Biz hiç düşünmenin sancısını çektik mi?

Spınoza'dan sonra Darvin'i okudum; hayatını, gençliğini, yıllarını Tanrıya adamış ve Papaz olmayı istediğinden Papaz okulunu okuyan bu adam, çocukluğundan beri doğa ile ilgilenmiştir; incelemiş olduklarını hatta koleksiyon yapmıştır. Yanında İncilini taşıyan ve Tanrı ile arası gayet iyi olan biridir. Fakat Papaz okulunda hocası İncil'in kanıtlanması amacıyla 5 yıllık bir geziye gönderir onu. Bu gezide doğayı daha fazla inceleme fırsatını bulan Darvin, bulduğu her bir keşfi için Tanrısından medet umar, acılar içinde kıvranarak yanılmak ister. Zira yanında taşıdığı, her ayetini ezbere bildiği İncil'in sözlerini bazen sığınak olarak kendini gömmesine rağmen gerçekler şamar gibi suratını tokatlar.

Doğa ve İncil'i birbirine zıt görmeye başlar, hatta korkuyla kendine itiraf etmekte güçlük çektiği gerçekle yüzleşmesi kaçınılmaz olur. Doğa, uğrunda feda edilen ve kendi gözleriyle o gördüğü kızıl ve kara derili insana dikte edilen, nitekim Papaz Okulunda sevgiyle kendini adamak için inandığı kitaba aşkla bağlıyken, doğa her şeyi çürütmektedir; dünyasını alt üst etmekten çekinmez buluşları. Bulduğu gerçekleri yalnız günlüğüne not alan bu adam, 15 sene boyunca kimse ile paylaşamaz, konuşmaktan imtina eder. 15 senenin sonunda kendisi ile benzer düşünen ve bir zamanlar aynı amaçla araştırmak için bindiği gemi yolculuğunu yapan öğrencinin ona mektup gönderip düşüncelerini paylaşıncaya kadar susmayı tercih eder. Kendini gömdüğü kuyudan çıkarıp ilk defa konuşmaya başlar, gelen mektubu yanıtlayarak. Hristiyan ve inanç dünyası buna izleyici kalamadığı gibi tarih boyunca her düşünene ne yaptıysa Darvin‘e de aynısını yapar

Derin bir hüzün beni sarmıştı tıpkı Spınoza da duyduğumun benzeri... kolay mı sanıyoruz çektikleri bu acıyı? Ama işimize gelmediğinden en kestirmeden atıp tutarız menfaatlerimize ters tabii ki... biz düşünemiyoruz ve eğer başkası doğası gereği araştıran ise ki, ne zaman ki sürüden farklı bir yolculuk yapıyorsa bize düşen ise onu dışlamak ve taşlamak oluyor yüzyıllardır.