Cebinizdeki Guney Amerika: Ekvator

Esimle birlikte bu yilin basinda Subat ayinda 3 haftalik bir kuba, Ekvator ve Galapagos adalari gezisi yaptik. Kuba uzerinde cok yazilan, bir o kadar da kapali bir ulke. Iki hafta da tum Kubayi gezdik. Bir Ispanyol somurgesinden Fidel’in Komunist Kubasina uzanan yolculuk’a bir parca olsun taniklik ettik. Tutun tarlalarinda tutun sardik, yuzyillar once Afrika'dan getirilen kolelerin calistirildigi seker kamisi tarlalarinda dolastik. En lezzetli pina colada ve mojito’lari ictik. Atlantik Okyanusun’un ortasindaki kucucuk bir Kuba adasinda gun batimini seyrettik, Havana’da Bueno Vista Social Club ile dans ettik. Ama gezinin sizinle paylasmak istedigim asil kismi Ekvator’un baskenti Quito ve Galapagos adalari.

Havana’dan Panama City’e oradan da Ekvator’un And Daglari’nin tepesinde, denizden 2800mt yukseklikte kurulu baskenti Quito’ya uzanan 6 saatlik yolculugumuz sonunda yorgun argin kendimizi otelimize attigimizda, ertesi gun’un  Ekvator’un Baskanlik secimi gunu oldugunu bilmiyorduk! Quito’nun “eski sehir” denilen ve UNESCO tarafindan Dunya Mirasi olarak ilan edilen tarihi bolgesinde 18. yuzyildan kalma, 22 odali cok guzel bir otelde kaliyorduk. Yorucu bir yolculugun ardindan kendimizi yatagimiza atip derin bir uykuya gectigimizde ertesi gunun ne denli buyulu bir atmosferde gececegini hayal bile edemiyorduk.

Sabah guzel bir kahvaltinin ardindan sehri birlikte gezecegimiz rehberimiz ile birlikte otelden ayrildik. Ilk gozumuze carpan sey, sehir’in baskanlik yarisinda olanlarin posterleri ile suslenmis oldugu idi.

Quito’ya gidip’te Ekvator Cizgisine gitmemek olmayacagina gore, ilk is Ekvator Cizgisine gitmek icin yola ciktik. Aslinda sehirde 3 ayri bolgede Ekvator Cizgisi varmis, rehberimizin soyledigine gore. Biz en eski ve tarihi olanini sectik (Baris Manco’nun da gittigi!). Sehrin yaklasik 26km disinda ki bu bolgede ulkede Amazon nehri kenarinda yasayan yerli kabilelerin yasamlarini ve kullandiklari aletleri sergiledikleri kucuk bir de Etnografya Muzesi bulunuyor. Bolgeden iceri girdikten sonra sizi hemen bir baska rehber karsiliyor ve gruplara boluyor. Boylece Ekvator Cizgisinde ki geziniz baslamis oluyor. Muzedeki aletler, ve birbirinden ilginc parcalar esliginde, rehber Amazon yerlilerinin yasamlari hakkinda bilgi veriyor. Aslinda Amazon kiyisinda yasayan yerlilerin yasamlarinda 21.yy ile birlikte hic bir degisiklik olmamis!  Yani hemen hemen! 1950’den bu yana artik oldurdukleri insanlarin kafa derilerini yuzup kolye olarak tasimiyorlarmis! Bunu duymanin rahatligi ile gezimize devam ettik.

Bin yila yakin bir eski mezar’in basinda, rehberimiz bize eskiden kabile reisleri’nin olduklerinde aileleri ile birlikte gomulduklerini anlatti. Aileler canli canli kabile reisi ile birlikte gomulurlermis! Yeni reis icin yapilan secimlerde adaylarin eslerinin neler hissetigini dusunmek bile tuyler urpertici idi. Ve bu bana nedense ertesi gunku baskanlik secimlerini hatirlatti!

Rehberimiz bizi Ekvator cizgisine goturdugunde ise kendimizi buyulu bir dunyanin icinde hissettik! Rehberimiz Ekvator Cizgisin’in kuzeyine yerlestirilmis bir lavaboya suyu dokerek suyun saat yonu’nun tersine aktigini, guneyine yerlestirilmis lavaboda ise suyun saat yonunde aktigini gosterdi! Ekvator cizgisindeki lavaboda ise su hic bir yone donmeden dogrudan asagiya akti (Corolis Etkisi). Dunyanin her yerinden gelmis bizlerin saskin ve buyulenmis bakislari arasinda rehberimiz Ekvator Cizgisi show’una devam ederlerken, bir muhendis olan esim kulagima “ Dünya'nın her yerinde musluk sifonlardan akan su, lavabonun şekline, musluğun açısına, suyun hızına, suyun akıntısına elle yapılan müdahalelerimize vb. fiziksel etmenlere göre belirlenen yönde akar. Hem Kuzey Yarımküre'de, hem de Güney Yarımküre'de, iki tarafa doğru oluşan lavabo/klozet girdapları da görebiliriz. Coriolis etkisinin Dünya üzerinde çok büyük etkileri olsa da, musluk suyunun girdap oluşturma yönü (saat yönüne veya saat yönünün tersine) bunlardan biri değildir” diye fisildiyordu.

Ayni etki’nin bir baska ornegi de, Ekvator Cizgisinde yurumemiz istediginde yasandi. Iki kolumuzu yana acarak, gozlerimiz kapali bir sekilde, tipki denge tahtasinda yuruyormus gibi Ekvator Cizgisinde yurumeye calistigimizda, kuzeyden ve guneyden gelen guc baskisi nedeniyle bir iki adimdan fazla atamadik. Esim bile!

Ama asil etki bambaska bir deneyde ortaya cikti. Rehberimiz, icimizden bir baba ve ogul’u ekvator’un guneyine alarak kollarini uzatarak basparmak ve isaret parmaklarini birlestirmelerini istedi. Daha sonra da kendisi bunu acmaya calisti ve acamadi. Ayni deneyi Ekvator Cizgisinde yapinca yer cekimi olmadigi icin parmaklar acildi. Biz hayretimizi atlatmaya calisirken, rehberimiz bir kac kucuk oyun daha oynayarak bizleri hayretlerde birakmayi surdurdu.

Gezimizin sonunda Ekvator Cizgisini gectigimize dair bir belge verildi ve pasaportumuza damga vuruldu!

Ekvator Cizgisi’nden sonra tekrar kucuk ve guzel sehir Quito’ya donerek Bagimsizlik Meydani’ni, ve Belediye Binasi, Baskanlik Sarayi gibi yerleri gezdik. Hem Pazar gunu olmasi hem de secimler nedeniyle, Katedrali ve onemli bir kac Kliseyi gezemediysek de, sehirde kurulan Pazar’i gezme sansi bulduk. Sehrin disindan gelenlerin kurdugu ve akliniza ne gelirse satilan bu pazar bana bizim pazarlarimizi hatirlatti.

Gunumuzu yorgun argin bitirip otelimize donerken, Ekvator’un 2012 yilindan beri dunyanin en iyi cikolatasi unvanini kimselere birakmayan meshur cikolatalarindan, kakao ve kahvelerinden almayi ihmal etmedik.

Quito’da ki bu kisa gezimizin ardindan kucuk ulke Ekvator’un bir Guney Amerika ulkesi’nin tum ozelliklerini tipki bir cep kitabinin aslinin tum ozelliklerini tasidigi gibi tasidigini dusunduk. Secimler nedeniyle her yer kapali oldugu icin aksam yemegimizi otelde yiyerek ertesi gun ku Galapos yolculugu icin erken bir uyku cekmeye karar verdik.

Galapos’un buyulu atmosferini, doga ile insanin ic ice inanilmaz guzelligini bir sonar ki yazimda anlatacagim.