Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

05 Eylül '07

 
Kategori
Dünya
 

Çakar çakmaz çakan çakmak

Çakar çakmaz çakan çakmak
 

Hatırladınız değil mi? Hatırlayabildiğim tek çakmak markası reklamı bu idi: “Çakar çakmaz çakan çakmak,Tokai.” Ve o günleri yaşayanlarımızın çok büyük bir bölümünün hafızalarına, silinmemecesine yer etmiş etkili bir slogandı. Meşhur reklamcı Ali Taran’ın, Türk reklamcılık tarihindeki o, köşe taşı çalışması.


Tokai çakmakları, Azmüsebat Çakmak ve Tıraş Bıçağı Sanayii isimli firma tarafından üretilmeye 1987 yılında başlamış. Japon Tokai firmasının ürünlerini imal ederek piyasaya girmişler. Ancak ne hikmetse bana ve eminim ki birçoğumuza Çin menşeli olduğu izlenimi veriyor. Özellikle de oyuncak ve promosyon ürünleri pazarının tartışmasız dünya hakimi olan Çin malı olabileceği kanaati.


Sigara kullanmadığım halde, yıllardan beri çalışma masamın çekmecesinde duran, yine bir promosyon ürünü olan çakmağın ne marka olduğunu merak ettim. Aldım baktım ve tahmin edeceğiniz üzere Tokai idi. Nerede üretildiğine dair bir bilgi ise üzerinde yoktu. Muhtemelen yukarıda adını zikrettiğim firmada imal edilmiştir.


O yıllarda, özellikle bazı ürün gruplarında Çin istilası başlamıştı. Amerika’ya tatile giden bir yakınım, oradan kutu kutu, meraklısı olduğu kalemlerden getirmiş ve gelince üzerindeki “made in china” ibaresini görüp dumura uğramıştı.


Birkaç sene evvel bir toplantıda dünya elektronik devlerinden Hollanda’lı Philips’in Kalite Direktörü’nü dinlemiştim ve adamcağız Çin ile rekabet edemediklerinden yakınıyordu. Koskoca Philips’in bile eli kolu bağlanmak üzereydi.


Tekstil sektöründe 2005 yılından sonra, dünyada kotaların kalkması nedeniyle yaşanan Çin depremini ise en çok Türkiye hissetti. Tekstil ve hazır giyim ihracatıyla ayakta duran Türk ekonomisi; turizm, doğal taş, otomotiv, inşaat ve kimya gibi sektörlere ağırlık vererek denge sağlamaya çalıştı ama emek-yoğun bir sektör olan tekstil-konfeksiyonun yarattığı boşluğu, özellikle istihdam ve sosyal dengeler açısından, doldurmak öyle kolay değildi, doldurulamadı da.


Dünya markalarının; elektronik, otomotiv, bilişim, bilgi teknolojileri, iletişim, moda gibi parlak sektörlerin global devlerinin ürünlerini incelediğinizde başta Çin olmak üzere Hindistan, Bangladeş, Endonezya, Ürdün, Mısır gibi gelişmiş ülkelerce sözde desteklenen ama ucuz işgücünün sömürüldüğü ülkelerde üretilmiş olan ürün ya da ürün parçalarını görebiliyorsunuz.


Bir tarafta insanlık dışı şartlarda çalıştırıldıkları için protesto amaçlı olarak çalıştıkları fabrikalarını yakan, canları burunlarına gelmiş Uzakdoğulu işçiler, diğer tarafta da oralardan ucuz mal alan insan hakları havarisi gelişmişler.


Bugün ise durum değişmeye, rüzgar tersine dönmeye başladı. “Gelişmişlerin Çin Çıkmazı” başlığıyla yayınlayacağım bir diğer yazımla "çıkar çıkmaz, çıkmaz sokak Çin'i" ve son durumu da kendi penceremden değerlendirmeye çalışacağım.

 
Toplam blog
: 898
: 3759
Kayıt tarihi
: 09.06.06
 
 

İzmir'de yaşıyorum.    Çok uzun yıllar öncesinden başlayıp, hiç ara vermeden bugünlere kada..