Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

06 Nisan '21

 
Kategori
Kültür - Sanat
 

Bir Trajedi Örneği: Başlangıç

William Shakespeare’in ünlü trajedisi Othello, insanın düşüşünün en güzel örneklerinden biri olarak edebiyatta yerini almıştır. Bu düşünün en önemli kaynağının ise Âdem ve Havva hikâyesinin olduğu oyunun içinde yansımaktadır. Othello’da tüm karakterler, şeytanla özdeşleştirilen Iago’ya karşı bir savaş vermektedir. Açıkça görülmektedir ki, Othello trajedisi ile ilk günah dediğimiz Havva ve Âdem hikâyesi arasında yani insanın düşüşü ya da masumiyetini yitirmesi arasında benzerlikler görülmektedir.

Othello’ya göre, Desdemona şeytandır çünkü kendisini Cassio ile aldatmıştır. Iago için ise Othello, çünkü eşi Emilia’nın Othello ile ilişkisi olduğunu düşünmektedir ve kendisini yaveri olarak seçmemiştir. Iago’nun böyle düşünmesinin sebebi beyazların üstünlük kurduğu bir toplumda, bir siyahî olarak Othello’nun üst pozisyonda bulunması ve kendi yerini aldığını düşünmesidir. 

Beni kendine yaver seçsin diye,

Kentin üç büyüğü eğildiler bir de önünde.

Dinim hakkı için değerimi bilirim ben,

Yaverlikten aşağısına layık görülmem (1. perde, 1. sahne)

 

Nefret ediyorum Mağripliden,

Yatağıma benim yerime onun girdiği herkesin dilinde,

Yalan mı, doğru mu bilemem,

Ama doğruymuş gibi davranacağım ben (1. Perde, 3. Sahne)

 

   Tüm bu alıntılar göstermektedir ki, şeytan Iago geri plana atılmak istememiş, savaş vermiş ve intikam almak istemiştir. Oyunun sonunda görülmektedir ki Iago, tüm oyun boyunca Othello ve Cassio’yu ortadan kaldırmak için uğraşmış, Desdemona’nın ise sonunu getirmiştir.

 

   Karakterler Iago tarafından ele geçirilmiş ve zayıflıkları ortaya çıkarılmıştır. Othello ve Desdemona’nın Iago tarafından ele geçirilmesi gibi, Havva ve Âdem’de şeytanı temsil eden bir yılan tarafından ele geçirilmiştir.    İlk Günah’ta Âdem ve Havva’nın hikâyesi şeytanın baş kaldırışı ile başlamaktadır. Şeytan ilk insan olan Âdem’e secde etmez ve baş kaldırır.

Meleklere “Âdem’e secde edin!” dediğimizde hemen secdeye kapandılar ama İblis öyle yapmadı, büyüklenerek direndi ve kâfirlerden[*] oldu. (Sure 2, Bakara, 2.34).

Başlangıçta, hem yılan hem de Iago masum olarak görülmüş fakat gerçekte şeytani fikirlerle avlarını ele geçirmeye çalışmışlardır. Iago gerçek bir dost gibi davranmış, şeytan ise Havva’nın yasak elmayı yemesini tasarlamıştır. Meyvenin alınmasından sonra Âdem ve tüm insanlık artık kusursuzluğunu ve saflığını yitirmiştir. Cennetten kovulmuşlardır. Iago’nun eşi Emilia, Desdemona’ya ihanet edip, Othello’nun Desdemona’ya verdiği mendili çalmış ve Iago’ya vermiştir. Iago’nun tuzağı ile Othello, Desdemona’nın mendili Cassio’ya verdiğini düşünmüş ve eşini öldürmüştür. Kısacası, Desdemona ve Othello, Âdem ve Havva kadar şanslı olamamış, oyunun sonunda her ikisi de ölmüştür. 

(Allah buyurdu ki): Ey Âdem! Sen ve eşin cennette yerleşip dilediğiniz yerden yeyin. Ancak şu ağaca yaklaşmayın! Sonra zalimlerden olursunuz.(Sure 7, Araf. 7:19).

Derken şeytan ona vesvese verip: “Ey Âdem! Ne dersin, sana ölümsüzlük ağacını ve asla yok olmayacak bir saltanatın yolunu göstereyim mi?” dedi[…] Böylece Âdem ve Havva o yasak ağaçtan yediler. Sure 120 and121 (Ta ha)

 

Hem Othello hem de Havva ve Âdem, ölümcül günah işlemişlerdir. Fakat sonuçları farklı olmuştur. Havva, meyvenin cazibesinden ve yasak oluşunun getirdiği çekicilikten büyülenip, şeytana uyarken; Othello kıskançlığının gözünü kör etmesine izin vermiş hem kendini hem de eşini öldürmüştür. Fakat, Havva ve Âdem’in cennetten kovuluşu tüm insanlığı etkilemiştir.

Tüm insanlık zayıflıklarla mücadele etmiş ve etmektedir. Hem şeytan hem de Iago, insanların zayıflıkları ile ayakta kalmış, kendi özgürlüklerini savunmuş, hayallerine kavuşmanın yolunu önlerine çıkanları yok etmek olarak tanımlamış ve kendilerine özgü bir adalet duygusu yaratmışlardır. Arzu ettikleri pozisyonlara kavuşmanın hırsı gözlerini kör etmiştir.

Oyunun sonunda Iago’nun gerçek yüzü görülmüş, oyun boyunca farklı yüzlerini göstermiş olan Iago, kendi kaderini yaratmıştır. Kendine göre sebeplerinin olması, insanoğlunun, Havva’nın yasak meyveyi alışıyla başlattığı başkaldırışı kanıtlamaktadır. Görüyoruz ki şeytan insanoğlunun zayıflığını kullanarak kendini hissettirmektedir. En önemlisi de hem Iago hem de şeytan amaçlarına ulaşmak için kadınları kullanmış, onların zayıflıklarını ön plana çıkarmıştır. Âdem ve Havva’nın yasak elmayı metaforu, Othello’da yerini mendile bırakmıştır. Âdem’in düşüşü dünyaya ölümü ve günahı getirirken,  tüm insan ırkının günahkâr olarak doğduğunu göstermiştir.

 

 

 
Toplam blog
: 57
: 280
Kayıt tarihi
: 18.07.15
 
 

1992 yılı İstanbul doğumlu. İlkokulu İstanbul'da okudu, ortaokulu ve liseyi Edirne'de bitirdi. Kara..