Bir şairin edebiyat hayat Memat'ı

Şair ve eleştirmen Cevat Akkanat’ın Edebiyat Hayat Memat adlı deneme kitabı Okur Kitaplığı tarafından yayınlandı. Okur Kitaplığı’nın dokuzuncu kitabı olan Edebiyat Hayat Memat, üç bölümlük bir eser. Akkanat eserin birinci bölümünde sanat ve edebiyat dünyasına ait pek çok farklı tutumu eleştirel bir duyarlıkla sorguluyor. Sanatçı şahsiyetinin ideal normları ölçüsünde ve titiz bir işçilikle kalemini işleten Cevat Akkanat bu bölümde, sanat ve edebiyat dünyasının bir takım önyargılarını bertaraf ediyor, kimi ezberleri bozuyor. Bu anlamda, kültürel piyasaya egemen bir takım olumsuz unsur, Akkanat’ın eleştiri oklarına hedef oluyor… Edebiyat Hayat Memat’ın ikinci bölümü yazarın öznel unsurlar içeren denemelerinden oluşuyor. Burada Akkanat’ın biyografisiyle ilgili kimi ayrıntıları deneme türünün cazip havası eşliğinde okuma imkânınız bulunmakta… Kitabın son bölümü ise farklı alanlardan devşirilmiş, fakat her biri yeni bir üretimle canlı kılınmış olay, olgu ve durumların incelikli bir üslupla deneme kılığında ele alınışından oluşuyor… Şiir ve eleştiri alanında verdiği emeklerle adından söz ettirmeyi başarmış olan Cevat Akkanat, Edebiyat Hayat Memat ile uzunca bir zamandan beri yazdığı denemelerini de ilk kez toplu bir şekilde okuyucuya takdim etmiş oluyor. (0216 553 33 73; bilgi@okurkitapligi.com ; www.okurkitapligi.com)

TADIMLIK:

“Katiller, yazarlar”dan… Katillerle yazarların bir arada olduğu sahneler her bakımdan can alıcıdır… İşlediği cinayetten sonra yakalanıp hapse konulan baba katili Dimitri (Mitya), mahkemeye çıkacağı günün arifesinde kendisini ziyarete gelen kardeşi Aleksiy’le (Alyoşa), asıl konu olan cinayet ve mahkeme üzerine konuşmaktansa, alakasız mevzulardan söz etmektedir. Alyoşa’yı şaşırtan bu mevzulardan birisi de “şair/yazar”larla ilgilidir. Karamazov Kardeşler’in bu küçük olay halkasında Dimitri, canını sıkan iki yazar (şair) taslağından söz eder. Tabii bu söz ediş, katil kahramanımızın “gulûv” derecesindeki “tariz”ler şeklinde olmaktadır. Mitya’nın küfrüne maruz kalan birinci yazar (Ki romanda ilk kez burada anılır.) Claude Bernard adlı birisidir. “Canı cehenneme” gidesi “alçağın biri” der Mitya onun için, çünkü kendisine gelmiş ve “dava”sıyla ilgili bir yazı yazacağını ve bu yazıyla edebiyata adım atacağını söylemiştir. Mitya hakkında, “‘Öldürmeden yapamazdı, onu çevre mahvetti’ gibi şeyler yazacağını” söyleyen Bernard, kalemine biraz da “sosyalizm kokusu” sindirmeyi vaat etmiştir…

Dimitri’nin hakaretler yağdırdığı ikinci kişi Rakitin’dir. Birincisinin aksine, Dostoyevski’nin romanda zaman zaman yer verdiği bir kahramandır Rakitin. Kötü niyetli bir ilahiyat öğrencisi olarak çıkarır anlatıcımız onu. Karamazov Kardeşler’in şahıslar kadrosunu inceleyen edebiyat araştırmacıları onu ‘oportünist’ sıfatıyla anabilirler. Ahlâkına uygun davranışı “Hohlakova’nın ayağına övgü” yazarken de gösterdiğinden olsa gerek, katil Dimitri onunla ilgili olarak şu cümleyi kullanır: “Şiir de yazıyor namussuz herif!” Rakitin’in Bayan Hohlakova’ya şiir yazmasının sebebi, ucuz bir işle açıklanabilir: Ayaklarına güzelleme yakılan bayanın gönlünü çelip parasına ortak olmak! Hapishaneye gelip Dimitri’ye “Ömrümde ilk kez, ellerimi kirletip şiir yazıyorum, birinin gönlünü çelmek için!” şeklinde itirafta bulunur. Rakitin bu “kirli iş”te “güzel bir söz oyunu yapmış”, ayak güzellemesinin içine “vatandaşın duyduğu acıları sokabilmiş”tir. Böylece Puşkin’i bile geride bırakmıştır! Bu itibarla, Mitya’nın onu “köpoğlu köpek” diye anması manidar sayılabilir.”