Beyoğlu'nun En Güzel Abisi

Polisiye roman, ilk olarak 19.yüzyılın ilk yarısında Amerika’da ortaya çıkmıştır. Türk edebiyatında ilk telif polisiye roman ise Ahmet Mithat Efendinin 1884’te yayımladığı Esrâr-ı Cinayâtadlı eseridir. Romanda İstanbul’da boğazın bitimindeki bir genç kızla iki adamın cesedi ve bir Arap evinde asılı bir başka kişinin cesedi bulunur. Dedektif Osman Sabri Efendi’nin bu cinayetleri çözme çabası romanın konusunu oluşturur. Birçok ünlü yazarımızın polisiye roman denemeleri vardır. Peyami Safa, Nazım Hikmet, Aziz Nesin, Kemal Tahir, Pınar Kür ... Ahmet Ümit, Türk edebiyatında polisiye roman tarzının önde gelen yazarlarından biridir. 

Yazar Ahmet Ümit, Selim İleri ile yaptıkları bir sohbette; kısa hikaye olarak yazmış olduğu Beyoğlu’nda geçen bir cinayeti anlatan eserindeki hiyayeyi uzatarak romana dönüştürmeyi planladığından bahseder. Selim İleri, dinlediklerinden çok etkilenir ve yazarı bu planını gerçekleştirmesi için teşvik eder. Ahmet Ümit, ofisinin Beyoğlu’nda olması ve nerdeyse her sabah ofise gelirken Tarlabaşı’ndan geçmesi sebebiyle bölgeyi ve insanlarını yakından tanır. Yazar, bu sohbet sonrasında Tarlabaşı’nda geçtiği yollara ve insanlara daha bir alıcı gözüyle, yazar gözüyle bakmaya başlar.

Beyoğlu, Tarlabaşı... Haksızlığa ve sınıf ayrımcılığına uğramış insanların lanetini üzerinde taşıyan, bir yandan kentsel dönüşüm amacıyla yenilenen binalar, bir yandan terkedilmiş, sahibinin kimbilir nerede olduğu yıkılmakta olan evler, ayrımcılığa uğrayan çoluk, çocuk, genç, yaşlı herkesin zamanında ibadet ettiği mekanlar ve karanlık adamları ile şehrin merkezinde bir mezbele...

Beyoğlu’nun En Güzel Abisi, Ahmet Ümit için sadece bir roman değil aynı zamanda bir sosyal sorumluluk projesi sanki. Romanı elinize alıp ilk sayfaları karıştırmaya başladığınızda, romanın; “Bu toprakları terk etmek zorunda bırakılan insanların aziz hatırasına...” adandığı göze çarpıyor. Yazar, Tarlabaşı’nın bize söylemek istediklerini dile getiriyor romanında. Ne olursak olalım, birbirimizi kabullenmek zorunda olduğumuzu anlatıyor. Roma’lıların (Rumların) bu şehirden ne kadar haksız bir şekilde göçe zorlandığına, rant ekonomisi anlayışına, seçilmişlerin; park, metro, kentsel dönüşüm yapmak adına şehrin kültürüne tecavüz etmelerine isyan ediyor.

Roman’da; 2014 yılının yılbaşı gecesi Tarlabaşı’nda yakışıklı bir erkek bıçakla öldürülür. Ahmet Ümit romanlarından tanıdık bir isim, Başkomiser Nevzat ve yardımcısı Ali olay yerine gelirler. Gezi Parkı olayları, 6-7 Eylül olayları, tinerci çocuklar, gerçek kabadayılar, iyi gözükmeye çalışan acımasız kabadayılar, eylemciler, fahişeler, pavyonlar ve nihayet cinayetlerin arasına bir de aşk hikayesi anlatılır. Ahmet Ümit'in diğer romanlarında da olduğu gibi cinayeti işleyen katil kitabın son sayfalarında ortaya çıkar.

Cinayeti kimin işlediğinden çok şehir ve kültürümüzle ilgili yanlışları gözümüze batırmaya çalışır roman. Bizim gibi olmayanlara duyduğumuz nefret, düşmanlıkları ortaya koyar. Dini, inancı, politik görüşü, etnik kökeni farklı olanların ötekileştirilmesine isyan eder.

Edebi olarak bakıldığında romanın en çok dikkati çeken tarafı, Ahmet Ümit’in postmodern bir dil kullanmış olması. Yazarın bundan önceki 11 romanın dördünde yer alan Başkomiser Nevzat, romanda “yazar Ahmet Ümit” ile zaman zaman karşı karşıya gelir.

Ahmet Ümit, bir söyleşisinde, romanı tamamlandıktan sonra Gezi Parkı olayları vuku bulduğundan bahseder. Gezi Parkı olaylarında yaşananları kendine yakın bulduğundan dolayı, romanı tekrar eline alır ve olayları romanına taşır.

Ahmet Ümit’i insan olarak seven, edebi kişilğine saygı duyan, şehrini seven, kültürüne sahip çıkan, ötekeliştirmeye karşı olan... Kısacası herkesin rahatlıkla okuyabileceği bir romanın okunması kesinlikle tavsiye edilir.

Ahmet Ümit, Beyoğlu'nun En Güzel Abisi, Everest Yayınları, 2013