Çanakkale Savaşları için neler dediler?

Çanakkale Zaferi, Türk askerinin ruh kudretini gösteren şayanı hayret ve tebrik bir misaldir. Emin olmalısınız ki, Çanakkale Muharebeleri’ni kazandıran bu yüksek ruhtur.

Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK

Çanakkale Savaşları’ndan sonra tam 98 yıl geçti… Bir asra yakın bir zaman dilimi… Şehitlerimizi asla unutmadık. Çanakkale Savaşları nedeniyle bütün yurtta ve dış elçiliklerimizde şehitlerimiz, gazilerimiz minnetle ve şükranla anılıyor. Şehir şehir, ilçe ilçe ve tüm yurtta törenler yapılıyor. Ruhlarına Fatihalar gönderiliyor. Çanakkale Savaşlarında emperyalist dış güçlere karşı Türk’ü, Kürd’ü, Laz’ı, Çerkez’i, Arab’ı ve Boşnak’ı yan yana gelip yedi düvele karşı elbirliği verip canla, başla savaştılar. Tarihi kaynaklardan aldığımız bilgilere göre Çanakkale’de 253.000 şehit verdik. Dış güçler de bir o kadar öldüler… İngilizler, Fransızlar, Anzaklar ve hatta Ruslar bile perişan oldular… Türk askerleri adeta destanlaştılar… Ben bu yazımda Çanakkale savaşları sırasında yerli ve yabancı bazı komutanların ve bilim adamlarının yorumlarından pasajları vermek istiyor ve bunları sizlerle burada paylaşmak istiyorum:

19. Tümen Komutanı  Yarbay Mustafa Kemal, 57.Alay Komutanı Albay Avni Bey, 27. Alay Komutanı Yarbay Mehmet Şefik Bey, 36.Alay Komutanı Yarbay Cemil Bey, Sedülbahir’in Yaralı Aslanı Binbaşı Mahmut Sabri Bey, Edirne Sırtlarında Teğmen Mücip Bey, Binbaşı Halit Bey, Kumkale’de destanlaşan Teğmen Halit Bey, Şehit Yedek Subay Ethem Bey, Ezineli Yahya Çavuş, Bigalı Mehmet Çavuş, düşmanları dahi kendine hayran bırakan Hayranlı Seyit Onbaşı ve binlerce şehit ve gazi kahramanlarımızı selam ve saygıyla anıyorum. Cümlesine şükranlarımı arz  ediyorum…

Çanakkale Savaşları elbette kolay kolay kazınılmadı bu bir inanç ve bir namus, onur meselesi idi… Ortada bir vatan ve bir bayrak sevgisi vardı... Onlar bu sevgiyle düşmanlara karışı savaştılar ve hiç biran geri dönmeği düşünmediler Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeği emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman zarfında yerimize başka kuvvetler hâkim olabilir.

25 Nisan 1915 / Conkbayır

Mustafa KEMAL 

* Benimle beraber burada muharebe eden bütün askerler kesin olarak bilmelidir ki, bize verilen namus görevini eksiksiz yapmak için bir adım geri gitmek yoktur. Uyku, dinlenme aramamanın, bu dinlenmeden yalnız bizim değil, bütün milletimizin sonsuza kadar mahrum kalmasına sebep olacağını hepinize hatırlatır.

3 Mayıs 1915 / Arıburnu

Mustafa KEMAL

Türk askeri kadar vatanı için gözünü kırpmadan ölen, savaşanında müthiş cesaret ve fırtınalar yaratan, ateş kesildiği zaman onun kadar iyi yürekli, yumuşak kalpli, düşmanın yaralarını saran, sırtında taşıyarak onu ölümden kurtaran bir asker yeryüzünde görülmemiştir.

General William BİRWOR

Çanakkale Karma Kolordu İngiliz Komutanı

Ben böyle yiğitçe savaşan kahraman bir ordu askerlerini görmedim. Ancak Türkler çok cesur harbeden, iyi sevk ve idare edilen asil Türk ordusu karşısında bulunuyoruz…

İngiliz Ordu Komutanı

Orgeneral HAMİLTON

Türk askerlerinin savaş içinde haiz olduğu yüksek niteliklerinin önceden layıkıyla bilinmemesi İngilizler için felaket olmuştur. Türk Askerlerinin ne yaman bir muharip olduğunu, İngilizler kendileri ile dövüştükten sonra anlamışlardır.

Aspinal OGLANDER

İngiliz Generali

Türk askerleri korku bilmez, dünyada yenilgi adına kavram tanımaz, Türkler Asya’nın centilmenleridirler. Onlar kahramanca savaşılar.

İngiliz Mareşali FRENC

Avrupa’da hiçbir asker yoktur ki, ( bu ifademin altını çiziyorum )  savunmada Türklerle mukayese edilebilsin. Misal olarak Çanakkale’yi vermek isterim. Orada bizim gemi ateşlerimizle büyük kayıplara uğrayan birlikler Türk olmasaydı yerlerinde kalamazlardı, hâlbuki Türkler bütün muharebe süresince yerlerinden ayrılmadılar.

Bu felaketlerin hakiki sahibi keşfi için çok zaman geçmedi. İşin hakikati şu idi. Ki, 8 Mart gecesi de Türkler haberimiz olmadan Erenköy Koyu’na sahile paralel 26 mayın dökmüştür. Gösterdiğimiz bütün itiyat ve basiretlere rağmen baş döndürücü bir muzafferiyet kazanmışlardır.

Sir Coben

Harekât- ı Bahriye Komutanı  

1915 yılında bütün Avrupa’da milyonlarca insanın hayatı ortaya konmuş büyük taarruzlar yapılmıştır. 2–3 milyon asker ölü veya yaralı bulunmakta, 4–5 bin harp gemisi denizlerde dolaşmaktaydı. Fakat bunlardan hiç birisi Nusret’in döktüğü mayınlar kadar Harbin devamına ve düşmanın istikbaline mesir olacak bir başarı gösterememişti. (  1  

İngiliz Harp Komutanı General CHURCHİL

Bu Türk kıtaatının( askerlerinin ) cesaret, metanet ve sebat cihetiyle takdir ve senaya liyakati, her şüphenin fevkinde bulunmuştur. Donanmanın ateşiyle de enektin şekilde yardım gören pek cesur bir düşmanın taarruzlarına karşı sayısız muharebelerde bu kıtaat, mevkiini müdafaa etmiştir. ( 2 )

Liman VON SANDERS

Çanakkale Savaşları'nda başta M. Kemal ATATÜRK  ve onun değerli silah arkadaşları olmak üzere  büyük kahramanlıklar gösteren kahraman şehit ve gazilerimizi rahmetle anıyor,  mekanları cennet olsun diyorum....

Sözlerimi  ünlü  şair Fazıl  Hüsnü DAĞLARCA' nın bir şiiriyle bağlamak istiyorum:

Çanakkale,

Çağlar üzre dalgalanır ya,

Yel bayrakların hızıdır.

Yiğitmlerin sonsuzluk

Emeğidir, tuzudur.

Gök uyur ya buralarda, gök uyanır ya,

Yaşamanın gözüdür,

Hepsi de varır Ankara’ya ovalardan,

Kalanlar, ölenlerini izidir.

Deniz dağ dağ,

Yazıdır,

Çanakkale,

Yeni Türkiye‘nin önsözüdür….

Fazıl Hüsnü DAĞLARCA….

1-      Çanakkale İçinde Aynalı Çarşı  / Abdülkadir Güler, 4. baskı 2008- Söke 

2-      Korkak Abdul’den Coni Türk’e –GELİBOLU, Erol Mütercimler, 5. baskı- 2005- İstanbul.