Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

21 Ekim '21

 
Kategori
Teknik Bilgiler
 

Çamaşır kurutucusu

Çamaşır kurutucusu,  çamaşırdaki nemi sıcak hava ile emerek kurutur. Kurutucu esas olarak hava, havayı ısıtan ısıtıcı ve kurutulacak çamaşırların konduğu içine sıcak hava püskürtülen dönen tamburu içermektedir. Açık havada çamaşırın kurutulmasını sağlayan çamaşır kurutma askıları hepimizce bilinmektedir. Bu yazının kapsamı elektrikli veya gazlı ısıtıcı içeren çamaşır kurutma makineleridir.

Kurutucu’daki  ana parçaları detaylandıralım.(1) İçinde kurutulacak çamaşır bulunan tamburun dönmesini sağlayan motor, kayış, germe düzeni vardır. (2) Havayı ısıtma işlemi, gazlı ısıtıcı önünden veya elektrik akımı akıtılan ısınmış direncin önünden hava geçirerek sağlanır. Bu iş için tamburu kayışla döndüren motorun miline bağlı bir vantilatörle havanın ısıtılan direnç önüne sevki ve direnç önünden geçerken ısıtılması amaçlanır. Ayrıca motorun soğutulması içinde ikinci bir vantilatör de bulunabilir. Isıtılan sıcak hava filtreden geçirilir. Toz ve partiküllerini filtrede bıraktıktan sonra sıcak kuru hava olarak çamaşırlar üzerine gönderilir. Bunu otomobilde yakıtın yanmasına yardım eden hava filtresinden geçen ve motorun bozulmaması için mutlaka temiz olması gereken havaya, oksijene benzetebilirsiniz.  (3) Tamburda bulunan nemli çamaşırdaki su sıcak hava akımı ile emilir. (4) Nemlenmiş havanın çamaşırlardan aldığı hav, tiftik, fiber kumaş parçaları çıkarken karşılaştığı mekanik filtreye takılır. Yer çekimi ile aşağıya düşer veya filtre/süzgeçde kalır. (4) Nemli hava filtreden geçtikten sonra dışarıya esnek alüminyum havalandırma borusuna veya metal boruya, genellikle 100 mm çaplı, sevk edilir. Yeni kurutucularda nemli hava, kapalı devre yoğuşturucuya sevk edilir ve taşıdığı suyu bırakması sağlanır. Su bir kutuya veya şebekeye boşaltılır. Kapalı devre sistemlerde nemini kaybetmiş, soğumuş hava tekrar ısıtılır ve  süzgeçten geçirilip çamaşıra sevk edilir.

Makine çamaşır tipini seçme imkânı vermektedir. Kurutulacak çamaşır gömlek-bluz, yünlü, hassas, karışık, havlu, spor giysileri olarak seçilebilir.  Çamaşır tipi kurutma süresini ve sıcaklık derecesini etkileyecektir. Çamaşırınızı kurutulduğunda ekstra kuru, dolaba yerleştirecek şekilde veya ütülemeye uygun nemde olmasını seçebilirsiniz. Süre sizin için önemliyse çamaşırın kısa sürede kurumasını istiyorsanız örneğin 40 dakikalık “süper kısa” süreyi seçebilirsiniz. Sıcaklık seçimi ve çamaşır tipine ve miktarına uyumlu olarak kurutma süresinin seçimi kullanıcı tercihlerine bağlıdır.

Makineyi yerleştirirken dikkat edin. Hava girişinin makineye yeterince ve kolay olması için makine ile duvar arasında boşluk kalmalıdır. Bu boşluk yeterince olmazsa ısıtıcı yetersiz miktarda gelen havaya yeterince ısı aktaramayacağından aşırı ısınabilir ve ısıtıcı akımını termostat kesebilir. Bu olay sürekli olursa sonunda ısıtıcı eleman bozulabilir. Bakım konusuna gelince ısıtılarak sıcaklığı artan ve kuruyan havanın içindeki tiftik ve toz partikülleri bir mekanik süzgeçten geçerek çamaşıra ulaştığından mekanik süzgeç / filtre hiç olmazsa 6 ayda bir defa temizlenmelidir. Temizlenmezse makine verimi azalacaktır. Dönen tamburdaki çamaşırların arasından geçen hava çamaşırdan nem ve ısı alarak, hava çıkış borusuna/havalandırma çıkışına gelir. Tambur, hava hareketini artırmak için silindir üzerindeki iç bölmelere sahiptir. Havanın rahat hareketi için tambur tıka basa doldurulmaz, lavanta sıkılmış toplar çamaşırın iyi kokmasını ve hava hareketini kolaylaştırabilir.

4-5kg çamaşır için 8 kiloluk kurutucu kullanılır.  Çıkış havalandırma borusu açık havaya gönderilmek istenirse 100 mm çaplı esnek hortumda uzunluk 5 metreyi bulabilir.  Ancak her bir 90 derecelik dirsek yaklaşık 3 metre sayılmalıdır. Çıkış borusu da yılda en az bir defa hav, tiftik ve artıklardan temizlenmelidir. Bacalı olan bu kurutucularda yangın olasılığının olmaması için çıkışın hemen duvardan açık havaya geçen boruyla dışarı yapılması önerilir.

Tasarımda dikkat edilir.  Havayı içeri çeken vantilatör ve tamburu döndüren motor çalışmıyorsa ısıtıcı dirence elektrik akımı verilmemelidir. Elektronik olarak örneğin motor çalıştığında onun mıknatıs etkisi ile kapanan bir röle (reed relay) ile bu sağlanabilir. Bazı evlerde kurutucu çamaşır odası içinden havasını almakta ve yine havasını dışarıya değil kurutucu odasına vermektedir. Atık su ise şebekeye veya kontrol edilen bir kaba yönlendirilebilir.  Bu durumda hava giriş ve çıkış serbestliğine, suyun kolay akışının sağlanmasına ve elektronik kısma zarar vermemesine dikkat etmelidir. Isıtılarak içeri üflenen hava sıcaklığı 50-70 °C aralığındadır. Kurutma süresi 40-90 dakika aralığındadır.

Kurutucu teknik açıklamalarını uygun davranın.  Kurutucuyu çalıştırmak için süre ve sıcaklık seçtiğinizde bunlar faz ile nötr arasına seri anahtar olarak girerler. Örneğin şebekenin fazı,  süre ve sıcaklık selektörü kapalı anahtarları üzerinden motora gelsin ve motor bobininden geçerek nötre gitsin. Motor çalışır. Motor çalışınca faza bağlı olan açık durumdaki kontrol anahtarı kapanır. Faz-kapanan kontrol anahtar-ısıtıcı direnci-termik sigorta ve kurutucu içindeki sıcaklığı kontrol eden termostat kapalı anahtarları üzerinden geçerek nötre erişilir. Faz-nötr arası akım devrede oluşur. İçeriye sıcak hava üflenir. Toplam çalışma süresini/timer seçiminiz ve sıcaklık seçiminiz uyumlu ve çamaşır tipine uygun olmalıdır. Örneğin süre uzun-sıcaklık düşük veya süre kısa-sıcaklık yüksek gibi. Kot, havlu, kalın spor giysileri için süre uzun, sıcaklık yüksek olabilir. Yazlık ince giysilerde süre ve sıcaklık kısa olabilir. Bu konuda kurutucu teknik açıklamalarına uymalıdır.  

Aşırı kuruma ütülemeyi zorlaştırır. Çamaşırın aşırı kuruması onun eskimesine ve neticede kullanım ömrünün azalmasına yol açar. Bu durum tamburda sıcaklık artması, nem düşmesi ile anlaşılır. Sıcaklık artışının azaltılması işlemi, ısıtma direncinin havayı ısıtmasını azaltarak kapalı konumdan-açık konuma geçerek sağlanır. Pratik tavsiye şudur. Nem sensörlü kurutucu ile çamaşırın azıcık nemli iken kurutucudan çıkarılıp asılması ve ütü yapmaktan kurtulunmasıdır.  

Kurutucunun ömür maliyeti kullanım sıklığına bağıldır.Kurutucunun çektiği güç 1,800W – 5,000 W bandındadır. Genellikle tipik kurutucular 3,000 watt çeker. Tipik kurutucunun 2 saatte harcadığı enerji 3 kWx2 saat =6 kWh’tir.  Vergiler dahil 1 kWh bedeli 1 TL olsa (İstanbul Ekim 2021 1kWh=92 kuruş) bir kurutma çevrimi 6,0 TL’dir. Yıllık elektrik masrafına amortisman, bakım onarım bedelleri eklenmelidir.   Basit hesapla haftada 4 yıkama için yıllık elektrik bedeli 1248TL, yıllık bakım bedeli 400TL, ömür on yıl ve makine fiyatı 10 binTL olsun yıllık amortisman 1000TL’dir. Bu varsayımlarla yıllık masraf kabaca 2,650 TL’dir. (1248 +400 +1000 =2,648). Makinenin ömür boyu maliyeti on yıl için 26,500 TL olmaktadır. Uzatmalı 4 yıllık garantiler de cihaz fiyatının dörtte birine örneğimizde 2,500TL’ye yakındır.

Kullanıcı memnuniyeti önemsenmelidir.  Kullanıcılar, tamircilerin arızayı abartmasından, söz kalabalığı ile para kazanma çabasından gayri memnundur. Teknisyenin işini iyi yapması, parçaların maliyetinin makul fiyatlı ve piyasadan veya servisten satın alınabilir, bulunabilir olması önemlidir. Yerli üreticiler bu hususa önem verdikçe, tercih edilirlikleri artmaktadır. ABD’de cihazın garanti süresi sonrasında kendin yap, bak, onar yaklaşımı teşvik görmektedir. Kurutucunun çektiği güç azaldıkça kuruma süresi uzar. Süre ve sıcaklık derecesi seçimi çamaşıra / giysi tipine göre uyumlu olmalıdır. Kot pantolonlar, havlular, kışlık spor giysileri daha uzun süre gerektirir.

Hanımlara faydalı basit bilgiler şunlardır.  (1)Yüksek sıcaklık moleküllerin hareketini artırır. Sıvının buharlaşmasına yardımcıdır.  (2) Hava hareketleri/rüzgâr, çamaşırlar üzerinden suyu alır. Çamaşır, esintili açık havada kısa sürede kurur.  (3) Düşük nem/kuru hava, buharlaşmayı veya su atmayı kolaylaştırır. Kurutucunun genel arızası hava giriş ve çıkışındaki filtrelerin tıkanmasıdır. Çamaşır yeterince kurumuyorsa gecikmeden süzgeçler temizlenmeli, hava yolunun serbest olması sağlanmalıdır. Israr edilirse makinedeki sigortalar atabilir ve ısıtıcı direnç bozulabilir. Diğer tipik arızalar termik sigorta atması, makinenin çalışmasını durdurmasıdır. Yeni sigorta gerekir. Ancak bu sigorta neden attı? Sebep bulunmalı ve çözüme kavuşturulmalıdır.  Tambur gürültülü dönmeye başlamışsa kayış eskimiş olabilir. Kuruma olmuyor, sıcak hava hissedilmiyorsa ısıtıcı direnç bozulmuş olabilir.

Piyasada çamaşır makinesi+kurutucu kombine tek makineler vardır. Ancak yıkama kapasitesi 8 kg ise 4 kg için yıkama takiben kurutma yapabilirsiniz. 8 kg çamaşır koyduysanız kurutmaya geçmeden önce yaklaşık yarısını almalısınız. Yazarların tavsiyesi aile kalabalıksa çamaşır makinesi ve kurutucunun ayrı olması şeklindedir. Aile çekirdek yapıda ve ev küçükse kombi makine alınabilir. Son sıkma hızı yüksek devirde seçilmeli ki çamaşır merkez kaç kuvvetinin artmasıyla tamburda dönerken daha çok suyunu kaybedip,  daha az nemli olarak, kurulamaya hazır olsun tedbiri unutulmamalıdır. İki ayrı cihazın toplam fiyatı yerine tek bir cihazın fiyatının daha ucuz olabileceği düşünülebilir. Bu ucuzluğa 2021 yılı itibariyle pek erişilmiş değildir. Kombine cihazların kurutucusunun geliştirilmesine ihtiyaç olduğu kabul edilmektedir. Kombine cihaz arızasının oluşturacağı sıkıntı da ayrıca değerlendirilmelidir. Basit, sağlam iki ayrı fonksiyonlu iki cihaz, şimdilik iki fonksiyonlu tek cihaza tercih edilebilir.

Kurutucu makinesi hanımlar için büyük yardımcıdır. İki çocuğu olan, çalışan bir hanım için çamaşır kurutucu makinesi önemli bir yardımcıdır. Zamandan tasarruf sağlar. Kurutucular yirminci yüzyılın kolaylığıdır. 1955 yılına kadar Amerikalıların ancak %6’sı kurutucu sahibiydi. Bu oran şimdi Amerikan evlerinde %80’in üzerindedir. Kurutucuların sorunu, elektrik sarfiyatının fazla olmasıdır. Evde bir yılda en çok enerji tüketen beyaz eşya (1) Kurutucu (2) Buzdolabı (3) Çamaşır makinesidir.  Mevcut teknoloji eskiye göre kısmen başarılıdır. Bu alanda (1) Kimyasal nem alıcı icadı bir devrim olabilir. (2) Şimdilik merkezkaç kuvvetin nem attığı ve yüksek devirlerde çamaşırın zarar gördüğü bilindiğinden, çamaşırı kurutmanın sıcak hava yerine, Piyozoelektrik titreştiriciler kullanarak ultrasonik titreşim teknolojisi ile sağlanması ve verimin artırılması için çalışılmaktadır.

Kurutucu makinesi bazen yaşam için önemlidir.  Bir yazara göre, “Pakistan Abbottabad’da bir yerleşkede, üç katlı evde saklanan El Kaide lideri, terörist Usame Bin Ladin’in beyaz çamaşırları açık havada kurutulmasaydı, evde bir otomatik çamaşır kurutucu makinesi olsaydı; Amerikan İstihbarat Ajansı, CIA,  Usame Bin Ladin’in beyaz yerel elbiseli fotoğrafı ve çamaşırlarını karşılaştıramayacak ve belki de orada yaşadığından emin olamayacaktı”.

 

 
Toplam blog
: 182
: 1556
Kayıt tarihi
: 14.10.12
 
 

Elektronik Y.Mühendisiyim. Teknik alan dışında Tasarruf ve tutumlu yaşam, Kişisel Finans Yönetimi..