Çalışanların bir makine kadar da mı kıymeti yok?

Ülkemizin müreffeh bir devlet haline gelmesi ve kalkınması insanına verdiği değerle birebir ilişkili. Peki memleketimizde insana değer veriliyor mu? Sadece bir iki gün basını bu gözle takip ederseniz ne demek istediğimi daha iyi anlayacaksınız. Dünya devletleri arasında layık olduğu yeri almak isteyen bizim gibi ülkeler de vatandaşlarına yatırım yapmayı öğrenmelidir. İyi nitelikli, vatanını milletini seven, vicdan sahibi kaliteli bireylerin yetişmesi bir devletin geleceğini sağlama alması demektir. Geleceğini sağlama almak isteyen şirketlerin de benzer şekilde çalışanlarına değer vermeleri gerekir.

Çalışana verilen kıymet göz önüne alındığında farklı sektörlerdeki şirketler için durum farklılık gösterebilmektedir. Üretim sektöründe faaliyet gösteren şirketler insanına yatırım yapmaktan ziyade makine parkına yatırım yapmak konusunda daha duyarlıdırlar. Son çıkan teknolojiyi hemen makine parklarında görmek isterler. Saatte 2.000 adet parça üretebilen makinenin daha hızlısı çıktı mı onu makine parklarına katmanın yollarını ararlar. Haksız da değiller, rekabetin en acımasız şekilde yaşandığı bir devirde yaşıyoruz. Daha ucuza üretenin, dolayısıyla satanın ayakta kaldığı piyasa koşulları hepimizin malumu. Peki neden şirketlerimiz makinelerine gösterdikleri bu özeni çalışanlarına da göstermezler. Neden makinelerin bakımına, yeni makine alımına bir çuval dolusu para ayırırken çalışanlarını görmezden gelirler? Neden bir makinenin bakıma ihtiyacı olduğu gibi benzer şekilde çalışanların da kendilerini yetiştirmeye, geliştirmeye ihtiyaçları olduğu hep pas geçilir?

Üretim yapan fabrikaları bir nebze anlamak mümkün de tek sermayesi insan olan hizmet üreten şirketlere ne demeli? Ürettiğiniz şey bilgi ve hizmet ise istediğiniz hedefe ulaşmanın ve sürekli ilerlemenin tek yolu bir nevi makine parkınız olan insana yatırım yapmak, sürekli kendisini geliştirmesi için ona imkanlar tanımaktır. Çalışanları memnun olmayan bir kurumun iyi hizmet verdiği bugüne kadar görülmemiştir. Ama çalışanlarını memnun eden şirketlerin müşterilerini de memnun ettiğini bir çok araştırmada okumuşsunuzdur. Ürettiği hizmetlerde kaliteyi yakalayamayan, müşteri memnuniyetini üst düzeylere çıkartamayan bir şirketin ilk yapması gereken çalışanlarını memnun etmektir. Bunu hakkıyla yerine getiren şirketlerin kazanımlarını merak ediyorsanız Capital dergisinde yayınlanmış “Mutlu çalışan satış artırır mı?” konulu makaleyi okumanızı tavsiye ederim.

Modern yönetim sisteminin en önemli ilkelerinden biri “Çalışanın gücünün farkına varmaktır”. Müşterilerini memnun etmenin yolunu arayan bir şirketin önce çalışanlarını memnun etmesi gerektiğini anlatan birçok yazı kaleme alındı bugüne kadar. Fakat ne yazık ki az sayıda firma bunun farkında ve onlar çalışanlarına yaptıkları yatırımın karşılığını fazlasıyla almaya devam ediyorlar. Diğer taraftan çalışanlarına değer vermekten kaçınan, eğitim talebinde bulunan çalışanlarına türlü bahaneler uydurmaya devam eden firmalar da giderlerini oldukça düşük tutarken ne yazık ki çalışan performanslarını bir türlü yükseltmeyi başaramıyorlar! Oysaki çalışana yatırım yapmanın oluşturduğu katma değeri görmek için Japon şirketlerini incelemek yeterli. Japon Yönetim anlayışını benimsemiş şirketlerdeki çalışanlar ile geleneksel yönetim anlayışını benimsemiş şirket çalışanları mukayese edilse arada muazzam bir fark çıkacağını söylemeye gerek yok sanırım.

Japon şirketleri ve modern yönetim anlayışını benimsemiş şirketler çalışanlarına değer verdiler ve bir çok sektörde dünya devi şirketler haline gelmeyi başardılar. Bizim de dünya devi şirketlerimizin olacağı günleri özlemle bekliyoruz. En değerli sermayesi olan insanı keşfeden şirketlerimizin sayısının artması en büyük dileğimiz.