Bir köre göz olur musunuz?

Okuyamadığınız bir hayat düşünün, bir an için kapatın gözlerinizi ve önünüzdeki karanlığa bir bakın, uçsuz bucaksız o zifiri karanlığa, yeniden ışığı görecek olmanın rahatlığıyla. Şimdi siz başkasının karanlığına bir ışık, bir umut olabilirsiniz. Başkasının gözü olmaz misiniz?

Sesiniz ışık olsun başkasının karanlığına
Aktif hayata katıldıklarında, özürlüler belki bireysel olarak yardım alıyorlar ama yaşam planlanırken kolektif olarak genellikle atlanıyorlar bilinçli ya da bilinçsiz bir biçimde. Onlar için memleketteki demokrasi çoğunluğun azınlığa tahakkümü, kendi hayat standartlarını dayatan bir çoğunluk mevzu bahis yani. Sorunlarının pek çoğu, sokağa adımlarını attıklarında anda başlıyor. Kurumsal düzenlemelerde unutulanlara bireysel yardımlar çok da manidar olmuyor, yani bir körü karşıdan karşıya geçirmek ya da tekerlekli sandalyeli birine kaldırımla mücadelesinde yardım etmek gibi. Boşuna dememişler ülkelerin medeniyeti kaldırımların yüksekliğiyle ters orantılıdır diye. Geçtiğimiz günlerde tembelliğim sayesinde körlere yardım etmenin çok kolay bir yolunu buldum ve paylaşmak istedim bu kolayca yapılabilecek büyük katkıyı. İnternette yatmadan önce dinleyebileceğim bir audio book ararken rastladım sesli kitap gönüllülerinin web sitesine (http://www.seslikitapgonulluleri.com).

Audio booku dilimize sesli kitap olarak çevirebiliriz yani bir kitabın kaset veya CDye okunması. Bildiğim kadarıyla bizde piyasadaki kitapların ayrıca bir sesli kitabı çıkmıyor. Korsan kitap bu kadar almış yürümüşken belki de haklı olarak, yayınevleri kopyalanması çok daha kolay bu yönteme hiç bulaşmak istemiyorlar. Aslına bakarsanız sesli kitaplar görebilenler için kitap okuyamayacakları yerlerdeki zamanlarını okuyucuya iade ediyor, araba kullanırken, yürüyüş yaparken ya da balık tutarken. Fakat göremeyenler için bu kitaplar olmazsa olmaz, hayat bir yerde. İsterseniz karanlığa yakılan bir mum, isterseniz hayata açılan bir kapı deyin.

“Engeller kaldırılabilir. Özürlülerin önünde engel olmayı reddediyorum” der misiniz?

Sesli kitap gönüllülerinin web sitesinin kurucuları yukarıdaki sloganla ifade ediyor en temel gayelerini. Sitenin kuruluş amacı yurtdışındaki örnekleriyle karşılaştırıldığında çok düşük olan sesli kitap sayısını arttıracak gönüllüleri bulmak. Bunu yaparken de aynı kitabın farklı kişiler tarafından okunması suretiyle oluşacak enerji kaybını önlemek. Bu amaçla sitede, Türkiye’nin körlere hizmet veren kütüphanelerindeki sesli kitapları içeren bir veritabanı (database) oluşturulmuş böylece tekrarların önüne geçilmiş. Yapılması gerekenler, kitap okuma kurallarıyla beraber sitede çok net belirtilmiş. Normal kitapların ve ders kitaplarının okunma kuralları ayrı. Önemli olan bir kitabın en kısa surede okunmasından ziyade kullanıcıların anlamasına en müsait, en mükemmel şekilde hazırlamak. O nedenle sizden öncelikle bir deneme kaydı yapmanız daha sonrasında ise onay verildikten sonra kitabı seslendirmeye başlamanız isteniyor. Bu meşakkatli işe soyunan kurucular ve merkezin çalışanları belki de en zor görevi üstleniyor; sesli kitapların denetimi ve bütün bu sürecin koordinasyonu.

Kitap seçiminde herhangi bir kısıtlama yok ancak sitede körlerin okunmasını istedikleri kitaplar ayrıca belirtilmiş. Bununla beraber körlerin eğitiminde kullanılacak ders kitapları da gönüllü okuyucular tarafından istenildiğinde okuyucuya gönderilebiliyor. Okuyucunun aynı anda iki kitabı seslendirmesine izin verilmiyor. Zannediyorum burada iki temel nokta var hem niteliği arttırmak hem de Türk gibi başla İngiliz gibi bitir sözünün etkisi. Bir sayfanın 2dk.da okunacağını düşünsek günde sadece yarım saatinizi ayırarak ayda 250 sayfalık bir kitabı hizmete sokmak mümkün. Sadece sesli okuyarak başkasına ışık olmak mümkün.