Bilimin temelinde felsefe vardır

Bilimsel yöntem, ortaya atılan ipotezlerin deney veya gözlem yolu ile doğrulanmaları veya yanılsanmalarına dayanır. Felsefede ise deney ve gözlem yolu ile ispat veya yanılsama şart değil. Sistematik düşünce ve sorgulama ile sonuca ulaşma tekniğidir. Ancak felsefe bilimden çok önce ortaya çıkmış hatta doğal bilimler felsefenin içinden çıkmıştır. Bu nedenle tarihte...
ilk doğa bilimcilerine doğal filozoflar denmiştir. Bilimin çok ilerlemiş olmasına rağmen yakın geçmişte ve günümüzde dahi bilimsel soruların en derinine inildiğinde tartışmalar bilimden felsefeye dônüşür. Çünkü bilimin temelinde içinden doğduğu felsefe vardır.

Örneğin 1920lerin başında Einstein ile quantum fiziğinin öncülerinden Niels Bohr atomun yapısını ve davranışlarını, evrenin deterministik kanunlara mı yoksa olasılıklara mı dayandığını kıran kırana tartışırken kendilerini hakikatın ne olduğu hakkında felsefi tartışmalarda buldular. Einstein evrenin düzeninin olasılıklara dayandığını kabul etmeyerek Bohr'a ünlü "Tanrı zar atmaz" lafını söylemiş Bohr'dan "Tanrıya ne yapması gerektiğini sürekli söylemeyi bırak " cevabını almış. Bohr quantum mekaniğine dayanarak insanın gözlemlerinden bağımsız bir hakikat olmadığını, birçok olasılığın aynı anda var olduğunu, insan gözlemlediği zaman o olasılıklardan birinin onun için hakikata dônüştüğünü diğer olasılıklarında paralel evrenlerdeki hakikatlar haline geldiklerini öne sürmüş. Einstein bunu şiddetle reddederek : " ne yani ben ona bakmadığım zaman Ay yerinde yok mu ?" diye karşılık vermişti. Nükleer fizik ve quantum mekaniği olarak başlayan tartışmalar derine inildiğinde hakikatın ne olduğu ve insan gözleminden bağımsız bir hakikat olup olmadığı felsefi tartışmasına dönüşmüştü.

Bugün de 14 milyar yıl önce evrenin başlangıcı olduğu tahmin edilen büyük patlama ile ilgili yapılan kozmoloji ve CERN'deki nükleer fizik çalışmaları, " peki büyük patlamadan önce ne vardı ?" sorusu sorulduğunda kozmoloji ve nükleer fizik bilim dallarından çıkıp Allah'ın varlığı ile ilgili felsefi bir alana girilmektedir.
Rasih Bensan 17 Ekim 2012