CE İşareti

CE kısaltması "Avrupa’ya Uygunluk" anlamına gelen Fransızca "Conformité Européenne" kelimelerinin baş harflerinden geliyor. CE İşareti, Avrupa Birliği'nin teknik mevzuat uyumu çerçevesinde 1985 yılında benimsediği "Yeni Yaklaşım Politikası" kapsamında hazırlanan bir kısım Yeni Yaklaşım Direktifleri kapsamına giren ürünlerin; ilgili direktiflere uygun olduğunu ve amaçlarına uygun kullanıldıklarında insan can ve mal güvenliği, bitki ve hayvan varlığı ile çevreye zarar vermeyeceğini gösteriyor. Kısaca CE işareti ürünün güvenli bir ürün olduğunu gösteriyor. 

CE işareti, bir kalite belgesi değil ve tüketiciye bir kalite güvencesi sağlamıyor. Sadece ürünün, asgari güvenlik koşullarına sahip olduğunu gösteriyor. Avrupa Birliği'nin uyulması mecburi bazı Yeni Yaklaşım Direktifleri kapsamında yer alan ürünlere iliştirilen bir işaret olduğundan, mevzuat kapsamına giren ve AB üyesi ülkelerde piyasaya arz edilecek olan ürünlerin bu işareti taşıması zorunlu. Bir anlamda ürünün pasaportu işlevini görerek üzerinde bulunduğu ürünün teknik anlamda serbest dolaşımını sağlıyor. 

CE işareti iliştirilmesi zorunlu ürün grupları 

Avrupa Birliği 22 direktif kapsamına giren ürünler için iç tüketim veya kullanıma yönelik de olsa, üçüncü ülkelerden gerçekleştirilen ithalatta da olsa CE işaretinin var olmasını talep ediyor. İlgili direktifler listesine www.newapproach.org adresinden ulaşılabiliyor. 

Başlıklar halinde değinmek gerekirse liste şöyle sıralanabilir: Gaz yakan cihazlar, insan taşımak üzere tasarlanmış kablolu taşıma tesisatı, inşaat malzemeleri, elektromanyetik uyumluluk, potansiyel patlayıcı ortam ekipmanları, sivil kulanım amaçlı patlayıcılar, asansörler, alçak gerilim cihazları, makineler, ölçüm aletleri, vücuda yerleştirilebilen aktif tıbbi cihazlar, genel tıbbi cihazlar, vücut dışı tıbbi tanı cihazları, sıvı veya gaz yakan sıcak su kazanları, otomatik olmayan tartı aletleri, piroteknik eşyalar, kişisel koruyucu donanımlar, basınçlı ekipmanlar, radyo ve iletişim terminal ekipmanları, gezi amaçlı tekneler, basit basınçlı kaplar ve oyuncaklar. 

CE işaretinin ürüne iliştirilmesi 

Yeni Yaklaşım Direktifleri kapsamına giren ürünlerin, CE işaretli olarak piyasaya sunulmasından üreticileri sorumlu. Ancak eğer üretici veya üreticinin yetkili temsilcisi Avrupa Birliği içinde değil ise bu sorumluluğu ürünün ithalatçısı yerine getirmek zorunda. Bir başka deyişle, ithalatçılar ithal ettikleri ürünlerin AB normlarına uygun olduğunu garanti etmek zorundalar. 

CE işaretini iliştirmeden önce yapılması gereken uygunluk değerlendirmesi işlemleri AB Direktiflerinde ikiye ayrılıyor. Daha düşük risk taşıyan veya taşıdıkları riskin tespiti daha kolay olan, bu nedenle üreticinin kendi beyanının yeterli olduğu kabul edilen ürünler için, üretici ürününün testlerini kendi imkânlarıyla yaparak veya başka bir test kuruluşuna yaptırarak, ürünün ilgili direktife uygun olup olmadığını tespit etmesi gerekiyor. Ürünün uygun olması durumunda, üretici bir uygunluk beyanı düzenleyerek ürününe CE işaretini iliştiriyor. 

Daha yüksek riskli ürünler veya risk tespit edilebilirliğinin daha zor olduğu ürün gruplarında ise, üreticinin mutlaka AB üyesi ülkelerde yerleşik olup diğer ülkelerde de şube veya temsilcilikleri olan, "notified body" olarak tabir edilen onaylanmış kuruluşlara başvurmaları gerekiyor. Bu test veya belgelendirme kuruluşlarının yapacağı test sonucunda ürünün ilgili mevzuata uygun olduğunun tespit edilmesiyle birlikte, üretici bir uygunluk beyanı düzenleyerek ürününe CE işaretini iliştiriyor. Bu durumda CE işaretinin yanında ürünün kontrol safhasında yer alan onaylanmış kuruluşun Avrupa Komisyonu tarafından verilen kimlik kayıt numarası da yer alıyor. Örneğin TSE için "CE 1783" gibi. 

Bir ürün için hangi türden uygunluk değerlendirmesi yöntemine başvurulacağı konusunda temel rehber, ilgili ürün direktifi olup izlenecek uygunluk değerlendirme işlemleri ise burada detaylı olarak belirlenmiş durumda. 

Ülkemizde durum 

İster ithal edilmiş, ister piyasaya arz edildiği ülkede üretilmiş olsun, direktifler kapsamında CE işareti taşıması zorunlu olan ürünlerin tümü, AB üyesi ülkelerde piyasaya arz edildiklerinde mutlaka CE işareti taşımaları zorunlu. 

Ülkemizde Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği'ne girdikten sonra birlik mevzuatını uygulamakla yükümlü olması nedeniyle, CE işareti mevzuatının uyumlaştırma çalışmaları başladı. İlgili mevzuatın yürürlüğe girmesiyle birlikte ülkemizde de, burada üretilsin veya ithal edilsin, mevzuatın kapsamına giren ürünlerin piyasaya arz edilecek ürünlerin bu işareti taşıması zorunlu hale geldi. 

Ürünlere CE işareti iliştirilmesini öngören AB'nin Yeni Yaklaşım Direktiflerinin ülkemizdeki uyum durumuna TSE'nin www.tse.org.tr/turkish/ab/CEdirektifstandard.asp adresinden ulaşılabiliyor. 

Dış ticaretimiz açısından bakıldığında, CE işareti taşıması gerektiği halde bu işareti taşımayan ürünlerin AB üyesi ülkelere ihracatı mümkün değil. İç pazarımız açısından bakıldığında ise, mevzuat uyumu tamamlanmış ve zorunlu uygulamaya girmiş olan ürün yönetmelikleri kapsamına giren ürünlerden CE işareti taşıması gerektiği halde taşımayan ürünlerin ülkemiz piyasasına ithal edilmesi de mümkün değil. 

Üreticiler ne yapmalı 

Üreticiler ürünlerinin hangi direktif ya da direktifler kapsamına girdiğini tespit ederek, ilgili direktifleri bütün unsurlarıyla incelemeli, gerekiyorsa üretim bandında değişikliğe gitmeli ve buna göre belgelendirme faaliyetlerini gerçekleştirmeliler. 

CE işareti konusunda destekler 

Türkiye'de faaliyette bulunan ticari ve sınaî firmalar; çevre, kalite ve insan sağlığına yönelik teknik mevzuata uyum sağlamak için akredite kurum veya kuruluşlardan alınacak kalite, çevre belgeleri ile insan can, mal emniyeti ve güvenliğini gösteren işaretlere dair laboratuar analizleri ve belgelendirme işlemleriyle ilgili harcamaların belirli bir bölümü için destek kullanabiliyorlar. 

CE işaretine yönelik olarak belgelendirme ve laboratuar analiz çalışmaları için yapılan harcamalar %50 oranında 25.000 ABD dolarına kadar "Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi" adı altında Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından destekleniyor ve bunun için ilgili ihracatçı birliği genel sekreterliğine başvurmak gerekiyor. Firmaların konu ile ilgili olarak ayrıca KOSGEB'in "Test, Analiz ve Kalibrasyon" ile "Belgelendirme" desteklerinden faydalanmaları mümkün.