Bir SBS sorusu da 6. sınıftan… Bu soru iptal edilsin…

SBS 6’ya giren yeğenim sınavdan birkaç gün sonra sorulara bakarken bir sorunun doğru yanıtını sordu. Okudum, aklıma ilk gelen seçeneği söyledim. O da aynı seçeneği düşünmüş ama doğru yanıt başka seçenekmiş.

Soru bir fotoğraf üzerindeki levhada yazılı olanlara göre sorulmuş:

Fotoğraf bir piknik alanından çekilmiş ve levhada okunan yazılarda aynen şöyle yazıyor:

KALE’Yİ SEVİYORSANIZ;
LÜTFEN ANILARINIZLA BİRLİKTE
ÇÖPLER’İNİZİ de GÖTÜRÜN
BELEDİYE

Soru da şöyle:

“Bu levhada, anlatımı güçlendirmek için aşağıdakilerden hangisi kullanılmıştır?
A) Benzetme
B) Kişileştirme
C) Konuşturma
D) Abartma”

“Anlatımı güçlendirmek için” denilmiş, anlatımı güçlendirilecek olan “çöplerin götürülmesi” ve bu eylem oradan götürülecek anılarla güçlendirilmiş. Anılar insana özgü olduğuna göre ve buradaki güçlendirme buna dayandırıldığına göre “kişileştirme” ilk aklıma gelen oldu. Oysa doğru yanıt “benzetme” imiş. Biraz daha düşününce “benzetme” seçeneğinin doğru olduğuna kolayca ikna oldum. Ancak “abartma” bile akla gelebilecek bir seçenek olabilir. Çöplerle anıları özdeşleştiren bir benzetme neden abartma olmasın.

Bu sorunun doğru yanıtının “A) Benzetme” olmasına bir itirazın yok ama tek doğru yanıtın o olduğuna itirazım var. Bu soru iptal edilmelidir.

SORUNUN HAZIRLANMA ŞEKLİNE DE İTİRAZIM VAR

Soru doğal ortamda çekilmiş bir fotoğraf üzerine hazırlanmış. Bu yöntem övgüye değerdir. Ancak fotoğraf seçilirken bu fotoğrafın bir sınavda hem de çocukların çözeceği bir sınavda kullanılacağı unutulmamalıdır.

Fotoğraftaki levhada yazılanlar yazım hataları içeriyor:

1. “ÇÖPLER’İNİZİ de” sözcüğünde kullanılan kesme işareti hatalıdır.
2. “GÖTÜRÜN” sonrasında bir nokta olmalıydı.
3. Tüm yazı büyük harflerle yazılmışken yalnızca bir yerde “de” eki küçük harflerle yazılmış.

Bu bir sınav sorusunun fotoğrafı değil de bir haber veya bir gezi yazısında kullanılan fotoğraf olsaydı bu hatalarıyla çok da şirin olurdu. Sınav sorusunda mutlaka bu fotoğraf kullanılacaksa, fotoğraf işlemeyi bilen bir kişi bunu levha üzerindeki yazıları hatasız şekle getirir ve soruda o fotoğraf kullanılır.

Çocuklar, önemli bir sınavda, bir fotoğraftaki hatalı yazılmış metni okumak zorunda bırakılmamalıydı.

Ankara, 16 Haziran 2009