Bir Kadın Savaşçı-Dian Fossey

SİSTEKİ GORİLLER
Henüz özel tv kanalı olarak sadece StarTV’nin olduğu dönemde sanırım 1991'de yayınlanan belgesellerin ilgimi çekenlerini videoya kaydeder ve daha sonra  izlerdim.

O dönemde kaydını yaptığım ve tekrar tekrar izlediğim belgesel, bir kadın ve araştırdığı goriller üzerineydi.

Bir yandan hayvanların, özellikle goril ve şempaze gibi primatların davranış ve öğrenme biçimlerinin ilgimi çekmesi diğer yandan bir kadının dağlarda küçük bir kampta yaşayarak, bu hayvanları incelemesinin ilginçliği nedeniyle etkilendiğim bu belgeseli arada bir izliyordum.

Yıllar sonra televizyonda izlediğim bir filmle hayrete düşmüştüm.

Çünkü belgeseli izlerken “Ben acaba bunu yapabilir miydim?” diye sıkça düşündüğüm, beni çok etkileyen kadının yani Dian Fossey’in gorillerle geçirdiği dönemin öyküsüydü bu film.

Rwandalılar tarafından Nyiramachabelli, yani “ormanın yalnız kadını” diye adlandırılan 16 Ocak 1932 doğumlu Dian Fossey, National Geographic’e kendini uzun uğraşlardan sonra kabul ettirerek aldığı parayla Zaire’de araştırmalarına başlamış.

Rwanda’da Karisimbi Dağı'nda, 3 bin metre yükseklikte bir goril araştırma merkezi kurarak 1967-1985 yılları arasında 18 yıl boyunca, hem araştırmalarını sürdürmüş hem de kaçak goril avcılarına karşı zorlu bir mücadele vermiştir.

Dian Fossey’in yaşamı bir kadının bir yandan yaşam anlamında doğayla mücadele ederken diğer yandan da doğaya zarar veren insanlarla yaptığı mücadelenin öyküsüdür. Fossey, gorillerin el ve ayaklarını turistlere pazarlamak için ormanlarda büyük kıyım yapan çetelere karşı mücadele veriyordu.

Filmde ise, yıllar önce kaydettiğim belgeselin çekilme aşamasını da izlemiş oldum.

Belgeseli O’nun gözünden izlediğim NG fotoğrafçısının, Fossey’le çekim döneminde bir aşk yaşadığını da öğrendim.Bu bana çok ilginç gelmişti.Bir olayı farklı iki açıdan izleme şansım olmuştu.

Belgesel, Dian Fossey’in sevdiği adamın kamerasıyla Fossey’in gorillerle yaşadığı iletişimi, bu iletişimi nasıl kurduğunu, kampını ve kamp yaşamını anlatıyordu.Film ise başka bir kameradan, NG fotoğrafçısı ile Fossey’in ilişkisini bize ulaştırıyordu, kurgu yoluyla olsa da.

Fossey, gerçek bir savaşçı gibi, rahat ve normal diye nitelendirdiğimiz bir yaşamı bırakarak, başka bir ülkede, dağlarda kurduğu kampta her türlü konfordan uzak, o bölge yerlilerinden oluşan birkaç yardımcısıyla gorillerin yaşamını araştırmıştır.

Ancak en büyük savaşını kaçak goril avcılarına karşı vermiştir ki bu savaş, başı palayla parçalanmış olarak hunharca öldürülmesi ile sonuçlanmıştır.Hem kaçak avcılarla, hem de onlara göz yuman hükümet yetkilileri ile amansız bir mücadeleye girmiş, bir aile gibi gördüğü incelediği gorilleri canı pahasına onlara karşı korumaya çalışmıştır.

Dian Fossey pek çok insanın yapmayı aklından bile geçirmeyeceği bir yaşamı seçmiş, kendisini gorillere adamış, bu yabani hayvanları kendisini alıştırarak ve goril davranışları, sosyal yaşamları hakkında çok değerli bilgileri derlemiştir.

Dağlarda onlarla geçirdiği saatler boyunca sosyal yaşamlarını incelemiş, onlara yavaş yavaş yaklaşarak aylar süren çabaları sonucunda onların kendisini kabul etmelerini sağlamıştır.Onlar gibi davranıp onlar gibi sesler çıkararak onlara yaklaşmış ve tüm bilgileri onlarla saatlerini geçirerek elde etmiş, onları sahiplenmiş ve yeni araştırmacılara çok değerli bilgiler bırakmıştır.

Fossey seçtiği bu zorlu yolda, gorilleri koruma adına hayatını kaybetmiş gerçek bir savaşçıdır…

(2001‘de Fossey'in ortadan kaldırılması için emir veren kişinin Ruandalı Protais Zigiranyirazo olduğu belirlenmiş. Zigiranyirazo, Belçika polisi tarafından, 1994'de Ruanda'da yaşanan soykırımın sorumlusu olarak da tutuklanmıştır.

Diplomatik kaynaklar daha önce de Fossey’in ölümü hakkında Zigiranyirazo'nun adını anmış, ancak kız kardeşi, dönemin Devlet Başkanı Habyiramana ile evli olduğu için kimse ona dokunamamış.)
http://www.youtube.com/watch?v=GVPeMX5E8_M
http://www.youtube.com/watch?v=PQ_Odxz3vw4&feature=related

Burcu Barış Künar