Çalışanların yıllık izin hakları

Çalışma yaşamının en önemli konularından biri de çalışanların yıllık izin haklarıdır. Aynı işverene bağlı olarak 1 yıllık çalışma süresini dolduran sigortalı yıllık izni hak eder. Bir yıllık süreye işçinin deneme süresi de dahildir. Yıllık izin hakkının kullanılması zorunludur, vazgeçilemez. Ancak iş yaşamında bir çok işveren çalışana yıllık izni kullandırmakta sorun çıkarmaktadır. Ya yıllık izni hiç vermemekte, ya da eksik kullandırmaktadır. Oysa dediğim gibi yıllık iznin kullanılması zorunludur. Malesef çalışan işe devam etmek için yıllık izin hakkından feragat etmektedir. Genellikle çalışan işten ayrıldığı zaman izin hakkını gündeme getirip hakkını aramakta dava yoluna gitmektedir. Davalık olmak istemeyen işveren de kullandırmadığı izin günleri için toplu ödeme yapmak zorunda kalır. Ancak bu da yanlış bir uygulamadır. Çünkü yasal izin günleri kullanılmak zorundadır ve yerine ücret verilemez.

 

Çalışanlara verilecek yıllık izin süreleri şunlardır

 

a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden, 

b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,

c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden, az olamaz.

 

Bunun dışında 50 yaş ve üzerindekiler ile 18 yaş ve daha altındakiler için izin süreleri yirmi günden az olamaz.  Yıllık izin süreleri toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.

 

Yıllık izin hesabı açısından çalışma sayılan haller;

 

Çalışanın iş kazası veya hastalık sebebiyle işe gidemediği günler,

 

Kadın işçilerin doğum öncesinde ve sonrasında raporlu olup işe gidemediği günler,

Hafta tatili, ulusal bayramlar, genel tatil günleri,

İşçilerin evlenmelerinde 3 gün, birinci derecede akrabaların ölümünde 3 gün verilen izin süreleri,

 

Yıllık izin kanunlarına göre kullanılan  yıllık izin süreleri,                                    

 

Yıllık izin sürelerinin uygulaması;

Yıllık izin süreleri işveren tarafından iş kanuna uygun bir şekilde düzenli olarak verilmek zorundadır.

İşveren ve işçinin anlaşması durumunda, bir bölümü en az on iş günü olmak üzere en fazla üçe bölünebilir.

Yıl içerisinde işveren tarafından işçiye verilen ücretli ve ücretsiz izinler, dinlenme, hastalık izinleri yıllık izinden sayılamaz.

Yıllık ücretli izin kullanılırken, izin süresi içerisinde denk gelen hafta tatili, genel tatil, ulusal bayram tatilleri yıllık izinden sayılamaz.

İş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi durumunda, yıllık iznin hak edilip de kullanılamadığı sürelerin ücreti son maaş hesabına göre çalışana ödenir. 

Çalışan yıllık izin süresinde başka bir işte çalışırsa yıllık izin için aldığı ücreti geri ödemek zorunda kalabilir.

 

Yıllık ücretli izinde sigorta primi ve izin ücreti durumu;

 

Yıllık ücretli izin kullanılmadan önce işveren çalışana ücretini peşin olarak ödemek zorundadır.

 

Yıllık izin sürelerinde işveren iş kazaları ve meslek hastalıkları primi hariç sigorta primlerinin tamamını ödemek zorundadır.

 

http://muhasebegurusu.blogspot.com.tr

 

Mali Müşavir Umut DENGİZ