Büyük Ortadoğu Projesi: Suriye, Libya ve Mısır

Genişletilmiş Ortadoğu İnisiyatifi (İngilizce: Greater Middle East Initiative) Amerika Birleşik Devletleri 43. Başkanı Bush hükümeti tarafından Büyük Ortadoğu adıyla duyurulan, politik kuramdır.: En batıda Fas'ın Atlantik kıyılarından, en doğuda Pakistan'ın kuzeyindeki Karakurum yaylalarına, Kuzeyde Türkiye'nin Karadeniz kıyılarından Güneyde Aden ve Yemen'e kadar uzanan bölgede, Müslüman ülkelere demokrasi ihracını ve bu ülkelerin pazarlarının açılmasının amaçlandığı politik kuramdır.
(GÜNAL, Altuğ. Büyük Ortadoğu Projesi ve Türkiye (Türkçe). Ege Üniversitesi. 28 Kasım 2009 ) Araştırmacı Altuğ Günal projenin 2001 yılındaki 11 Eylül saldırılarından sonra terörizmi besleyen bataklıkları kurutmak amacıyla ortaya çıktığını ve ABD'nin 2004 yılındaki G-8 zirvesinde gündeme getirdiğini yazmıştır. Günal projenin maliyetinin yüksek olması sebebiyle ABD'nin bu yükü azaltmak için müttefiklere ihtiyaç duyduğunu; fakat hakimiyet paylaşımını az tutmak için kendi payını yüksek tutarak sınırlı paylaşımı esas aldığını savunmuştur. Fransa'nın eski dışişleri bakanı olan Dominique de Villepin Büyük Ortadoğu tanımını Mağrip ile Basra Körfezi ülkelerine aynı yaklaşımı sergileyemezsiniz. Siyasi, ekonomik, kültürel ve eğitimsel konuları göz önüne almak zorundasınız diye eleştirdi.

HALKIN KENDİ GELECEĞİNE KENDİSİNİN KARAR VERMESİ:

Self determinasyon ya da TDK (Türk Dil Kurumu) tarafından önerilen karşılığıyla Öz belirtim (İngilizce: Self Determination), klasik anlamda ulusların kendi geleceklerini belirlemesi kavramıdır. Bir ulus ya da yabancı bir güce bağımlı olmadan ayrı bir devlet halinde örgütlenebilmesi anlaşılmaktadır. Milliyetçi anlayışla aynı doğrultudadır. Kökü bakımından Fransız ihtilali sırasında 1795 tarihinde yayınlanan insan ve vatandaş hakları demecine denk gitmektedir.
Kavramın oluşumu, ulus devlet kavramının şekillenmeye başladığı 18.yy.''a götürülebilirse de, ilk olarak 1.Dünya Savaşı neticesinde Amerikan Başkanı Wilson''un sunduğu Wilson Prensiplerinde ifade edilmiştir. Genel olarak, milletlerin kendi siyasal durumlarını, ekonomik, sosyal ve kültürel manada izleyecekleri yolu kendi iradeleriyle belirlemeleri şeklinde tarif edilir.
Birinci Dünya Savaşı''ndan sonra eski önemini yitirmiştir. Resmi belgelerde ise adı ilk kez Wilson İlkeleri adı verilen belgede bulundu. O dönemde bu ilkeyi en çok ilgilendiren ise Osmanlı Devleti''dir. Bu prensipler sayesinde Osmanlı Devleti''nin Anadolu''yu korumasına olanak sağlasa bile bir çok toprağını kaybetmesi anlamına geliyordu. Çoğu güçlü ülke bağımsız devletlerden yararlanmak için bu sefer manda ve himaye sistemini kullanmaya başlamışlardır. Günümüz modern devlet düzeninin yaşandığı bugün bile self determinasyon ilkesi amacına tam anlamıyla ulaşamamış bulunmaktadır.
Self determinasyon ilkesini günümüzde NATO ve Birleşmiş Milletler gibi kuruluşlar korumaya almıştır.
Fransa’da demokrasi İngiliz ya da Amerikan mandası ile oluşturulmadı. Eğitim düzeyi, okuma yazma oranı yükselmiş, ekonomik güce sahip olmuş halkın kendi geleceğini kendi belirlemesi ile oluşmuştur.
Afganistan ve Irak’ta uluslar arası vesayet rejimi ile demokratik devlet sistemleri kurulmaya çalışılmıştır.
Ortadoğu halkları ve aydınları nasıl bir rejim istediklerine karar vermelidir. Devlet yönetim sisteminin şekli üzerinde karara vardıktan sonra nasıl kuracaklarına karar vermelidir.
A. Devletin yönetim şekline karar vermek
B. Nasıl kurulacağına karar vermek
A. Devlet yönetim şekilleri monarşi yani krallık, Amerikan tipi federatif başbakanlıksız senatolu, çift meclisli başkanlık sistemi, İngiliz tipi sembolük krallıklı demokratik sistem, Fransız tipi çift meclisli yarı başkanlık sistemi, Almanya ve Türkiye tipi demokratik devlet yönetim şekli veya İran İslam Cumhuriyeti tipi devlet yönetim sistemi. Veyahut Suudi tipi krallık ve şeriat sistemini tercih edecek öncelikle tercihini belirlemeli.
Bu yönetim şekillerinden hangisini tercih edecek ister referandum ister kurucu meclis yoluyla karar vermek.
B. Yönetim şekline karar verdikten sonra nasıl gerçekleştireceğine karar vermek. Manda ve vesayet yoluyla mı gerçekleştirecek yoksa self determinasyon halkın kendi geleceğini kendi belirlemesi yoluyla mı gerçekleştirecek.
Fransa iç savaşla demokrasiyi kuran ülkedir.
Türkiye 1920 kurucu meclisin 1923 yılında Cumhuriyet rejimini kurması, 1946 yılında Demokrat Parti’nin kurulması ile çok partili hayata geçmesi yine 1960, 1980 de kurucu meclis yoluyla demokratik parlamenter sistemi oluşturmuştur.
Suriye, Mısır, Libya bir tercih yapmak zorundadır. Manda vesayet sistemi ile mi yönetim sistemini belirleyecek yoksa self determinasyon halkın kendi geleceğini kendi tayin etmesi yoluyla mı belirlemeli.
Yönetimdeki diktatörlerin yönetim şekillerini liste halinde sunup halkın arasından birini önce referandum ile yönetim sistem tercihini belirlemesini sağlatarak oluşturmalı. Bu tercihe uygun yönetim sistemini kurmasını sağlamasını beklemekle mi olmalı. Yoksa mevcut yönetim dışında tarafsız askerlerin oluşturacağı kurucu meclisle mi bu işi sağlamalı. Ya da iç savaşta galip gelenin insafına ve tercine uygun yönetim sistemini oluşturmasını beklemekle mi kurmalıdır.
Tarih tekerrürden ibaret olmamalı emperyalist devletlerin vesayeti ile Büyük Ortadoğu projesinin gerçekleşeceği hatasına düşülmemelidir. Düşenler bir de sömürge güçlerine karşı savaşı göze almalıdır. Ortadoğu halklarının iç savaşsız, mandasız kendi geleceklerini belirleyebilmesini tercih ve temenni ederim.

Tunus'ta düzenlenen Suriye'nin Dostları toplantısında konuşan Clinton, "Suriye rejiminin, uluslararası toplumun fikirlerini tanımazlıktan gelmeyi sürdürmesi ve Suriye halkının insan haklarını ihlal etmeye devam etmesi durumunda bunun bedelini ağır ödeyeceği" uyarısında bulundu.

'BASKI ARTIRILMALI'

Clinton, uluslararası topluma, Şam'a baskıyı arttırmak için ne yapabileceğini dikkatlice düşünmesi çağrısında bulunarak, rejimin üst düzey yetkililerine seyahat yasağı getirmek, mal varlıklarını dondurmak, Suriye petrolünü boykot etmek, ülkedeki tüm yeni yatırımları askıya almak, büyükelçilik ve konsoloslukları kapatmayı tasarlama zamanının geldiğini belirtti. NTV haber 25.02.2012

TÜRKİYE VE SURİYE LAİK ARAP CUMHURİYETİ
Suriye resmi haber ajansı el Sana’nın haberine göre, Suriye’de partiler sadece Baas partisinin şemsiyesi altında seçimlere girebiliyordu.Şimdi ise 50 yıldır iktidarda olan Baas partisine rakip siyasi partiler kurulabiliyor.
Suriye resmi haber ajansı SANA''da yer alan habere göre Siyasi Partiler Komisyonu''nun, Suriye Demokrat Partisi adı altında yeni bir siyasi partinin kurulmasına onay verdiği duyuruldu. Haberde daha önce onayı verilen Dayanışma Partisi''nden sonra Suriye''de yeni kanunla kurulan ikinci parti olduğu ifade edildi. (CİHAN) 19.02.2012 Zaman Dış Haber
Suriye İçişleri Bakanı Muhammed el-Şear başkanlığında bugün istisnai bir oturum düzenleyen siyasi partiler komisyonu; ‘Ulusal Kalkınma Partisi’ adı altında yeni bir siyasi partinin daha kurulmasını onayladı.
Böylece komisyonun yeni siyasi partiler kanunu doğrultusunda kurulmasına onay verdiği siyasi partilerin sayısı 6 partiye yükselmiş oldu.
Oturumun ardından gazetecilere açıklama yapan İçişleri Bakanı ve Komisyon Başkanı Şear; komisyonun oturumunda tüm belge ve evraklarını tamamlayan Ulusal Kalkınma Partisinin talep ve evraklarını incelemesi ardından yasalar doğrultusunda teşkil edilmesine izin verdiğini söyledi.
Komisyonun yoğun bir şekilde çalışmalarını sürdürdüğünü ifade eden Bakan Şear; yeni partilerin kurulması için takdim edilen evrak ve talepleri sonraki oturumlarında incelemeye devam edeceğini açıkladı. 19 Şubat 2012 Pazar / 26 Rebiülevvel 1433 İslami Davet
ŞAM – Siyasi partiler komisyonu bugün komisyon başkanı ve İçişleri Bakanı Muhammed el-Şear başkanlığında bir oturum düzenledi.
Komisyon oturumunda; merkezi Rakka ili olan ‘Demokratik Arap Dayanışma Partisi’ adı altında yeni bir partinin kurulmasını onayladı.
Böylece yeni siyasi partiler kanunu kapsamında teşkil edilen siyasi partilerin sayısı beşi bulmuş oldu.
İçişleri Bakanı Şear oturumun ardından gazetecilere yaptığı açıklamada; siyasi partiler kanunun 15. Maddesi gereğince gerekli olan bin parti üyesini temin etmemesi nedeniyle Demokrat Ulusal Dayanışma Partisine ait talebin komisyon tarafından şeklen reddedildiğini söyledi. Şubat 12 2012 SANA Web Adresi: www.sana.sy
1946 Türkiye’si görünümü veren Suriye, çok partili siyasi hayata geçerken Birleşmiş Milletlerce tanınan Temel İnsan Haklarını koruyacak hukuki, idari ve siyasi yapıyı oluşturmaya çalışmaktadır.
Türkiye, tipi demokrasi, İngiltere tipi demokrasi, İran İslam Tipi Demokrasi, Amerikan Federasyon Tipi Demokrasi, Fransa Tipi Demokrasi gibi demokrasiler görsel modellerle kolaylıkla ifade edilebilecek konumdadır.
Türkiye, İtalyan-Alman-Fransız tipi demokrasi uygulayıcısıdır. İran İslam Cumhuriyeti kendine özgüdür. Suriye, İngiltere tipi demokrasiyani sembolik krallıklı bir demokrasi seçecek olursa diğer İslam ülkeleri için alternatif bir demokrasi modelini de İslam ülkelerinde gündeme getirmiş olur.
Seçilen siyasal sistemin yaşayabilmesi, ömürlü olması için ülkenin tarihsel gelişimine, ülkenin kültür ve dayanışma oluşturduğu uluslararası topluma uygun olmalıdır. Toplumsal ve toplumlararası dayanışma, kültürel birlik varsa daha kolay olacaktır. Anayasal, siyasal, hukuksal, ekonomik ve ticari birliktelik oluşturduğu dayanışma içinde olduğu ülkelerle ilişkilerinin kopmasına sebep olacak bir siyasi rejim tercihinde bulunmamalıdır. Bu açıdan bakıldığında Türkiye-İtalyan-Alman-Fransız tipi demokrasi sağlık verilir, önerilir. Ya da bu anlamda birlik içinde olduğunu düşündüğü ülkeler eşleştirmesinin sonucuna göre karar vermeli tercih oluşturmalıdır. İran İslam Cumhuriyeti dünkü dost halkın siyasal rejim tercihine saygı duymalı yardımcı olmalıdır.
Suriye’yi Temel İnsan Haklarını güvence altına alan demokratik cumhuriyet sistemini yakında kuran bir devlet olarak görmek istiyorum.

Beşir El-Esad ve Anayasa komisyonuna kolaylıklar, İslam ve Müslüman halklara hayırlara vesile olacak yeni siyasal sistem dilerim.
ABDULLAH BEDELOĞLU