Bir Ülkenin Ekonomik kalkınması için Yabancı Sermaye neden gerekli ?

Bir çok ülkede yabancı sermayeye düşmanlığın bir çok sebebi var. Bunlardan bir tanesi bazı yatırımların çevreye verdikleri zarar. Ama bu sadece yabancı özel sermayeye has değil. Çevreye zararlı yabancı ve yerli özel ve devlet sermaye yatırımları tarihten beri gelişmiş ve gelişmekte olan bir çok ülkede var . Çevre bilinci ve kuvvetli kamu oyu oluştukça bu tür zararlı yatırımlar azalıyor. Amerika'da çevreye zararlı bir yatırımın mahkeme ile engellenmesini konu alan Eren Brokovich adında Julie Roberts'ın başrolde olduğu blr film vardı. Türkiye'de yabancı sermaye ile kurulan bazı çimento fabrikaları, demode nükleer santral projeleri çevreye zarar veren yabancı ve yerli sermayeli yatırımlara bazı örnekler.

Yıllardır yerli olsun yabancı olsun bir çok ülkede özel ve devlet yatırımlarının maalesef çevreye hala vermekte olduğu en büyük zarar atmosfere karbon dioksit gazı salınımını artırarak sera etkisi ile küresel ısınmaya ve bunun yüzünden doğanın ekolojik dengesinin bozulmasına sebep olmasıdır. Bu yüzden iklim ciddi şekilde değişmekte , bitki örtüsü dahil bir çok canlı türü hızla yok olmakta bu gidişe engel olunmazsa insan türünün devamı dahi tehlikededir.

Bunun dışında Türkiye'de ve başka ülkelerde her ne kadar çevreye zarar vermiş olsa da ekonomik kalkınmaya önemli katkıda bulunmuş yabancı sermaye reel yatırımları tarihten beri çok var : Demir Celik, otomotiv, tekstil, bankacilik, sigorta vs. Yolsuzluklar ve çevreye zarar vermiş olmaları başka konu ve engellenmeliydi. Tarihte bir çok ülke yabancı sermayeyi tümden yasaklama ve kısıtlama hatasına düştü. Yerli sermayeyi ithalat ve yabancı sermaye yatırımlarından tamamen korumak yerli tüketiciye atılabilecek en büyük kazıktır. Örneğin otomotiv sektöründe sadece yüzde yüz yerli sermayenin Türkiye'de fabrika kurmasına izin verilseydi Renault, Ford, Toyota, Hyundai, Volkswagen'in Türkiye'de otomobil üretmelerine izin verilmeseydi yerli halk belki tek marka en fazla 2 marka yerli arabaya mahkum olacak yerli üreticiler de nasıl olsa dış rekabet yok ithal arabaya gümrük vergisi yüksek diye rehavete kapılacak, kalitesiz ve pahalı yerli arabaları yerli tüketiciye kazıklayacaklardı. Bu diğer sektörler için de geçerli : yabancı marka kahve, giyim vs mağazalarını görünce kızıyoruz "yerli markalar neyimize yetmiyor ?"diye. Halbuki yerli markaların yanında yabancı marka ve yatırımların olması rekabet yolu ile tüketiciye arz edilen ürün ve hizmetlerin kalitesini artırır yerli markaların daha iyi hizmet ve ürün sunmaları icin çaba göstermelerine neden olur.

İstanbul'da yıllarca bir yabancı bankada ve yabancı sermayeli mali denetim şirketlerinde çalıştım. Yerli banka ve mali denetim şirketleri bu yabancı sermaye ile kurulan banka ve şirketleri karalama kampanyası ile sürekli yıpratmaya çalışıyorlardı. Haklı eleştirileri vardı ben de Türkiye'de yaptıkları bazı şeylere kızıyordum. Ama faydaları çok daha fazlaydı. En büyük faydaları piyasada yerli banka ve mali denetim şirketleri ile rekabet ederek yerli tüketiciye daha ucuz ve kaliteli hizmetin sunulması olmuştur. Diyeceksiniz ki yabancı şirketlerin sundukları hizmetler yerli şirketlerinkinden pahalı. Bazen öyle ama kalite de daha yüksek ve Türkiye'ye hiç yatırım yapmasalardı Türkiye'de hiç faaliyet göstermeselerdi rekabet olmayacağından sadece yerli firmaların sundukları ürün ve hizmetler hem daha pahalı hem kalitesiz olurdu. Dış rekabetin olmadığı piyasalarda yerli sermaye rehavete kapılır kalite ve maliyeti iyileştirmek için uğraşmaz, ülkenin ekonomik kalkınması yavaşlar bundan en çok yerli tüketici zarar görür.

Özet olarak çevreye ve sağlığa zararlı yerli ve yabancı özel ve devlet yatırımları olduğu gibi tarih boyunca bir çok ülkenin ekonomik kalkınmasında yabancı sermayenin rolü önemli olmuştur.

 Rasih Bensan 26 Aralık 2013