Bir muallimin hatıraları. D4.S2: Tren 24 saat tehirliymiş.

(Şubat başında saatlerce yürüyerek İspir’e maaşını almaya gelir. Artık Askere gideceğim düşüncesiyle hakkı olan gazla, buğdayı arkadaşına devreder ve hemen sonra pişman olur. Dönerken yedi saatlik yolu yürümekten ayakları şişer. Ask.Şub.Başkanından bu ay sonunda ayrılabileceğine ilişkin izin alır. Köye gider gitmez hemen Davud Ağa’yı bularak ondan Erzurum’a gitmek üzere atlar kiralar ve Şubat 11’de eşyalarını toplar, annesini de atın üzerine koyar ve büyük bir maceradan sonra ayın 14’nde Erzurum’a varır.)

1.Şubat.1943.
İspir. Bugün yaya olarak Hüseyin’le Mumans’tan İspir’e geldik. Doğru Maarif Memurluğuna çıktım. Öğretmen arkadaşlar bir arada oturmuş çay içiyorlarmış. Biz de selam verip oturduk. Biraz hoş beşten sonra Mutemet maaşlarımı verdi. Salim’den gelen mektubu da verdiler. Annemin harcırahı için de tel gelmiş. Bugün yalnız çok yanlış bir iş yaptım. Hükümetten hisseme düşen yarım teneke gazla, ofisten verilen buğdayı Sabi Akıncı’ya devrettim.

2.Şubat.1943.
İspir. Otelde misafirim. Gaz yağı ve buğday meselesi için üzülüyorum. Kaymakamlıktan yirmi metre Sümer malı aldım. Postadan arkadaşlardan gelen mektuplar ve tebrikler çıktı. Annemin harcırah beyannamesini doldurdum. Maarif işlerimi gördüm. 1938 doğumlu olduğum için askere çağrıldım. Bugün öğretmen Vahdet ile Askerlik Şubesi’nde işlerimizi yaptırdık. Bnb.Sırrı Yalçın her kolaylığı yapacağını vaat etti. Şubatın sonuna doğru hava iyi giderse hareket edeceğiz.

3.Şubat.1943.
Fısırik. Danzut’lu Niyazi ile sabahleyin İspir’den ayrıldım. Akşam köye vardık. Belki de artık bu kasabayı hiç göremiyeceğim. Karın üzerinde yaya, atlı yedi saatlik yolu yürümekten bacaklarım kütük gibi oldu. Köyde düğün de var. Hasan Özbay bana Bayram tebriği yollamış. Hocamın beni unutmadığını ve bana bir sevgisi olduğunu düşünerek sevindim. Akşam ev sahipleriyle birlikte bizde oturduk.

7.Şubat.1943.
Fısırik .Bugün Danzut’a giderek Davud Ağa’nın da delaleti  ve yardımıyla Erzurum’a 52 TL.ya iki at kiraladım. Kararlaştırdığımız veçhile Allah kısmet ederse 11. Şubat, Perşembe günü hareket edeceğiz.
Artık yol hazırlığına başladık. Annem çamaşır yıkıyor ve yolluk yiyecek hazırlıyor. Bu günlerde  havalar da Maşallah çok güzel geçiyor. Zaten bu yıl kış hafif geçiyor.

10.Şubat.1943
Fısırik. Bugün son defa olarak okulumda ders yaptım. Talebelerimi topladım, onlarla biraz hasbihal yaptım ve karnelerini verdim. En sonra da okulu kapatırken, hepsiyle vedalaşarak gönüllerini aldım.
Üç beş aylık öğretmen olmaklığıma rağmen son gün talebelerimden ayrılmak beni müteessir etti. Böyle olacağını hiç tahmin etmezdim. Askerlikten sonra yine İnşallah mesleğime dönerim.

11.Şubat.1943
Sabah Fısırik. Bu gece mezirede son gecemizi geçirdik. Ev sahiplerimiz ve komşularımızla bir arada oturduk. Muhtelif mevzular etrafında görüştük. Sabahleyin geceden kalkarak denklerimizi yaptık.. Atlar geç geldi. Hem de birkaç gündür havaların güzel gitmesine rağmen, bu gece hava birdenbire değişti ve kar yağdı. Hava sisli ve kar yağmaya devam ediyor. Artık hareket edeceğiz. Eşyaları yükledik ve kendimiz de atlara bindik. Köylü komşular bizi köyün ta dışına kadar geçirdiler ve uğurladılar. Fakat kar hafif hafif atıştırıyor.

Fısırik Dağını aşarken atımızın biri tam üç kere kara gömüldü. Çok şükür fırtına yoktu. Akşam Ödük Köyü’nde Hafız Efendi’nin evinde misafir kaldık. Hava biraz açtı ve iyileşti. Yolumuza devam ediyoruz. Misafir olduğumuz evin üzeri toprak.
12.Şubat.1943.
Çaril Hanı. Sabahleyin Ödük’ten çıktık. Hava açık ve güzel. Yollar bugün kısmen kuruydu. Çünkü Tortum  Deresi sıcak olduğundan karlar erimiş. Akşam geç vakit Çaril Dağı’nın eteğindeki hana yetiştik. Yarın bu meşhur dağı aşacağız ve Erzurum Ovası’na geçeceğiz. Bugün aşağı Ödük Köyü’nde  muhtarın telefonundan Haho öğretmeni arkadaşım İsmail ile Görüştüm. Akşam handa istirahat ediyoruz.

13.Şubat.1943.
Hinis. Dün gece biz handa yatarken hava değişmiş, sabahleyin kalktığımızda her yerin karla örtüldüğünü ve fırtınanın devam ettiğini gördük. Kar, fırtına demeyip handan yola çıktık. Binbir zahmet ve güçlükle Çarıl Dağı’nı aşabildik. Ama gayet çok sıkıntı çektik. Yolların üzerindeki Şipek ve Karagöbek köylerinde çay içtik, mola verdik. Akşam da Erzurum’a 6 saat mesafedeki Hinis köyüne vardık.

14.Şubat.1943.
Erzurum. Sabahleyin Hinis köyünden hareket ettik; öğle üzeri çok şükür yarabbi Erzurum’a varabildik. Fısırik’ten hareket edeli bugünle dördüncü gün. Şu halde Fısırik-Erzurum seyahatimiz üç buçuk gün sürmüş. Erzurumda doğru Karadeniz Oteli’ne indik. Bugün Fısırikli Şamil Efendi oğlu Ahmet’le ve diğer İspir’lilerle görüştüm. Biraz da şehirde gezdim. Evvela sevmediğim şehir şimdi hoşuma gitti.

15.Şubat.1943.
Erzurum. Dün akşam Doğu Sineması’nda “Bahar meleği” filmini gördüm. Belki on aydır sinema gibi eğlencelere hasret kalmıştım. Bugün akşama kadar  aile harcırahımı tahakkuk ettirmek için Maarif Müdürlüğü’nde  ve muhasebede  uğraştım. Artık yarın İş Bankası’ndan 38.71 TL.nı alacağım. Bu sabah gelmesi lazım gelen tiren henüz gelmedi. Yirmidört saat tehiri varmış, deniyor.  Belki bu trene yetişebileceğiz.

(Artık  Dünya Savaşı Almanya ve ittifak Devletlerinin aleyhine dönmeye başlar. 2.Şubat.1943: Hitler Stalingrad önünde 6.Alman Ordusunun yok edildiğini milletine söylemek zorunda kalır. 5.Şubat.1943: Rommel Tunus’ta Mareth çizgisine çekilir: bütün Libya Müteffik güçlerinin eline geçer. 8. Şubat.1943:Önce Ruhr, sonra Nurenberg Müteffik hava gçleri tarafından ağır bir şekilde bombalanır. 9.Şubat.1943: Pasifik’te Guadalkanal Japonlardan temizlenir. Aynı zamanda Avrupa’da Münih, Viena ve Berlin ağır bir şekilde bombalanır. 11.Şubat.1943: Dwight D.Eisenhower Avrupada’ki Müteffik güçlerinin komutanı olarak atanır.13.Rommel ,Tunus’ta yeni Amerikan güçlerin bir hücum yaparak onları geri çekilmeye mecbur eder. 14.Şubat.1943: Don nehri üzerindeki Rostov kenti Kızıl Ordu tarafından kurtarılır.)