı? Malum; biz yüz yılda tam da üzerinde anlaştığımız bir anayasa yapamadık, bir kez ciddi olarak iç savaşın (sağ-sol basitçe iç savaş denemesiydi) eşiğinden döndük. Hala da sorunlarımızı tam olarak çözemedik, hala bu ülkede mutsuz insanlar var, sınır kapıları açılsa ülkeyi terk etmek isteyen gençler giderse Türkiye diye bir ülkenin yüzde otuzu kalacak. Bu beylikler nasıl iki, üç asır ayakta kalabildiler? Halen iç siyaset sorunlu, herkes birbirine diş biliyor. Herkes birbirine öteki diye bakıyor. Adaletle ilgili kimse memnun değil. Umut diye kavramlara seçilen isimlerin tersine tersine işler varken, bizlerin kökenlerimizi araştıramaması ve buralardan bize kalıcı dersler kalmaması daha bir sürü şeyler var ki doğrusu düşününce şahsen bana ilginç geliyor.

Bizde tarih denince; Orta Asya bile önem arz ederken üç asır yaşayan nispeten önemli bir bölgede varlığını sürdürmüş beylikler ve onlara ait her şey yok kabul edilir. Garip değil mi?