Bilgi çağının efsaneleri: Echelon ve Promis

Echelon, özellikle 2. Dünya savaşı sonrasında elektronik sistemlerin büyük kitleler tarafından kullanılmaya başlaması ile teknoloji ile ilgilenenlerin diline dolanan büyük bir hayal ürünü. Baştan söyleyeyim: ben inanmıyorum. ‘İnanmıyorum’ diyorum; çünkü inançsal bir felsefeyi gerektiren, somutlardan uzak, hayal gücü ile sürekli geliştirilen, canlı bir olgu.

Yalnız, bu hayal gücü tasarımının bir süre sonra gerçekleşiyor olması, teknoloji meraklılarının zihninde ilginç bir ilizyon yaratıyor. Bu durum zihinlerde ister istemez şöyle bir saptama yapma imkanı doğuruyor: “Bak! Varmış. Gördün mü?!”

Teknoloji konusunda gelecek tahminleri yapan en başarılı tasarımcı Leonardo Da Vinci’dir. Helikopterden tutun, bugün kullanılan birçok aleti, bundan asırlar önce çizmiştir. Aynı mantıkla giderek: “İtalya’nın üç asırdır süren helikopter projeleri var.” Diyebiliyor muyuz? Yada Hazarfen Ahmet Çelebi’nin Üsküdar seferini ele alıp: “Türkler, havacılıkla Ahmet Kuşçu döneminden beri uğraşıyor. Aslında biz uzaya 19.yy. da çıktık. Bugün UFO denilen aletlerin tümü Türk uzay gemileri… Bu teknolojiyi gizlemek için asırlardır ıvır zıvır işlerle uğraşıyor görünüp, geri kalmış bir hayat sürdürüyoruz.” Demek de mümkün.

Peki bu ECHELON ve PROMİS ne kadar gerçekçi?

Bu projelerin ikisi de var ve gerçek. Buna kimsenin itirazı yok. Ama projelerin içeriği ile ilgili detaylar ve teknik özellikleri; tam bir kaos! Bunun nedeni gizem. Yani gizliliğin ortaya koyduğu gizem, yazılanları; yuvarlar tanımlar içerisinde bırakıyor. Daha sonra, aynı konu ile ilgilenen başka bir yazar, gazeteci, araştırmacı da kendisinden önce yazılmış benzer ürünlerin etkisine giriyor. Bilinenler ile gerçekler arasında oluşan büyük boyut farkı da yorumların birbiri üzerine eklenmesi ile oluşuyor.

Yorum denizinde boğulmak:

Van gölü canavarı ile uğraşan uzmanlar, söylentiler ve söylentiler üzerine yazılmış yazılar ile başlayan bir sürecin ardından harekete geçtiler. Aklı başında bazı insanlar gölün içinde ‘canavar’ aradı. (Eğer, canavar; turizm amaçlı bir proje kapsamında ortaya atılmış bir fikir olsaydı; mükemmeldi. Ama yaşananlar tümüyle doğaçlama gelişen, çizgi filmlerde tepeden aşağı yuvarlanan kartopunun büyümesi gibi abartı durumuydu.) O kadar çok yorum yapılmıştı ki, gerçekler yorumlar arasında göz ardı edildi. Neydi bu gerçekler; göl dibindeki jeolojik oluşumlardan çıkan gazlar, sodalı göl suyunu köpürterek dışarı çıkıyordu. Bu noktalardan gürleme benzeri sesler geliyordu…
(Devam edecek)

Murat SEVGİ

Kaynakça___:
1- Egmont R. KOCH, Jochen, SPERBER, (Çev: Kaan ÖKTEN), "Bilgi Mafyası: Gizli Servisler, Bilgisayar, Casusluk ve Yeni Bilgi Karteli", Sarmal Yayınları, 1.Baskı, Haziran 2006, İstanbul

2- Emin COŞKUN, "Küresel Gözaltı: Elektronik Gizli Dinleme ve Görüntüleme" , Ümit Yayınları, 1. Baskı, Nisan 2000, Ankara

3- "İsmail DİNDAR, "21. Yüzyılda Teknoloji ve İstihbarat Savaşları", IQ Kültür Sanat Yayınları, 1.Baskı, Temmuz 2004, İstanbul