Bizi güldürenler: Nehar Tüblek ve Semih Balcıoğlu

''Sanat'' sözcüğüyle akla, önce resim, heykel, tiyatro, müzik, roman, öykü gelir de nedense, KARİKATüR hep son sıralarda yer alır. Kategoriler bölümünde de ''Karikatür ''bölümü olmadığı için yazımı, MİZAH dalında göstermek zorunda kaldım.

''İki çizgiyle'' sayfalar dolusu mizah konusunu zihnimize yerleştiren usta karikatüristler, bana göre birer 'deha 'sayılırlar.Günümüz insanı derdini düzgün cümlelerle anlatamazken, on iki santimetre karelik bir minik çerçevede hayatı ve olayları anlatıvermek pek kolay olmasa gerek.

Karikatüristler, bu minik çerçevede ''iğneler batırırken'' bazen kıyıma, sürgüne uğramışlar, hapislerde yatmışlar; hatta ağır tazminat cezaları ödemişlerdir.

Cumhuriyet Gazetesi'nin usta karikatüristilerinden olan Musa Kart, buna yaşayan en güzel örnektir.

Çocukluk yıllarımda önce resim sanatına; sonra da karikatüre yönelmemi sağlayan ve bana model olan ünlü karikatür ustamız, Semih Balcıoğludur.

O'nun, üç boyutlu karikatür sanatına imrenip lisede Felsefe dersi sırasında çizdiğim ''Düşünen Adam'' konulu karikatürüm, başıma dertler açmıştı.

Ünlü romancımız, Mahmut Makal'ın, sıra arkadaşım olan oğlu Ahmet Makal'ın , (Şimdi, AÜSBF'de prof.) ısrarı üzerine, ''Düşünen Adam'ı '' çizmiştim. Felsefe öğretmenim Serap Hanım'a da anında yakalanmıştım.

Düşünen Adamın çıplak heykelini çizip üzerindeki baloncuğa: ''Benim elbiselerimi kim yürüttü acaba? '' yazmıştım. Ankara Gazi Lisesinde, disiplin cezası alacağımı beklerken okulun duvar gazetesinin baş karikatüristi oluvermiştim.

1970'li Yıllarda, İstanbul Edebiyat Fakültesi öğrencisiyken, Beyazıt Meydanında sopalarla dövülen Oğuz Aral'ı kurtarmak için epey dayak yemiştim. Sanatçı, bir gurup sağcı gencin saldırısına uğramıştı. Suçu da ''Komandoları'' , ''odun kafalı ''olarak çizmekti.

Aylarca komada kalan Oğuz Aral, o olaydan sonra 40 yıl daha çizmiş ve bizi güldürmüştü. Ünlü Gırgır dergisinin ve Avanak Avni'nin mimarıydı. Köstebek Hüsnü, Utanmaz Adam gibi yüzlerce esere imza atmıştı.

Tekin Aral'ın ağabeyi olan Oğuz Aral, Pandomim, tiyatro ve sinema sanatına da büyük hizmetleri olmuştu. 2004 yılında kaybettiğimiz sanatçı fenalaştığında bile esprilerine devam ederek kendisini taşıyan doktorlara: ''İhale size mi kaldı çocuklar ?..'' diyerek kendi yaşamıyla bile dalga geçebilen sanat abidesiydi. O, çalışmalarıyla GIRGIR Dergisini dünyanın en büyük 3. mizah dergisi haline getirmişti.

Türkiyenin övünç kaynağı olan onlarca karikatür ustamızı sırasıyla tanıtmak istiyorum; ancak takdir edersiniz ki onları uzun yazılar değil, karikatürleri daha güzel anlatmaktadır.
................

(*)Semih Balcıoğlu, 1928 İstanbul doğumludur. İstanbul Sanatlar Akademisi Grafik Bölümü'nü (1952) bitirdi. İlk karikatürü, mizah dergisi Akbaba'nın "Genç Fırçalar" sayfasında çıktı (1943).

İlhan Selçuk'la birlikte Taş-Karikatür dergilerini yayımladı; Çarşaf ve Çivi dergilerini yönetti. Akşam, Vatan, Hürriyet, Dünya, Tercüman, Politika, Yeni Yüzyıl gazeteleri ile Akbaba, Taş, Karikatür, Taş-Karikatür, Özgür İnsan, Yankı, Çarşaf, Çivi gibi dergilerde çizdi.

1969'da iki arkadaşıyla birlikte Karikatürcüler Derneği'ni kurdu ve üç kez bu derneğin başkanlığını yürüttü ; 1996'da derneğin onursal başkanı oldu. 1973-79 yıllarında Türkiye Gazeteciler Sendikası'nın genel başkanlığını yürüttü.

Türkiye'de üç boyutlu karikatürü gerçekleştiren ilk sanatçıdır. Bugüne kadar yedisi yurtdışında olmak üzere (Skopje 1972, Paris 1975, New Castle 1978, Frankfurt 1981, Melbourne, Sidney, Canberra 1994) toplam 67 kişisel sergi açtı.

Yapıtları Tolentino, Gabrovo, Basel ve Varşova'daki karikatür müzelerinde yer almış, Almanya'da Wilhelm-Busch Karikatür Müzesi'nde sergilenmiştir.

Meslek yaşamında yurtiçi ve yurtdışında 41 ödül kazandı. Gümüş Güvercin (Skopje), Altın Madalya (Pescara), Altın Palmiye, Gümüş Hurma (Bordighera), Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü, Abdi İpekçi Barış ve Kardeşlik Ödülü, Tüyap Şükran Ödülü, İtalya'da yapılan yarışmada ''Güle Güle İstanbul'' isimli eseriyle dünya birincisi oldu.27 Ekim, 2006'da vefat etti.
....................................
Nehar Tüblek'in Churchill'in ölümünü anlatan karikatürü dünya birincisi olmuştu. Churchill, liderliği kadar ''Purosuyla'' da tanınan bir devlet adamıydı.

Usta, çizmiş olduğu üç küçük karede, puronun yanışını ve sönmüş halini göstermiş; altına da yazmıştı:''Churchill Öldü !..''

De Gaule de uzun burnuyla tanınırdı. Nehar Tüblek, bir karikatüründe, De Gaule'ü çizmiş; ancak burnunun yarısını çerçevesine sığdıramamıştı. Bu durumu açıklamak için karikatürün altına:''Devamı yarın '' diye yazmıştı.
...................................

(**)"Nehar Tublek, 1924 yılında Yugoslavya'nın Manastır kentinde dogdu. 1925 yilinda ailece Istanbul'a goc ettiler. Ortaögrenimini Kabatas Erkek Lisesi'nde tamamladktan sonra I.U. Hukuk Fakultesi'ne devam etti.

Karikature 1943 yilinda lise sıralarında Gunduz(Osmanlıca'da :Nehar ) imzasıyla basladı. Ilk karikatürü, Cemal Nadir'in (Guler) Amcabey Dergisi'nde yayimlandi.

Sonralari Hafta, Yavruturk, Yeni Mecmua, Akbaba, Karikatur, Saka, Dolmus, Tef, Maasallah, 41 Bucuk, Carsaf dergileri ile Son Posta, Dunya, Aksam, Yeni Gazete, Hurriyet, Gunaydin gazetelerine cizdi.

Yurticinde ve yurtdisinda yarismalara katilan unlu cizer 1957 Bordighera Uluslararasi Mizah Yarismasi (Italya) Mansiyon, 1961 Senato Kupasi Armagani (Italya) Gumus Kupa, 1963 Bordighera Uluslararasi Mizah Yarismasi Bronz Palmiye, 1964 Bordighera Uluslararasi Mizah Yarismasi Icisleri Bakanligi Kupasi, 1965 Bordighera Uluslararasi Mizah Yarismasi Gumus Hurma, 1965 Tolentino "Cesare Marcorelli" Bienali (Italya) Birincilik Odulu, 1966 Bordighera Uluslararasi Mizah Yarismasi Imperia Eyaleti Kupasi, 1967 "Cesare Marcorelli" Bineali Gumus Madalya, 1967 Bordighera Uluslararasi Mizah Yarismasi Mansiyon, 1968 Bordighera Uluslararasi Mizah Yarismasi Altin Hurma Ikincilik Odulu, 1968 Bruksel "Le Mine Souriant" Yarismasi Gumus Kupa, 1968 Montreal Mizah Yarismasi (Kanada) Dordunculuk Odulu, 1968 "Medaglia Salone Umorismo XX." Madalya, 1968 "Wolume Shopping Center" Odul Plaketi (Belcika), 1969 "Plakette Svet" (Cekoslovakya) Plaket, 1969 Bordighera Uluslararasi Mizah YarismasiAltin Palmiye Birincilik Odulu, 1969 "Cesare Marcorelli" Bienali Gumus Madalya, 1969 Uskup Mizah Yarismasi Birincilik Odulu, 1969 Cekoslovakya Mizah Yarismasi Guümüs Plaket, 1970 "Premio Banca Catholica del Veneto" (Italya) Plaket, 1970 "Peynet'in Asiklari Odulu" (Fransa) Gumus Madalya, 1971 Marostica Mizah Yarismasi (Italya) Sempati Odulu, 1971 Targa Marosticense Odulu (Italya) Plaket, 1972 Bordighera Uluslararasi Mizah Yarismasi Gümüs Kupa odullerini kazandı.

Karikaturculer Dernegi Uyesi olan Nehar Tublek , 6 Mart 1994 tarihinde Istanbul'da vefat etmiştir.''

Türk Karikatür Sanat Dünyası, gündemi hızla değişen ülkemizde yeni çizerleri bünyesine katmaktadır.

Bizi güldüren ustaların başında gelen Bedri Koraman ve ünlü Abdülcambazıyla gönlümüzde taht kuran Turhan Selçuk'u ; usta Tekin Aral'ı da bir başka yazımızda saygıyla anacağız.
.................
(*)-(**) :Kaynak:www.biyografi.net

Resim:'Beygirname'' N.Tüblek'in kitabıdır.