Bireysel Emeklilik ile Birikimli Hayat arasındaki farklar

Birçok kişi bireysel emeklilik sistemi ile birikimli hayat sigortalarının benzer ya da aynı ürünler olduğunu düşünüyor. Oysa ikisi arasında büyük farklar var. Birikimli hayat sigortaları ile bireysel emeklilik sistemi arasında yatırım, sistemden ayrılma, emeklilik ve kesintiler açısından öne çıkan önemli bazı farkları katılımcıyı bilinçlendirmek ve bilgilendirmek açısından şu şekilde özetleyebiliriz:

GENEL OLARAK

Birikimli Hayat Sigortaları / Bireysel Emeklilik Sistemi

Her iki sözleşmede öncelikle ayrı mevzuatlara tabîdir.Hayat sigortalarında poliçe bir sigorta şirketi ile aktedilir ve poliçe sonlanana kadar o şirkette kalır.
Oysa bireysel emeklilik sözleşmesi kendi mevzuatı gereği bir emeklilik şirketi ile aktedilir. Gerekli sürelerin geçmesi ile (En az 1 yıl) daha sonra bir başka emeklilik şirketine aktarılabilir.

Sigorta poliçeleri birleştirilemez
Katılımcı, aynı ve farklı şirketlerdeki sözleşmelerini birleştirebilir.

Emeklilikte yaş sınırı yoktur. En az 10 yıl prim ödeyerek emekliliğe hak kazanılır.
Emekli olabilmek için en az 10 yıl düzenli katkı ödemek ve 56 yaşını tamamlamak gereklidir.

Vefat teminatı poliçenin parçasıdır. Ek olarak diğer teminatlarda eklenebilir.Yaşam poliçeleri birikim kadar yaşam güvencesi sağlamaya yöneliktir.
Vefat ve diğer teminatlar emeklilik sözleşmelerinin parçası değildir. (Ancak, Malûliyet, Kaza ve Ecelen vefat hallerini de teminat altına alınabilir. Önceki yazımda kısaca bahsettim.)

Ürünün içeriğinde değişiklik yapılması çoğu zaman mümkün değildir, fon tercihi yapılamaz.
Katılımcı emeklilik planlarını yılda 4 kez, fon dağılım oranı ve tutarını yılda 6 kez değiştirebilir.

Belirli şartlar altında, sigorta şirketindeki birikimlerden borç alınabilir.
Birikimlerden borç alınamaz.

Sigorta ettiren haklarını veya sigorta şirketinden aldığı borçlarını devredebilir.
Katılımcı haklarını veya borçlarını devredemez.

Poliçelerin internetten görüntülenebilmesi şirketlere getirilmiş yasal bir zorunluluk olmamasına rağmen bu hizmeti veren şirketler mevcuttur.
Bireysel emeklilik şirketinin sağlamak zorunda olduğu altyapı sayesinde hesabınızı internetten günlük olarak takip edebilirsiniz.

YATIRIM AÇISINDAN

Birikimli Hayat Sigortaları / Bireysel Emeklilik Sistemi

Birikimlerin yatırım kararları sigorta şirketi tarafından verilir.
Birikimlerin yatırım tercihlerini katılımcı belirler. Fonların yönetimi portföy yönetim şirketi tarafından yürütülür.

Belirli bir getiri oranı garantisi verilir.
Belirli bir getiri oranı garanti edilemez. Getiriler fonun performansına bağlıdır.

Varlıklar sigorta şirketinin hesaplarında takip edilir.
Varlıklar bir saklama kuruluşunda (Takasbank'ta) saklanır.

KESİNTİLER

Birikimli Hayat Sigortaları / Bireysel Emeklilik Sistemi

Aracı komisyonu şirket ve aracı arasında serbestçe belirlenir. Ancak sigorta ettirene yansıtılabilecek kısmı birikim priminin alındığı sigortalarda yıllık tarife priminin %10‘unu, sigorta süresi boyunca da %50’sini aşamaz. (Acente komisyonu olarak sırasıyla primlerinizden ilk yıl % 40,ikinci yıl %20, üçüncü yıl %15 oranında kesinti yapılabilir.)
Katkı payları üzerinde aracı komisyonu kesintisi yoktur. Aracı komisyonu şirket ve aracı arasında serbestçe belirlenir.

Giriş aidatı yoktur.
Giriş aidatı talep edilebilir.

Risk priminin azami %10’u oranında gider payı kesintisi yapılabilir.
Katkı payları üzerinden azami %8 yönetim gider kesintisi yapılabilir.

Azami %15 işletme masrafı kesintisi yapabilir.
Fon net varlık değeri üzerinden günlük yüz binde 10 oranında fon işletim gideri kesintisi yapılabilir.

SİSTEMDEN AYRILMA HALİNDE

Birikimli Hayat Sigortaları / Bireysel Emeklilik Sistemi

Sigorta ettiren iştira süresi dolmadan ayrılmak istemesi durumunda, birikimlerinden azami %3 oranında kesinti ve ilgili vergiler kesildikten sonra kalan tutarı alarak ayrılabilir.
Katılımcı istediği zaman, ödemelerine ara verme ve varsa plan kapsamındaki kesintiler ve stopaj kesintisi yapılmış birikimlerini geri alarak sistemden ayrılma hakkına sahiptir.

Sigorta priminin vadesinde ödenmemesi halinde, sigorta şirketi primin ilgili vadeyi müteakip 1 ay içerisinde ödenmesi için ihtar gönderir. Bu sürenin sonunda söz konusu ücret veya taksit ödenmemiş ise poliçe feshedilir.
Katılımcı, istediği an katkı payı ödemeye ara verebilir. 1 yıldan fazla ödemeye ara verme durumunda bireysel emeklilik hesabına ilişkin olarak emeklilik gözetim merkezine ve saklayıcı kuruluşa şirket tarafından ödenen sabit giderleri emeklilik planında belirtilmek kaydıyla bireysel emeklilik hesabındaki birikimlerden indirilebilir

VERGİ AVANTAJLARI

Birikimli Hayat Sigortaları / Bireysel Emeklilik Sistemi

Sigortalının şahsına eşine ve küçük çocuklarına ait primler, yıllık gelirin/ücretin %5'ini (01.10.2001 öncesinde kurulmuş poliçeler için sosyal sigortalar primi çalışan hissesini) ve asgari ücretin yıllık tutarını geçmemek kaydıyla matrahtan indirim konusu yapılabilir.
Katılımcının şahsına ve eşine ait katkı payları yıllık gelirin/ücretin %10'unu ve asgari ücretin yıllık tutarını geçmemek kaydıyla matrahtan indirim konusu yapılabilir.

10 yıl süreyle prim ödemeden ayrılanlara yapılan ödemelerden %15 tevkifat yapılır. 10 yıl süreyle prim ödeyenlere ve vefat, maluliyet, tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin %10'u gelir vergisinden muaf tutulur, kalan tutardan %10 oranında vergi tevkifatı yapılır.
10 yıl süreyle katkı payı ödemeden ayrılanlara yapılan ödemelerden %15, 10 yıl boyunca katkı payını ödeyen ancak emeklilik hakkı kazanmadan sistemden ayrılanlardan %10 tevkifat yapılır. Emeklilik hakkı kazananlar ile sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin %25'i gelir vergisinden muaf tutulur, kalan tutar üzerinden %5 oranında vergi tevkifatı yapılır.


Kaynak : 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu
www.egm.org.tr


Resim : www.internethaber.com'dan