Bir insandan yanlışlarını çıkardığınızda geriye hala kendisi olan %95 kalır

Yaptığı yanlışlar insanın değerini işte bu %5 kadar düşürür; sıfıra indirmez. Kişinin değerini yaptıklarına bağlarsanız bazılarını çöpe atmanız ya da öldürüp yok etmeniz gerekir.

Kimileri işledikleri suçlar ve günahlar üzerine “Yaşamaya hakkım yok” der. Oysa yaptıklarınız değerinizle bağlantılı değildir. Bu nedenle ne yapmış olursa olsun kişinin yok edilmesi gerekmez.

Sen ayrısın, yaptıkların ayrı. Toplama işlemini yanlış yaptığın için And dağları yanmış. Bilerek yapmak da(yani kasıt olsa da) yanlış yapmaktır, akıl yanılır. Yanlış yapılırken değerler devrede olmadığı için kişinin değeri düşmemeli ama cezasını çekmeli. Biz kişinin değerini de düşürüyoruz.

İnsan yanlış yaptığı zaman kendisini değersiz hissediyor, oysa aynı kişi; böyle değil de şöyle hareket etseydin doğru yapacaktın. Bu anlamda suçluların yüzüne tükürmek anlamsızdır; çünkü suçu yüz işlemedi, düşünceleri işledi; cezasını verir sevişirsin. Yaptığımız yanlışlarla değerimizin %5 düşmesi ise “Doğru yapma sansını niye kullanmadın” tepkisidir.

Hayatta onca yanlış yaptım hala kendimi değerli görüyorum. Bedelini ödedim/ödettiler, ben de kendimi affettim, nolmuş yani! Kendini suçlayarak intihar eden bile var.

Suçlulara karşı “adi, beş para etmez” gibi sözlerimiz tepkidir; o anda gözümüzde değeri düşmüş olabilir ama gerçekte düşmez; çünkü eylemi yapan düşüncedir, düşünce de insanın kendisi değildir.

Buradan “suç işlemekle insanın değeri düşmez” şeklinde bir anlam çıkıyor. Daha doğrusu değeri düşmemeli, bu bizim lehimize değil; düşünsenize etrafımızda pislik insanlar, pis demeyelim cezasını verelim.

Kişi ne yaparsa yapsın insanlık onuru sabit kalsın; böyle olursa yaptıklarından dolayı kendinden utanır. Adı, itibarı, beyefendiyse beyefendi hanımefendiyse hanımefendi… Ama yaptığınız eylemden dolayı şu kadar cezanız var efendim şeklinde…

Yüzüne tükürüyoruz o da gidip başkasının yüzüne tükürüyor; değer versek belki farklı davranacak. Bazıları toplumun aşağılaması nedeniyle kendilerini değersiz hissettikleri için suç işliyor olabilirler.

Suçluya “yanlışlarınız karakteriniz değil eyleminizdir. Siz bizim için hala değerlisiniz” anlayışıyla yaklaşılmalı; ancak ceza konusunda hiç taviz vermeden. Biz ise ne yapıyoruz? Yüzüne tükürüyor, üç gün sonra salıyoruz.

İnsanlar hataları nedeniyle kendilerini ağır yargılıyorlar “Ben şöyleyim, ben böyleyim” Hatanın/yanlışın yansıması sonucu kadardır, sonra eski halinize dönersiniz. Çünkü siz her durumda %95 değerlisiniz.