BİFO VE CEM MANSUR KONSERİ

CEM MANSUR YÖNETİMİNDE MÜKEMMEL BİR BİFO KONSERİ

İnternet ortamındaki konserlerine devam eden BİFO’nun son konseri 13 Haziran 2021 Pazar günü Borusan Tv üzerinden gerçekleştirildi.

Konser programlarında genellikle az yorumlanan eserleri seçen Cem Mansur, bu konserinde de yine sıra dışı eserlere yer verdi.

Konserin ilk eseri çağdaş Macar bestecisi György Ligeti’nin Régi magyar társas táncok (Eski Macar Balo Dansları) adlı eseri idi. Györgi Sándor Ligeti, 28 Mayıs 1923'te göz doktoru İlona Somogyi ve ekonomist ve bankacılık uzmanı Sándor Ligeti'nin oğlu olarak Târnava-Sânmartin'de doğdu. Çocukluğunun ilk zamanlarını Transilvanya bölgesinde yaşayan aslen Yahudi aile olarak Auer adını kullandılar. Macaristan içinde milliyetçi eğilimler devreye girdikten sonra aile adını değiştirdi. Macaristan Krallığı'ndaki diğer birçok Yahudi ve diğer insanlar gibi, onu Macarcaya dönüştürdüler ve bundan sonra kendilerine Ligeti adını verdiler.

Bestecinin Eski Macar Balo Dansları adlı eserinin I. Bölümü, Andante, ağır tempolu bir Barok dönem Orta Avrupa saray dansı karakterindedir. II. Bölüm, Allegro-Trio Pochissimo Meno Mosso ise yer yer hareketli bir dans. III. Bölüm ise Andantino Maestoso adı gibi ağır ve ihtişamlı bir saray dansı. IV. Bölüm bir üçlü, Trio, Allegro Moderato formunda hareketli bir dans ile bu eser zevkli bir şekilde sona eriyor. Çok değerli şefimiz Cem Mansur da önünde şef rahlesi olmadan, tamamen ezbere bu eseri başarılı bir şekilde yorumlarken, tüm orkestra sanatçıları da aynı başarıyı sergilediler.

Programın ikinci eseri de, ünlü İtalyan besteci O.Respighi’nin Gli Uccelli (Kuşlar)idi. Bologna'da doğup büyüyen Respighi, Liceo Musicale di Bologna'da keman, viyola ve kompozisyon eğitimi aldı. Ayrıca Saint Petersburg'da çalıştı ve Nikolai Rimsky-Korsakov ile kısa bir süre çalıştı. 1913'te Respighi Roma'ya taşındı ve Liceo Musicale di Santa Cecilia'da kompozisyon profesörü oldu. Zamanını tamamen beste yapmaya adamak için okuldan ayrıldı.

1936'nın başlarında Lucrezia operasını bestelerken, Respighi'ye bakteriyel endokardit teşhisi kondu. Dört ay sonra 56 yaşında öldü. Karısı Elsa Respighi, 1996'daki ölümüne kadar merhum kocasının eserlerini ve mirasını savunarak neredeyse 60 yıl boyunca uğraştı.

Kuşlar(1928) adlı eseri, kuşları taklit eden Barok parçalara dayanmaktadır. Kuşlar (İtalyanca: Gli uccelli) bir süitdir. İtalyan besteci Ottorino Respighi’nin küçük orkestra için 1928'de bestelediği eseri, 17. ve 18. yüzyıl müziğine dayanmaktadır ve bir yazıya dönüştürme girişimini temsil eder. Kuş şarkıları, her biri bir besteciyi anımsatan müzikal notasyona dönüştürme ve kanat çırpınması veya ayakları tırmalama gibi kuş eylemlerini gösteren bu çalışması beş bölümden oluşuyor.

 I.Bölüm: Prelüd, (Introduzione) Bernardo Pasquini,II.Bölüm: La Colomba,  Güvercin (Jacques de Callot), III. BölümLa Gallina, Tavuk,(Jean-Philippe Rameau), IV.Bölüm L'Usignolo (Bülbül), Jacob van Eyck’ın Bülbül şarkısından esinlenme ve son bölüm olan V. Bölüm: Il Cucu, Guguk Kuşu (on yedinci yüzyılın anonim İngiliz bestecisi) ve Pasquini’nin  Il Cucu'dan esinlenerek bestelenmiştir. Bu güzel eseri de Cem Mansur yönetimindeki BİFO’dan başarılı bir yorumla ve zevkle izledik.

Sonraki eser bir bale müziği idi. Ünlü Rus bestecisi Igor Stravinsky'nin 18. Yy’da Pulcinella commedia dell'arte kökenli bir karakterli Pulcinella bale müziği idi.

Balenin prömiyeri 15 Mayıs 1920'de Ernest Ansermet'in yönetiminde Paris Operası'nda yapıldı. Dansçı Léonide Massine hem librettoyu hem de koreografiyi yarattı ve Pablo Picasso orijinal kostümleri ve sahne tasarımlarını tasarladı. Balenin koreografisi Sergei Diaghilev tarafından yaptırıldı, böylece bu eser Rusların önemli bir bale eseri olarak Dünya repertuvarındaki yerini aldı.

Bu konserde bu bale müziğinin süiti icra edildi. Süit şu bölümlerden oluşmaktaydı:

I. Bölüm: Sinfonia (Uvertür) Allegro moderato tonunda güzel bir giriş müziği ile başlar. II.Bölüm: Serenade Larghetto, "Mentre l'erbetta pasce l'agnella" obua solosunun yer aldığı güzel ve ağır bir bölümdür.

III. Bölüm: Scherzino Allegro hızlı ve neşeli bir bölümdür.

IV. Bölüm: Tarantella bir İspanyol dansıdır.

V. Bölüm: Toccata, özellikle nefeslilerin staccatoları şeklindeki neşeli bir bölümdür.

VI. Bölüm:Gavotta con due variazioni, bir Barok dönem dans müziği karakterindedir. Özellikle nefeslilerin ansamblı şeklinde beliren yapıya sahiptir.

VII. Bölüm: Vivo, bakır nefesliler, özellikle trombon ile yaylılar arasındaki bir düet gibidir ve neşeli bir şekilde devam eder.

VIII. Bölüm: Minuetto-Finale başlangıçta ağır tempoya sahip olan bölüm gittikçe hızlanarak neşeli bir şekilde sona erer.

BİFO, Cem Mansur’un yönetimindeki bu konserinde dinleyenlerini neo-klasik bir müzik ziyafeti sundu. Modern çağ Avrupası’nın üç farklı coğrafyasından üç usta ismin; György Ligeti, Ottorino Respighi ve Igor Stravinsky’nin geçmiş çağlara ve yerel renklerle danslara övgü niteliğini taşıyan üç yapıtının yer aldığı bu konseri zevkle izledik.

Başta Maestro Cem Mansur olmak üzere, orkestrada yer alan tüm sanatçılar ile Borusan Sanat yönetimine şükranlarımı sunuyorum. Konseri internet ortamında izlemek için aşağıdaki adres en kolay yoldur.

https://www.borusansanat.tv

İsmail Hakkı Aksu