Çalışma verimliliği

İşletmeler çalışanlarının mutlu, neşeli, işi sahiplenen, işe sarılan, girişken olmasını isterler. Bu konu için onlarca araştırma ve çalışma yapılmış bunlar seminerlerde ve kitaplarda yer bulmuştur.

Bazı kaynaklarda açıklanan zaman kaybı oluşturan hususları aşağıda özetledim.

Mesaide verimliliği kazanma:
§ Çalışanlar çalışmalarının haftada 8, 3 saatini kendisi için web sitelerine girerek geçirirler.

§ Bu ise 100 kişi’den 7’si web sitelerinde kendi işlerine bakıyor demektir.

§ Fiziksel olarak işte, zihin ve duygusal olarak başka yerdeler.

§ Alışveriş merkezlerine 1/3 oranında iş saatlerinde gidiyor, hastalık izinlerinde bile çocuklarını alıp alışverişe gittikleri biliniyor.

§ Ancak çalışanlara bunlar sorulduğunda yalan söylerler, aldırmazlar, parasını almaya bakarlar.

§ Bunu yaptırımlarla çözmek yerine daha ucuz ve kolay olan, insanları işe odaklayıp çalışacakları, mutlu olacakları bir sistem kurmak gerekir.

Bilgi yönetimi sistemleri:
§ e-eğitim hala başarılı olamıyor. Birinci neden duygusal yana bakmadığı, sadece fonksiyonel olduğu için 4 saat birisini koltuğa bağlayıp eğitim almasını sağlayamazsınız. Bunu oyun firmaları yapıyor. Saatlerce oynayabiliyorsunuz. Eğitimde henüz bu yapılamadı. Çok da pahalı olacaktır. Görselliğiyle testleriyle bu eğitim modeli de gelişecek diye inanıyorum.

§ Şirketlerin bir eksik yanı da kapalı devre çalışma sistemi. Kimse bildiklerini bir başkasıyla paylaşmaz. Satınalma, üretim, satış, pazarlama, muhasebe, insan kaynakları her biri ayrı bir dünyada yaşar. Kimi para ve finans hesabıyla uğraşırken banka ve ödemeler arasında sıkışmıştır. Kimi fabrika, işçi, makineler arasında gidip gelir. İK birimi temelde çalışanlarla ilgili en önemli birim olmasına rağmen; eleman alma, çıkarma, ücret, maliyet derken çalışanların morali, eğitimi, kurum bağlılığı geri planda kalmaya devam etmektedir.

§ Şirketlerin yine önemli açmazı gelişen durumlar hakkında çalışanlara bilgi vermek. Genellikle gelişmeler iyiyse anlatmak sakıncalıdır çünkü çalışanlar daha fazla ücret ve prim isteyebilirler. Gelişmeler kötüye gidiyorsa anlatmak yine sakıncalıdır, özellikle kalifiye elemanlar işi bırakıp gidebilirler. Ama bilgiyi paylaşan şirketler her zaman işçiler tarafından sahiplenme gibi bir avantajı yaşamaktadırlar.

§ Bilginin ulaşılma kısıtlaması ise ayrı bir sorun. Bir departmanda yenisinizdir, kimse size bildiklerini anlatmaz. Önceki uygulamaları görmek için bir dosya bulup okuma ve işi kendi çabanızla öğrenme imkânı da yoktur, çünkü öyle bir dosya bulamazsınız. Bundan daha basitini bile bulamazsınız, şirketin yönetmelikleri, daha önce yayınlanan genelgeler, ofis kuralları, mesai-dinlenme-yemek saatleri hep deneyim ve endişeli gayretlerinizle öğrenilecektir.

Proje geliştirme, ARGE:
§ En son ne zaman aklınıza parlak fikir geldi. Bu fikir geldiğinde nerdeydiniz? Sorusuna büyük çoğunluk bir beyin fırtınası toplantısında demedi. Evde, duş da, gezinti yaparken, yağmur altında ıslanırken vs. denilmiştir.

§ Çalışanların fikirlerinden yararlanma bir toplantıyla sınırlı kalmamalı ve her işçinin mümkün olduğunca zihni gücüyle de işletmeye katkı sağlamalıdır. Pek çok batılı şirket çalışanlardan binlerce öneri geldiğini bunların en azından 5-10’unun yararlı bir proje olarak işleme alınarak şirkete fayda sağlandığını belirtmiştir. Bu öneriler ödül sistemiyle artırılabilir.

§ Bazen ince bir teklif gelir yönetime, küçük bir değişim talebidir yönetim önemsemez ama uzun bir süre sonra arkadaşlar haklıymış der.

§ Arge, şirketlerde önemsenen bir departman olmayı başaramadı. Ama hiç düşünmeyen şirketler o kadar çok ki bu birimi kuranları bile tebrik etmek gerekli. Aslında devlette sürekli bu konuda teşvik vermeyi planlıyor ama hala olmadı. ARGE konusunda Avrupa’nın ve ABD’nin çok gerisindeyiz. Bir buluş ve patentin neler getireceğini hala tam bilemiyoruz.

Verimli bir çalışma hayatı dileklerimle.

Muammer MURAT

İnsan Kaynakları Yönetim Danışma

12 Ocak 2008