Bir Geziden Notlar: Urla'ya Yolculuk (5)

                        YORGO SEFERİS (1990-1971)

Urla’nın tanınmış isimlerinden, sanatçılarından biri de  Yorgo Sefers’tir. 20. Yüzyılın önemli Yunan şairlerinden olan Yorgo  Seferis 1900 yılında Urla’da doğdu. Yaşamının ilk 14 yılını İzmir’de geçirdi.1914 ‘te Ailesi ile birlikte Atina’ya göçtü. Paris’te hukuk okudu. İkinci Dünya Savaşı’na kadar İngiltere’de dış işlerinde çalıştı.1947 yılında Atina Akademisi Ödülünü, 1963‘te Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı. Yunan edebiyatının Simgeciliğinin öncüsü oldu. 1930 kuşağının önde gelen temsilcisidir. İncelikli lirizmi ve canlı doğal söyleyişi ile halkının ve çağdaş insanın trajik durumunu eserlerinde yansıtmıştır.1971yılında hayata veda etti.

                    NEYZEN TEVFİK (1879- 1953)

Şair Neyzen Tevfik’in bir heykelini 2006 ‘larda bir ara Bodrum’u ziyaret ettiğim günlerde de görmüştüm. Şimdi onun izlerini Urla’da görüyorum. 1879 yılında Bodrum’da doğdu.  İzmir İdadisi’nde öğrenciiken Sara’ya benzer bir haslığa tutuldu. Öğrenimini yarıda bıraktı. İzmir Mevlevi Dergâhında Eşref, Abdulhalim Memduh, Takizâde Şekib ile tanıştı. Şiir yazmaya başladı. İstanbul’da Mehmet Akif’ten ders aldı, derbeder bir hayat yaşadı. 1908 de Mısır’a gitti.5 yıl sonra tekrar İstanbul’a geldi. Birçok defa akıl hastanesinde tedavi gördü. 28,4.1953 yılında İstanbul’da aramızdan ayrıldı. Demek ki şair Neyzen Tevfik Urla’da da yaşamıştır.

Kısaca hayat öyküsü şöyledir: “Taşlamalarıyla tanınan şairlerimizden Neyzen Tevfik 1892’de 13 yaşındayken babasının tayını ile birlikte Urla’ya taşındı. Cumhuriyetin ilanı sıralarında kardeşinin yanına Ankara’ya gitti. 1926 yılında Tanışacağı Mustafa Kemal’i ve Kurmuş Savaş’ını yücelten, destekleyen şiirler yazdı. O yıllarda yozlaşan toplum, dini istismar edenlere karşı taşlamalar yazdı. Neyzenlikteki ustalığıyla beraber, hiciv sanatını haksızlığa ve zulme karşı direndi. Burada önemli bir duruş sergiledi ve dik durdu. Çıkarcılara karşı hiciv ve taşlamalarıyla adını duyurdu. Şiirleri Hiciv (1919 ) ve Azab-ı Mukaddes (1949) ,adlı iki kitapta toplamıştır.(1)
  

1-  Edebiyat Ansiklopedisi Milliyet yayınları,1991.s.245

                         NEYZEN TEVFİK’TEN İKİ ŞİİR:

GEÇER

Izdırabın sonu yok sanma, bu âlem de geçer,
Ömr-i fani gibidir, gün de geçer, dem de geçer,
Gam karar eyleyemez hande-i Hürrem de geçer,
Devr-i şadi de geçer, gussa-i matem de geçer,
Gece gündüz yok olur, an-ı dem âdem de geçer,

 KİME SORDUMSA  SENİ:

Kime sordumsa seni doğru cevap vermediler;
Kimi alçak, kimi hırsız, kimi deyyus!  Dediler…
Künyeni almak için, partiye ettim telefon:
Bizdeki kayda göre, şimdi o mebus dediler!.

                             MEHMET ŞADİ ÇALIK:  ( 1917- 1979 )

Urla’nın önemli sanatçılarından biri de Mehmet Şadi Çalık’tır. Türk çağdaş heykel sanatının öncülerindendir. M. Şadi Çalık, henüz altı yaşındayken 1923 mübadelesinde aillesi ile birlikte Türkiye’ye göç ederek Urla’ya yerleşiyorlar. Çocukluk ve ilk gençlik yılları Urla’da geçti.  Alçı, tiunç, demir, ve tahta gibi çeşitli malzemelerle yaptığı heykeller, İstanbul Resim ve Heykel Müzesi ile çeşitli koleksiyonlarda yer aldı.

Eserleri arasında Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nde yer alan Atatürk Anıtı, İstanbul Ticaret Odası için yaptığı bakır ve taş rölyefler İzmir Kültür Park’taki heykelleri dikkat çekti. Neoklasik tarzda başladığı heykel çalışmalarında zamanla daha soyut ve “Minimunizm”  adını verdiği heykelleriyle tanındı. M.Ş, Çalık’ın heykellerinde sadelik ve açıklık ön plandadır.  Urla Belediyesi tarafından sanatçının“gelecek nesillerce hatırlanması” bağlamında Urla’daki bir caddeye “Şadi Çalık  “ adı verilmiştir.   

                
             TANJU  OKAN   (1938  - 1996)

Tanju OKAN, Urla'da çok sevilen  vesayılan bir sanatçıdır Tanju Okan. Yaklaşık 60 adet  eser sahibidir.  Tanju  Okan  1973 yılında  Urla'ya  yerleşmiş  Denize ve Urla'ya sevdalı bir  sanatçıdır.  Uzun yıllar  açık deniz ve yat  kaptanı olarak   Urla'da hizmet vermiştir.  Tanju OKAN, her yıl   doğum ve ölüm günlerinde   törenlerle   Urla'da  sevgiyle ve saygıyla anılmaktadır. 23    Mayıs  1996 yığlında   hayata  gözlerini yummuştur.

Onun  anısına Urla'da bir parka adı verilmiş ve   heykeli bile yapılmıştır.  Sesiyle ve besteleriyle   Türkiye'nin ünlü sanatçıları arasında yer almıştır. Onu rahmetle anıyıor, mekanı cennet olsun diyorum.  İskele Mezarlığında  toprağa verilmiştir.    


Abdülkadir GÜLER
 

08.05. 2018  - SÖKE