Bir asi yürek Zeybek

Kültür Bakanlığının da desteklediği, "Bir asi yürek Zeybek" belgesel filmi, Meandros 2009 Festivali kapsamında, Didim Belediyesinin organizatörlüğünde, Didim Apollon Tapınağında gösterildi.

Handan Kümbetlioğlu yönetiminde, Ege Bölgesi ve Midilli'de ( Yunanistan) çekimleri yapılan belgesel, Ege'nin her iki yakasını da ilgilendiriyor.

Aydın, İzmir, Manisa, Denizli,Kütahya, Muğla, Bodrum Zeybek oyunlarından örneklere yer verilen belgeselde, Ege'nin öbür yakası, Yunanistan'a ait Midilli Adası'nın zeybek oyunlarından da örnekler verilerek bir karşılaştırma yapılmış.

Zeybek oyunlarının karşı kıyıya geçişinin ise, Anadolu'dan adalara göçler ve çeşitli nedenlerle geçişlerle birlikte, bu kültürün adalara taşındığı söyleniyor. Ayrıca mübadele ile- nüfus değişimi- Ege'de yaşayan Rumlar, bu Ege kültürüne özgü Zeybek oyunlarını da karşı kıyıya taşımışlar.

Zeybek oyunlarının kıvraklığı, kıyılara doğru gidildekçe artmakta. Bodrum Zeybek oyunlarıyla Midilli Zeybek oyunları arasında çok büyük bir benzerlik vardır. Ege'nin içlerine doğru ise zeybek oyunları biraz daha ağırlaşmaktadır.

Harmandalı, Çökertme, Tavas Zeybeği, Aydın Zeybeği, Tavas Zeybeği, Kadıoğlu Zeybeği, Kütahya Zeybeğinden örneklerin sunulduğu belgesel, Türk ve Yunanlı folklor uzmanları tarafından da bir değerlendirmeye tabi tutulmuş. Zeybek oyunlarının tarihsel geçmişinin de o kadar derinlerde olmadığı, yaklaşık üçyüz yıllık bir geçmişi olduğu belirtilmiş.

Ege bölgesinin Zeybek oyunlarının, Yunan adalarında bir takım değişimlere uğrayarak devam etmesi, sevilmesi kültürlerin birbirinden etkileşiminin çok önemli bir göstergesi olarak karşımızda duruyor.

Kırk dakikalık bu belgesel filminin, zaman açısından, konu açısından, detay açısından yeterli olmadığını düşünüyorum. Ege'nin karşı kıyılarını etkileyen Zeybek oyunlarının iç kesimlerimizi de etkilediğini düşünüyorum. Özellikle Afyon bölgesini. Bir de kendine has ağır havasıyla bir "Avşar Zeybeğimiz" var.

Çekimler tarihsel ve doğal mekanlarda yapılmış. İzleyiciye Zeybekler ve Zeybek oyunları hakkında bir bilgi sunulurken görsellikle de zenginleştirilmiş.

Ayrıca, kültürel bir belgeseli tarihi bir mekan içinde izlemenin de keyfi farklı oluyor.

"Boz kayadan aştılar

Çalıya da martin astılar

Çakırcalı'yı görünce

Zaptıyeler de kaçtılar"

Didim'den, "Bir asi yürek Zeybek" geçti.