Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

09 Haziran '16

 
Kategori
Dil Eğitimi
 

Bölümce

Bölümce
 

TÜRKÇEDE ANLAM ANLATIM, edinmek için 0535 390 58 24, posta çeki.11675224 ödeme:50 TL


Her düzyazıda, satır başlarıyla ayırt edilen, anadüşünceyi çeşitli yönlerden işleyip geliştiren yardımcı düşüncelerin bulunduğu bölümlere bölümce denir.
 
Bölümce, düzyazıda işlenen belli başlı düşünceler arasındaki geçişleri göstererek işlenen düşüncelerin kolay kavranmasını sağlar. Bölümce kurmakla bir düşünceden başka bir düşünceye geçildiği gösterilir.
 
Bir düzyazıda düşüncelerin gelişimi, kanıtlara bağlanması bölümcelerle sağlanır. Bölümce düzyazıyı sıkıcı olmaktan çıkarır, çekici kılar. Bu özellikler okur için önemlidir. Çünkü, bütün bir düzyazı okurun gözünü yıldırır, işlenen düşüncenin anlaşılmasını olanaksız kılar.
 
Kavramları sözcüklerle, yargıları tümcelerle, düşünceleri ise bölümcelerle anlatırız. Bu nedenle sözcük bir kavram, tümce bir yargı, paragraf ise bir düşünce birimidir.
 
Bölümce, genellikle bir düşünceyle ilgili tümceler topluluğudur, bir düzyazı birimidir. Bu nedenle kendi içinde bütünlüğe sahiptir. Bu bütünlük, bölümceyi oluşturan tümcelerin aynı düşünce çevresinde kümelenmesi ve bölümcenin planlı olması ile sağlanır. Bölümce, düzyazıda bulunan tüm öğeleri içerir : konu, anadüşünce, yardımcı düşünceler, görüş açısı...
 
Giriş Bölümcesi
 
“Aydın kişi okul,eğitim görmüş bilgili bir insan diye bilinir. Batı dillerinde bu gibiler için kullanılan ‘eclaire, enlighteld’ gibi deyimler için sözcükler,’ gerçek bir anlayış sahibi, bilgisizlikten, önyargıdan, bağnazlıktan kurtulmuş insan’ tanımını veriyor.” (R.Nasuhoğlu)
 
Bu bölümce düzyazının “giriş” bölümcesidir. Çünkü bundan önce bölümce bulunmamaktadır.Bunu okuduğumuzda anlıyoruz. Diğer bölümceleri de tanımada aynı yöntemi uygulayacağız.
 
Her bölümce “giriş, gelişme, sonuç” tümcelerinden oluşur.
 
Gelişme Bölümcesi
 
“Bilindiği gibi, anadili öğretiminin bütün aşamaları için saptanan amaçlar, genel olarak, bireylere anlama ve anlatmayla ilgili dilsel beceri ve alışkanlıkların kazandırılmasına yöneliktir. Bu becerilerin kazandırılması ise ‘dinleme, konuşma, okuma ve yazma’ gibi dört ana etkinliğe dayanır. Dil becerileri, anılan bu dört etkinlik alanının birbirini bütünleyen ilişkileri içinde edinilir.” 
( Dr. Sedat Sever, Türkçe Öğretimde Tam Öğrenme, önsöz )
 
Bölümcede konu “anadili eğitimi”, konu ile ilgili varılan anadüşünce ise “anlama, anlatma becerilerini kazandırmak” tır. Yardımcı düşünceler, “konuşma, dinleme, okuma, yazma” etkinliklerine yer verilmesi gerektiği..
 
Gelişme bölümcesi olan örnek metinlerde de giriş, gelişme, sonuç tümceleri bulunmaktadır.Sırasıyla konu, yardımcı düşünce, anadüşünce aranabilir. Bölümcenin son tümcesinden kimi kez - tümevarım yöntemi uygulanmamışsa - anadüşünce çıkarılmayabilir. Bu durumda tüm bölümceyi taramak gerekir.
 
Sonuç Bölümcesi
 
“Dünya değişiyor dostlarım. Günün birinde güz mevsiminde esmer lekeler göremeyeceksiniz.Günün birinde yol kenarlarında toprak anamızın koyu yeşil saçlarını da göremeyeceksiniz. Bizim için değil,ama çocuklar sizin için kötü olacak. Biz kuşları ve yeşillikleri çok gördük. Sizin için kötü olacak. Benden hikayesi..” 
( Sait Faik Abasıyanık, Son Kuşlar)
 
Bu, düzyazının sonuç bölümcesidir. Bundan önce bölümceler bulunmaktadır. Ancak son bölümcedir.Yani bundan sonra bölümce bulunmamaktadır.Bölümcede tümevarım yöntemi uygulanmıştır.Önce ayrıntılardan başlanarak genele varılmaktadır.Doğada olan olumsuz değişiklikler sıralanarak nasıl bir sonuçla karşılaşacağımız genel yargısına varılmaktadır.Doğadaki bu olumsuz değişiklik karşısında bizlere görev veriyor yazar.Kısaca, doğayı koruyup kollamada duyarlı olmalıyız diyor.
 
Gelişme Bölümcesi
 
“Çeviri, genellikle sanıldığından çok daha karmaşık, açıklanması güç bir olgudur. Bu nedenle, dilden dile kuru bir bilgi aktarımı olarak nitelenmesi yanlış, en azından yetersiz olur. Hangi bilginin, hangi amaçla, hangi dilden, hangi dile, kimin için aktarıldığını düşünmek bile konunun çok yönlülüğünü belirtmeye yeter.
( Sınav Dergisi 1998, sayı 9, s.6)
 
Bölümcede tümdengelim yöntemine uyulmuştur.Bölümcenin giriş tümcesi anadüşünceyi vermektedir.Sonra, bu yargı diğer tümcelerle -yardımcı düşünceler- desteklenmiştir.Yazının konusu -çeviri- ilk tümcede saklıdır.
 
Bölümceleri tek metin olarak ele alıp “giriş, gelişme, sonuç” olarak değerlendirmeliyiz.
 
Toplam blog
: 1064
: 732
Kayıt tarihi
: 24.03.12
 
 

Türkay KORKMAZ, umuda yolculuğu ertelemez. Mermeri delenin damlanın sürekliliği olduğunu bilir. Y..