Birileri Bizi Gösteriyor

Birileri Bizi Gösteriyor: Reality Showlar

Freud’e göre kişilik üç öğeye göre biçimlenir:

Benlik, kişiliğin yansıtacağı uygun davranışları tanımlar ve ilkel benlik ile üst benlik arasında uyumu, dengeyi sağlar.

Üst benlik, aile ve toplumun değer yargılarını kapsar. İnsanın vicdanıdır.

İlkel benlik, doyurulmasından haz duyulan çoğunluğu cinsel ve saldırgan dürtülerdir. Üst benliğin istemediklerini ister.

İlkel benlik, benlik tarafından sürekli gözlenir, üst benlikten kaynaklanan değerlere uygun olup olmadığı açısından değerlendirilir. Çünkü, ilkel benliğin yapmak istedikleri , üst benliğe göre suçtur. İlkel benliğin istekleri üst benliğin değerlerine uygun değilse tehlikeli olarak algılanır ve beğenilmemek, eleştiriye uğramak, reddedilmek, üzerlerinde değişikliğe uğramak zorunluluğu ile karşı karşıya kalır. Fakat ne ilkel benlik ne de üst benlik isteklerinden vazgeçmez.

İlkel benlik ile üst benlik arasında yaşanan çatışma, benlikte gerilim ve sıkıntı oluşturur. Gerilimin ve sıkıntının sona ermesi için benlik tarafından uygulanan savunma yöntemleri vardır. Bu yöntemler aracılığı ile benlik, ilkel benliği kandırır, bastırır, durdurur, üst benliği ilkel benliğin istediklerini yapmadığına ikna etmeye çalışır. Örneğin, benlik, üst benliğin etkisiyle, kıskançlığı ilkel benlikten gelen tehlikeli bir dürtü olarak kabul ediyorsa, kıskançlığın dışa vurulmasını engelleyecektir. Engellemek için yansıtmayı kullanıyorsa, kıskançlığını dışa vuramayan ve bu isteğini yasaklayan kişi, başkalarındaki kıskanç davranışları acımasızca cezalandırır ya da başkası yararına onaylayarak başkalarının kıskanç davranışlarını savunarak başkasının kıskançlığına haklı gerekçeler bulmaya çalışır. Böylece kişi, kıskanç davranışları olan başkalarının cezalandırılmasından zevk aldığı gibi kıskançlık isteğinin başkasının kişiliğinde gerçekleşmesinden de zevk alır.

Benlik için, ilkel benlik ile üst benlik arasında kalmak tehlikeli bir alandır. Tehlikeden uzaklaşmak için, üst benliğin onaylamadıklarının dışa vurulması engellenmeli, ilkel benlik durdurulmalı, kandırılmalı, bastırılmalıdır. İşte tam bu noktada, realty showlardaki daki, 01 ler 02 ler 03 ler benliğin imdadına yetişecekler arasındaki yerini alır. 01’i savunmak ya da eleştirmek, benliğinizin gerçekleşirse katlanamayacaklarına karşı koymak için kullandığı bir araç olabilir.

Sizin benliğiniz neyin gerçekleşmesine katlanamayacaksa, 01, 02, 03 üzerinden kendi ilkel benliğini kandırır, bastırır, durdurur, üst benliğini ilkel benliğinin istediklerini yapmadığına ikna etmeye çalışır. 01, yapmak istemediği şeylere saldırganca, öfkeyle, hakaretler yağdırarak tavır mı koyuyor? Şayet sizin üst benliğiniz kendiniz için öfkeye, hakarete, saldırganlığa izin vermiyorsa ve siz de bu değere boyun eğmişseniz 01’i acımasızca eleştirirsiniz. 01 size göre suçludur. Siz, kendi başınıza gelen olaylarda öfkenizi dışa vurmuyor, saldırgan olmuyorsanız 01 de olmamalıdır. Kendi üst benliğinizin gözüne girmeye çalışır, ilkel benliğinizi 01 üzerinden cezalandırırsınız.

Ama bir de üst benliğinize rağmen aslında saldırgan olmak, öfkeyi dışa vurmak, hakaret etmek isteyen yönünüzü kullanamamaktan yana rahatsızsanız ve bu yönünüzü üst benliğinizden gizlemeyi bir biçimde başardıysanız, 01’in yanında yer alıp, onun saldırganlığını haklı çıkaracak gerekçeler peşine düşebilirsiniz. 01 size göre masumdur. Böylece, laf dinlemeyen ilkel benliğinizi, 01 üzerinden teselli edersiniz. Kazanan şimdilik kaydıyla üst benliğiniz olmuştur. Çünkü kendiniz için öfkelenmek, hakaret etmek, saldırganlaşmak hala yasaktır.

Hele bir de 01’i saldırganlığından dolayı yargılayan (tıpkı sizin gibi) diğerleri de (sunucuların söylediği gibi milyonlar) varsa, üst benliğinizin değerlerinin yeniden üretildiğini, cezalandırmanın haklılığını başkalarının da onayladığı hazzını yaşıyorsanız artık realty showlardan vazgeçmeniz çok ama çok zor olacaktır. Çünkü siz aslında birilerinin üzerinden kendi suçlarınızı aklamaya veya sahip çıktığınız değerlerinizi korumaya çalışıyorsunuz. Yaşasın realty showlar, yaşasın kendi iç dünyamızla gerçekten hesaplaşmamızı engelleyen gerçeklik yanılsaması.

Resim: www.dali-galery.com'dan alınmıştır.