BM’de Kudüs’le İlgili Ne Oylandı? Anlamı ve Etkisi Ne?

Önce belirtelim; dün, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda alınan karar tavsiye niteliğindedir. Bu “tavsiye” niteliği, Kudüs’e mi özel? Hayır, Genel Kururu kararları, BM Şartı gereği, daima tavsiye niteliğindedir.

Peki, BM neyi tavsiye etti?

Şunları:

- Kutsal Kudüs şehrinin karakteri, statüsü ve demografik yapısında değişikliğin önünü açacak herhangi bir karar ya da adım yasal olarak hükümsüzdür ve iptal edilmelidir.

- Üye ülkeler Kudüs'te büyükelçilik açmaktan kaçınmalıdır.

-BM, Kudüs'ün statüsü ile ilgili daha önce aldığı kararlara sadık kalmalıdır.

-Kudüs'ün nihai statüsü tek taraflı adımlarla değil, "Filistin ile İsrail arasındaki barış görüşmeleri sonucunda" belirlenmelidir.

Bu maddeleri, 193 ülkeden 128’i tavsiye ediyor. Dolayısıyla, devletlerin üçte ikisi, herhalde, kendi tavsiye ettikleri yukarıdaki kararlara uyacaktır. Bu çok önemlidir.

Karara, ABD ve İsrail’le birlikte, adı pek bilinmeyen 7 ülke daha ret oyu vermiştir.

21 ülke oylamaya katılmamış, 35 ülke de “çekimser” oy kullanmıştır. Bu 56 ülkenin de “tavsiye” kararına uyacakları beklenebilir.

Hâl böyle olunca, Amerika ve İsrail’in yalnızlaştırıldığı görülüyor. ABD yönetimi ve Amerikan halkı, bu sonucu, herhalde, sorgulayacaktır. Trump’ın, oylama öncesi, Amerikan yardımı alan ülkelere, “aleyte oy kullanmalarını” sağlamak için verdiği gözdağı, “güçlü” bir “tavsiye” kararından ABD’nin etkileneceğinin bir kanıtıdır.

Bununla beraber, böyle bir karar çıktı diye ABD “Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma” kararını değiştirmeyecek. Fakat kolay kolay da uygulamaya geçemeyecek.

x   x   x

OY VERME TAVRI DİKKAT ÇEKEN ÜLKELER

Böyle önemli bir oylamada, tarihî ve kültürel bakımdan bize yakın ülkeleri yanımızda görmek isteriz, değil mi? Bu, büyük ölçüde sağlanmış fakat çok şaşırtıcı biçimde davranan ülkeler de oldu!

Misal, Sırbistan, bizimle aynı yönde oy kullanırken, Bosna-Hersek “çekimser” kaldı. İyi ilişkiler içinde olduğumuz Romanya da çekimser oy kullandı.

Kardeş Türkmenistan oylamaya katılmadı. Yine ilişkilerimizin iyi olduğu, Moldova, Gürcistan, Ukrayna da oylamaya katılmayanlar arasında.

Olayın teselli edici yanı, ABD’nin tehditlerine rağmen, Bosna ve Türkmenistan hariç, bütün İslam ülkelerinin “karar”a olumlu oy vermeleri! Bu güzel fakat bunun sevindirici olabilmesi için, İslam ülkelerinin, birlik içinde, daha etkili karar ve eylemlere imza atabilmeleri gerekir.

Misal, ABD yörüngesinden çıkma azim ve iradelerini gösterebilmeleri!