Cami ile Cem Evi bir tutulabilir mi?

Cami, Cem Evi, Tekke ve Zaviyelerin yeri. 

Gündeme gelen cem evleri konusunda söylenmesi gereken “şudur” demeden önce olayı iyi analiz etmek lazım.

Önce tarihe bakmak gerekir. Alevilik nedir? Alevilik; İslam içerisinde, Hz. Ali döneminde, Abdullah İbn-i Sebe tarafından kurulmuş ilk cemaat grubudur. Tarihi kayıtlara göre yaklaşık 22 grubu vardır. Daha sonraları onlar gibi İslam içerisinde çeşitli cemaatler oluşmuştur. Bunların kimisine mezhep denmiş kimisine tarikat ve kimisine de cemaat.

İslam’ı kendi görüşüne göre yaşamak isteyen ve farklı bir görüş açısı getiren kişiler etrafında İslam’a gönül vermiş olanlar toplandıkça böyle cemaat grupları oluşmuştur. Yakın tarih ve günümüzde ise Nakşi, kadri, Mevlevi, Süleymancı, ışıkçı, nurcu, günümüzde Osman efendi, fethullahcı vs. vs. gibi gruplar oluşmuştur. Kim bilir yarın hangi gruplar oluşacaktır. Ama mutlaka olacaktır.

Bunların tümü İslam’a farklı bakışlar ve farklı yorumlar içermektedirler. Hepsi Müslümandır. İslam’a gönül verenlerdir. İslam içerisinde gruplardır. Olayın teolojik yapısı budur. Camide herkesin bildiği, kuran okunur ve Kabe ye dönülerek namaz kılınır. Ama cem evlerinde ise bildiğim ve gördüğüm kadarıyla saz eşliğinde gerek ayakta ve gerekse oturarak bir orta noktaya dönülerek ilahiler söylenerek ibadetler yapılır. Doğrudur-yanlıştır, benim ona karar verme yetkim de yok haddim de. Kişinin inanç özgürlüğü var, isteyen istediğini yapar. Hatta inanmama özgürlüğü de vardır.

Bugün alevi kardeşlerimizin cem evlerine bir ayrıcalık verilmeye kalkılırsa bu yanlış olur. O zaman yukarıda saydığımız tüm cemaatlere de devlet tarafından aynı ayrıcalığın tanınması gerekir ki bu kökünden yanlış olur. Cami, İslam’ın temel varlığıdır. Cem evleri veya o tarikatların oluşturduğu tekke ve zaviyeler camilerin statüsünde tutulamaz ve olamazlar. Bunu İslam âlimleri ve yetkililer de biliyorlar ama neden bu gerçeği açıklamaktan kaçınıyorlar?

Nasıl ki, insan hak ve özgürlükleri gereği, isteyen istediği tekkeyi, zaviyeyi yapabiliyorsa, alevi kardeşler de istedikleri gibi kendi başlarına cem evlerini yapsın ve istediği inancını yaşasın. Ama cem evlerinin cami seviyesinde görülmesi ve tutulması islama kesinlikle aykırıdır. Bu cem evleri, İslam’ın insana tanıdığı inanma ve yaşama özgürlüğü çerçevesinde değerlendirilmelidir. Meri yasalarda da inanç özgürlüğü çerçevesinde değerlendirilmelidir. Cem evlerine böyle bir ayrıcalık tanınacaksa diğer cemaatlerin de bu hakkı istemelidirleri caizdir. Aleviler, cem evlerini cami statüsünde görüyorlar ise, kusura bakmasınlar ama yanlış yapıyorlar.

İşin gerçeği budur. Kim bunu gizleyebilir ya da inkâr edebilir ki? Bu benim ortaya atabileceğim bir görüş de değil. Olamaz zaten, haddime de değil.