Çalışırken iş aramak etik mi?

İnsan kaynaklarında görev yaptığım yıllarda, işe alım uzmanı olarak, sayısız adayın özgeçmişini gözden geçirip iş görüşmeleri yaptım. Kuvvetli gördüğüm adaylara mülakatlarda, başka bir firmaya başvuruları olup olmadığını, eğer var ise hangi aşamada olduğunu usulü ile sorardım. Elbette bu sorudan rahatsız olup, yanıltıcı cevap vermek isteyen adaylar olmuştur. Çünkü birçok aday verecekleri cevabın şanslarını ne yönde etkileyeceğinden emin değildir. Oysa bu soru onların kafasını karıştırmak üzere sorulmuş bir “brain teaser” değildi. Amaç; aday ile sürece devam etmem halinde adayın ve kurumumun karşılaşabileceği durumları öngörebilmek için bilgi toplamak idi. Adayın bu süreci nasıl yönettiği önemli olmakla birlikte, bir ya da daha fazla iş başvurusu yapmış olmak adayın listede kalmasını ya da liste dışı olmasını etkileyen bir veri değildir. En azından benim için değildi. 

Hâlihazırda işsiz olan adayların çok sayıda başvuru yapması doğal karşılanırken; çalışan adayların neden iş başvurusu yaptığı daha çok sorgulanır. Adayların neden ve ne sıklıkta iş değiştirmek istedikleri birçok İK’cı için önemli ve fikir vericidir. Tabi bu değerlendirme sırasında, işe alım uzmanının aklında şüpheler beliriverir: Acaba aday ayran gönüllü müdür ya da ne istediğini bilmez? Belki de beklentileri yüksek veya tatminsiz. Yoksa gerçekten haklı nedenleri mi var? Bütün bu sorguların altında “bu kişi ne kadar süre bizimle kalır? Gözü dışarıda çalışanlardan mıdır, yoksa yarı yolda bırakanlardan mı? Konusunda adayın güvenilirliğinden emin olma arayışı vardır. 

Varsın İK’cılar bu sorulara yanıt arayadursun, diğer yanda kendi kadroları da başka firmalara başvurmaya. Olur mu? – Olur, oluyor. İşgücü bu şekilde yer değiştiriyor, doğası gereği gerçeği bu. Peki, yöneticiler ve insan kaynakları iş arayan personeline nasıl bakıyor? Şahsen mesleğe girdiğim ilk zamanlarda ben olumsuz bakanlardan idim. Belki de insan kaynakları ruhu gereği mevcut kaynakları koruma ve elde tutma dürtüsüne sahiptim. Öyle ya aramışız bulmuşuz, emek vermişiz. Biz onunla uzun bir birliktelik için yola çıkmış iken, o arkamızdan iş çevirip gitmenin yolunu arıyormuş meğer. Hem de başka biri için. Bu sitem artık haklı değil! Her şey öyle hızlı değişiyor ki. Bu hız rekabeti arttırıyor, yarış kızışıyor. Durmak, kaybetmek demek. Kendini geliştiren, kendine güvenen, fırsat bulan herkes gidebilir, gitmelidir. Hepimiz yeni fırsatlar için koşmalıyız. Ancak etik olmayan gitmek değil, giderken tozu dumana katıp başkalarını o tozda boğmaktır! 

Günümüz ekonomik şartlarında, başka bir dala tutunmadan bindiğiniz dalı bırakamazsınız: maymun stratejisi. Hâl böyle ise, çalışırken iş aramak iş etiğine aykırı değildir. Elbette ki bazı kurallar çerçevesinde. Nedir bunlar; iş arıyorken bile ihmal ve ihanete düşmeden görev ve sorumluluklarını yerine getirmek, bilgi ve belgeleri devretmeye hazır olmak, gerekli kişilere gerekli bildirimi vaktinde yapmak. 

Ne demişler; “gitmenin bile bir adabı olmalı!”