CAZIN KURUCU BABALARINDAN DUKE

Müziğin her türü ayrı güzel. Ama caz müziği çok başka.

Geçmişte köle tüccarları tarafından Amerikalı toprak sahiplerine satılan Afrikalı zenciler tarlada çalışırken iş şarkıları olarak ortaya çıkmış caz müziği tüm dünyaya yayılmıştır. Bu yazımda sizlere takma adı Duke olan severek de dinlediğim ayrı bir tazı olan bir caz piyanistini tanıtacağım…

Caz tarihçileri cazın kurucu babalarından Duke Ellington için ‘dipsiz hazine sandığı’ der. Bunun nedeni, sanatçıyla ilgili portre çalışmalarında genellikle 20. yüzyılın ilk yarısında yaptığı işlerin öne çıkmasıdır, oysa, Ellington için dipsiz hazine sandığı denmesine yol açacak önemli konuysa 1950’lerden itibaren yaptığı işlerdir, ki bu işler görece daha az bilinen çalışmalarıdır.

Edward Kennedy Duke Ellington, Amerikalı orkestra şefi ve caz piyanisti. Yaptığı müziğin tarzını cazdan çok “Amerikan Müziği” olarak adlandırdı.

29 Nisan 1899‘da Washington‘da dünyaya geldi. Altı yaşından itibaren piyano ve resim dersleri almaya başladı. Takma adı olan Duke ü, gençlik çağlarındayken bir arkadaşından aldı. 1914 yılında Lester Dishman ile birlikte çalıştığı sıralarda ilk kompozisyonu “Soda Fountain Rag” i yazdı. 1917 yılında yaptığı bir poster dizaynı ile kazandığı yarışmanın ardından, kendi işini kurmak için okulundan ayrıldı. Bir yıl sonra Brooklyn‘deki Pratt Institude’dan kazandığı burs ile kendini müziğe adamaya karar verdi.

Edward Kennedy Duke Ellington, Amerikalı orkestra şefi ve caz piyanisti. Yaptığı müziğin tarzını cazdan çok “Amerikan Müziği” olarak adlandırdı.

29 Nisan 1899‘da Washington‘da dünyaya geldi. Altı yaşından itibaren piyano ve resim dersleri almaya başladı. Takma adı olan Duke ü, gençlik çağlarındayken bir arkadaşından aldı. 1914 yılında Lester Dishman ile birlikte çalıştığı sıralarda ilk kompozisyonu “Soda Fountain Rag” i yazdı. 1917 yılında yaptığı bir poster dizaynı ile kazandığı yarışmanın ardından, kendi işini kurmak için okulundan ayrıldı. Bir yıl sonra Brooklyn‘deki Pratt Institude’dan kazandığı burs ile kendini müziğe adamaya karar verdi.

Washington’da müzisyen olarak katıldığı partilerle ve birlikte çaldığı gruplarla adını duyurmaya başlayan Ellington, 1923 yılında arkadaşları Sonny Greer ve Otto Hardwick ile New York‘a taşınarak “The Washingtonians” adıyla çalışmaya başladı. 1924 yılında bu grup ile birlikte ilk kayıtlarını gerçekleştirdi ve Broadway‘deki içkili mekanlarda sahne almaya başladı. 1925 yılında yazdığı “Chocolate Kiddies” revüsü, Almanaya‘da iki yıl boyunca sahnelendi.

Bu yıllarda Duke Ellington ismi, ABD, İngiltere ve Fransa‘da uluslararası üne sahip bir caz müzisyeni olarak anılmaya başlandı. 1930 yılında grubu ile beraber “Check and Double Check” filminde boy gösterdi.

1933 yılında grubu ile beraber Avrupa turnesi yapmaya başladı. Duke Ellington’ın kariyeri, sonraki kırk yıl boyunca aynı yüksek tempodaki turnelerele devam etti. 1930 ve 1942 yılları arasında kariyerinin en üretken dönemini yaşayan Ellington, bu dönemde en kalıcı çalışmaları olan “Mood İndigo“, “Sophisticated Lady“, “In a Sentimental Mood” ve “Don’t Get Around Much Anymore” gibi eserlerini yazdı.

1950li yılların başında, grubunu hala birarada tutabildiği için, dönemin caz orkestrası liderleri arasında kendine ayrıcalıklı bir yer edindi. 1959 yılında yaptığı film müziği “Anatomy of a Murder” , siyahi bir Amerikalıya ısmarlanan ilk büyük Hollywood filmi müziği oldu. 1965 yılında Pulitzer Ödülü‘ne aday gösterildi. 1966 yılında Grammy Yaşam Boyu Başarı Ödülü kazandı.

1971 yılında Stockholm‘deki “Royal Academy of Music” e alınan ilk caz müzisyeni oldu. 1973 yılında otobiyografi çalışması “Music is My Mistress” yayınlandı.

24 Mayıs 1974‘te, yakalandığı akciğer kanseri yüzünden hayatını kaybetmesinden birkaç hafta öncesine kadar, yıllar önce kurduğu grubu ile çalışmalarında devam eden Ellington, ölümünden sonra da grubun devam etmesi için oğlu Mercer Ellington‘ı görevlendirdi.