Beynimiz Değişebilir Mi?

Nöroplastisite beynin kendini yeniden organize edebilmesi, nöronlar arasında yeni bağlantıların oluşması ya da olan bağlantıların kuvvetlenmesi olarak tanımlanabilir. Yani beynimizin yapısı değişebilir, adapte olabilir. Bu gerçek son 25 senede nörobilim dalında yapılan en büyük keşiftir ve beyin hakkında bildiklerimiz konusunda yeni bir çığır açmıştır. 

 

Çevremizle etkileşimimiz sonucunda beyinde fizyolojik değişimler olur. Nöroplastisiteyi aktive etmek, nöronlar arasında yeni bağlantılar oluşturabilmek için bilim adamları son senelerde bazı teknikler keşfettiler. Bunların başlıcaları: yeni beceriler öğrenmek ( bir lisan ya da  bir müzik enstrümanı gibi), spor yapmak, meditasyon/ yoga uygulamak, seyahat etmek, sanatla uğraşmak, yeni alışkanlıklar edinmek, hafızayı geliştirici oyunlar oynamak,...Yenilik, odaklanma ve mücadele ile doyurulan zenginleştirilmiş ortamlar nöroplastisiteyi teşvik etmek için çok önemlidir. Ayrıca  değiştirmek istediğimiz herhangi bir alışkanlığımızın yerine koymak istediğimiz hareket tarzını en az 45 gün, kesintisiz uygulayarak yeni bağlantılar oluşturma, yani yeni alışkanlıklar edinebilme yeteneğimiz olduğu da kanıtlandı. Alışkanlıklarımızı dönüştürebilirsek, hayatımız değişir. Önemli olan odaklanmak ve gayret göstermek...

 

Yukarıdaki tekniklerden birini ya da birkaçını uyguladığımızda beynimiz nöronlar arası yeni bağlantılar oluşturarak değişime ve adaptasyona yatkınlaşıyor. Buradaki en önemli noktalardan biri de teknikleri uygulayıp beynimizin plastisitesini arttırdığımızda, beyin yaşlanmasını durdurmuş oluyoruz. Normal şartlarda seneler geçtikçe nöronların ölümü ve aralarındaki bağlantıların azalmasıyla büzüşen, küçülen beyin alanları, nörobilimdeki bu keşifler sayesinde gençliğini asla yitirmiyor, hatta kapasitesi artıyor. Bu heyecan verici konu üzerinde çalışmalar devam etmekte...

 

Burada anlattığım nöroplastisite, yaşamımızda beynimizi daha efektif kullanmamızla ilgili...Ancak bilim adamları tarafından çok ciddi nörolojik hastalıkları, beyin hasarlarını tedavi için de kullanılıyor. Bunlar arasında felç, Parkinson hastalığı, otizm,... var. Bu alandaki tedaviler ışık, non invaziv elektrik gibi yöntemlerle, yine nöroplastisiteyi devreye sokarak beyinde iyileşme sağlayabiliyor. Konuyu merak edip daha detaylı bilgi almak isteyenlerin Dr. Norman Doidge’un “The Brain’s Way of Healing”, “The Brain That Changes Itself”,...kitaplarını öneririm, anlaşılması kolay ve detaylı bilgi içeriyorlar.

 

Nöroplastisite son senelerin gitgide daha çok gelişen, ilerleyen bilim dalı... Bu ilginç konuyu takip etmek heyecan veriyor. Kitapların yanında online kurslar, dergiler,...de mevcut. Bakalım gelecekte daha ne keşifler yapılacak...