Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

24 Mayıs '16

 
Kategori
Deneme
 

Bilinen en eski Mezar taşları ve Cemevi Onar Köyü’ndedir

Bilinen en eski Mezar taşları ve Cemevi Onar Köyü’ndedir
 

BİLİNEN EN ESKİ MEZAR TAŞLARI VE CEMEVİ ONAR KÖYÜ’NDEDİR


Malatya - Arapgir'e bağlı Türkmen Alevi köyü olan Onar Köyü'nde bulunan eski Türkçe alfabe olan Göktürkçe yazılı mezar taşları. Taşın üzerine şöyle yazılmış: “Her şey ölümlüdür." Bu köyde Anadolu Aleviliğinin en eski mağara cem evi de bulunmaktadır. Bu bölgenin Horasan’dan gelen oymaklar için en eski yerleşim bölgelerinden olduğu bilinmektedir.
 
 
Tarihte bilinen en eski cemevinin Onar Köyü’nde olduğunu açıklayarak; “1224 yılında Selçuklu Sultanı Alaaddin’in Malatya Emiri’nden aldığı “Zaviye Vakıf Belgesi” ile Şeyh Hasan Onar tarafından kurulmuş ve “Şeyh Hasan Oner Zaviyesi”ne ait Büyük Ocak ve daha sonra oğlunun kurduğu Şeyh Bahşiş adlarıyla hala yaşayan iki Meydanevi/Cemevi vardır. 300-400 kişiyi içine alan ve kare planlı bu iki yapının da duvarları penceresizdir. Çok sayıda direklerle –ki bunlardan ortada bulunan kutsal Karadirek adı verilmiş olanın dibindeki postta Cemi yöneten Dede oturur- desteklenmiş kirişlerin üzerine küçülen kareler biçiminde oturtulmuş bu ilkel Selçuklu mimari ev tipinin, kırlangıç ya da bingi çatısı/damı ve ortasında pencere ve baca görevi yapan bir açıklık bulunmaktadır. Küçük çaplı bir yarım kubbenin altında yandan dışarı dönük 50-60 cm. çapında oyulmuş birer delik taş koyulmuştur bu açıklığa. İkisi de kutsal mekânlar olarak, biçimlerini bozmadan onarıla onarıla 787 yıl boyunca “Cemevi” olarak, bugüne kadar yaşatılmıştır. Pir Sultan Abdal’ın da Çaldıran sonrası gizlenme yıllarında Onar Köyü’ne uğradığı söylenmektedir”[1]
 
Şeyh Hasan’ın Onar Köyü’nde inşa ettirdiği Cemevi ve Zaviye’nin binası ve müştemilatının adına; Sultan Onar Cemevi ya da Büyük Ocak da denmekte olduğunu belirterek, tarihi Cemevinin mimari özelliklerini şöyle anlatıyor:.
 
Onar Köyü’ndeki Büyük Ocak Meydan evi’nin yapısal mimari özellikleri üzerinde duracağız. Şeyh Hasan’ın 1224 yılında 12 direkli bir çadır görünümde inşa ettirdiği Sultan Onar Cemevi, Orta-Asya Gök-Tapınakları’na benzemektedir.
 
 
Yine kubbemsi damın ortaya yakın bölümünde bütün direklerden daha kalın ve siyah; üzerinde kahve ve kızıl beneklerin olduğu Karadirek denen ve kutsal sayılan bir ağaç direk vardır.
 
Karadirek Göktapınak’larda simgeleşen kutup yıldızını ve varlık birliğini sembolize eden düşünceyi anlatmaktadır. On iki direkler, On İki İmamları ifade etmektedir. Aynı zamanda On İki Kabile’nin oturduğu gedikleri belirlemekte, on iki hizmet sahiplerini ve, On İki Post makamını sembolize etmekte ve dairede oturma konumlarını belirtmektedir.
 
 
 
 
Mehmet Özgür Ersan
 


[1] Araştırmacı-Yazar Dr. İsmail Kaygusuz
[2] Araştırmacı Yazar İsmail Onarlı
 
Toplam blog
: 447
: 1524
Kayıt tarihi
: 20.09.13
 
 

06 Mayıs 1974 Çorum Sungurlu'da doğdu. Yaşamının büyükçe bir bölümünü Mamak'ın gecekondu mahalleler..