Birleşik Krallık mı? Britanya mı? İngiltere mi?

Türkiye'de yaşayan herhangi birisine, İngiltere, Büyük Britanya ve Birleşik Krallık arasındaki fark nedir diye sorsam, tahmin ediyorum, sağlıklı bir cevap almam mümkün olmaz. Hatta, bu soruyu İngiltere'de yaşayan bir göçmene sorsam dahi doğru bir yanıt alabileceğim konusunda kuşkuluyum. Onun için bu yazıda kısaca bunlar arasındaki farkları açıklamaya çalıştım.

 

Birleşik Krallık (United Kingdom - UK): İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda'yı içine alan, ülkeler bütünü bir ülkedir (bkz. aşağıdaki resim). Bu ülkelerin tamamında yaşayan insanlar Britanyalı (British) olarak kabul edilir (yine de İngilizler dışında, diğerleri "British" olarak nitelendirilmeyi tercih etmezler). Birleşik Krallık aynı zamanda Avrupa Birliği üyesidir.

 

Büyük Britanya (Great Britain - GB): İngiltere, İskoçya ve Galler'in içinde bulunduğu Britanya adalarının (British Isles) en büyüğüne Büyük Britanya denir. Büyük Britanya, İngiltere ya da UK gibi bir politik yapıyı değil, coğrafik bir bölgeyi ifade eder.

 

İngiltere (England): Büyük Britanya adasının en büyük ülkesine ise İngiltere adı verilir. Birleşik Krallık, İngiltere'den yönetilir, ancak Birleşik Krallık içerisinde yer alan 4 ülke bağımsız parlamento sistemlerine sahiptir.

 

Kafanız biraz daha karışsın isterseniz, br de Ortak Refah (Commonwealth), İrlanda (Ireland), Man Adası (Isle of Man) ve zaman zaman gündeme gelen Falklands Adaları'na da bakmanızda fayda var. Kısaca onları da özetleyelim.

 

Ortak Refah (CommonWealth): Basında Birleşik Krallık kraliçesi 2. Elizabeth'in bulunduğu, eski Britanya İmparatorluğu'na bağlı ülkelerin oluşturduğu (Mozambik ve Ruanda hariç), 54 ülke arasındaki bir organizasyondur. Ancak onu daha da ilginç kılan, bu ülkelerden 16 tanesi, Birleşik Krallık'ın parçası olmaksızın 2. Elizabeth'i aynı zamanda kendi kraliçeleri olarak kabul ederler ki bunlara da Ortak Refah Etki Bölgeleri (Commonwealth Realm) adı verilir. Bu ülkeler, başta Birleşik Krallık (ve içerisindeki 4 ülke), Kanada, Yeni Zelanda ve Avustralya olmak üzere, Antigua ve Barbuda, Bahamalar, Barbados, Belize, Grenada, Jamaika, Papua Yeni Gine, St Kits, St Lucia, St Vincent, Solomon Adaları ve Tuvalu'dur.

 

İrlanda (Ireland): İrlanda, aynı Büyük Britanya gibi, politik bir kavram değil, coğrafik bir kavramdır.  Birleşik Krallık'a bağlı Kuzey İrlanda ile Avrupa Birliği'ne üye bağımsız bir ülke olan İrlanda Cumhuriyeti'nin (Republic of Ireland) yer aldığı Büyük Britanya'nın batısındaki adaya İrlanda adı verilir. İrlanda Cumhuriyeti 1922 yılında bir bağımsızlık savaşı sonrasında Büyük Britanya'dan ayrılmıştır. Bir Cumhuriyet olduğu için monarşiyi ve onun başındaki kraliçeyi devletin başı olarak tanımaz.

 

Man Adası (Isle of Man): Burası daha da karışık diyebiliriz. Isle of Man, Britanya da İrlanda adaları arasındaki bir ada olup, Birleşik Krallık'ın parçası ve dolayısıyla Avrupa Birliği üyesi değildir. Ancak vatandaşları, Birleşik Krallık'tan pasaport alma hakkına sahiptirler. İşin daha da ilginç kısmı, kraliçeyi devletin başı olarak tanımakla birlikte, onu kraliçe olarak kabul etmezler, 2. Elizabeth'in buradaki seviyesi Lord'dur. Isle of Man, kimi zaman Isle of Wight ile karıştırılır ki, Isle of Wight, Büyük Britanya adasının hemen güneyinde yer alan İngiltere'ye bağlı bir adadır. Statüsü, İngiltere içerisindeki herhangi bir şehirle aynıdır.

 

Falkland Adaları (Falklands Islands): Falklands, coğrafik olarak Birleşik Krallık ile ilişkisi bulunmayan, ancak Birleşik Krallık tarafından korunan bağımsız bir Britanya toprağı olarak kabul edilir. UK ile Arjantin arasında, Türkiye ile Yunanistan arasında Kıbrıs konusunda olduğu gibi, sürekli bir politik çatışma devam etmektedir. Nüfusu yalnızca 3000 olan bu ada için 1982 yılında Arjantin'in adayı işgal etmesi üzerine Falklands savaşı çıkmış ve Birleşik Krallık savaşı kazanarak adayı tekrar ele geçirmiştir. Falkands halkının Mart 2013'te yaptığı politik statü referandumu sonucu halkın %99.8'i Birleşik Krallık'tan yana oy kullanmıştır.