Çevre kirliliğine neden olan plastik mi insanlık mı...?

“TÜKORDER” Tüketiciyi Koruma ve Bilinçlendirme Derneği Genel Merkezi’nce düzenlenen panelde, ÇEVRE KİRLİLİĞİNE NEDEN OLAN PLASTİK Mİ İNSAN MI..? konusu tartışıldı. “TÜKORDER” Tüketiciyi Koruma ve Bilinçlendirme Derneği Genel Başkanı, Eğitimci-Gazeteci-Yazar ve SMMM, Öner SAMANLI, Trabzon’da düzenlenen panelde yaptığı konuşmalarda yıllardır tartışılan çevre kirliliğine, farklı bir pencereden baktıklarını ve çözümsüzlüğün plastiğin kendisinden değil, plastiği amaçları doğrultusunda ve/veya dışında hırsları gereğince yanlış kullanan insandan kaynaklandığını söyledi.

ÇEVRE KİRLİLİĞİNE NEDEN OLAN BİRİNCİL SORUMLULAR, SOSYAL SORUMSUZLARDIR.

TÜKORDER” Tüketiciyi Koruma ve Bilinçlendirme Derneği Genel Başkanı, Öner SAMANLI; panelde ortaya koyduğu deneyimli görüş ve araştırmalarına dayanan açıklamalarıyla da yerel ve ulusal basının ilgi odağı oldu.

Genel Başkan, Öner SAMANLI, birincil sorumlu olarak gördüğü sosyal sorumsuzları, mevzuatlar olsa da, bu mevzuatları ya hiç uygulamayan yada kısmen uygulayan, uyguluyor görünen, ceza mekanizmalarını çalıştırmayan, bunları uygulamakta tereddütkar ve siyasi davranan bürokrat ve seçilmişlere yükledi.

SAMANLI’ya göre kim bu sorumlu ama sosyal sorumsuzlar:

1) Belediye Başkanları,

2) Belediye Encümen Üyeleri,

3) Kaymakamlar,

4) Valiler,

5) Bunlara bağlı kurumsal yapılar,

6) Bu kurumsal yapıların üst yöneticileri,

7) Sivil toplum Örgütleri,

8) Sendikalar,

9) Siyasi Parti İl, ilçe, belde vb. yöneticileri,

10) TBMM’de bulunan kurulmuş Komisyonlardaki Milletvekilleri,

11) TBMM Başkanları,

12) Bakanlar,

13) Başbakan,

14) Cumhurbaşkanı,

15) Bizler,

16) Sizler,

TÜKORDER” Tüketiciyi Koruma ve Bilinçlendirme Derneği Genel Başkanı, Öner SAMANLI; bu sıralamayı yaparken oldukça dikkatli davranarak sizlere aktarıyorum. Yani tespitlerimizce en sorumlulardan, en az sorumlulara doğru gelmeye çalıştık. Tabiî ki burada yurttaşlar olarak, yani SİZLER gurubunda bulunanların en az sorumluluğu var demek kesin bir saptama olarak algılanmamalı, yani buradan demek ki yurttaş olarak bizim sorumluluğumuz, sorumsuzluğumuz el alt düzeyde sonucuna varılmamalı. İşin doğrusu, bunların hepsinin müteselsilen sorumluluk ve sorumsuzluk içerisinde bulunduklarını ifade etmek en doğru olanıdır.

PLASTİK KÜRESEL ISINMAYA VE ÇEVRE KİRLİLİĞİNE SEBEP OLUYOR MU..?

TÜKORDER” Tüketiciyi Koruma ve Bilinçlendirme Derneği Genel Başkanı, Öner SAMANLI; plastiğin küresel ısınmaya sebep olduğu ve çevre kirliliği yarattığı için plastik poşetlerin kullanımından vazgeçilmesi yönünde basında yer alan haberler sonrası, plastik hakkında kamuoyunda yanlış bilinenler hakkında bir açıklama yaptı.

“TÜKORDER” Genel Başkanı, SAMANLI; ekonomik ve kolay uygulanabilir olması nedeniyle plastiğin bütün dünyada demir, tahta, cam gibi malzemeler yerine alternatif olarak kullanıldığını ve plastik tüketiminin giderek arttığını söyledi. SAMANLI, yaşamın her alanında karşımıza çıkan plastiklerin, tüketim oranının fazlalığının ülkelerin gelişmişliğinin bir göstergesi olarak değerlendirildiğini de belirtti. Çevre bilinci çok daha gelişmiş toplumlarda plastik malzemelerin diğer malzemelere tercih edildiğini söyleyen SAMANLI, bu durumun plastiklerin üretim, işleme ve geri dönüşüm aşamalarında en az fosil kaynaklı enerji tüketen ve çevresel etkisi en az malzeme olmasından kaynaklandığını vurguladı. Belki aranızda bu açıklamalarımıza tepki gösteren düşünceler, hatta adamın plastik üretim tesisleri mi var gibi düşünceler hasıl olabilir, ama biz bir tüketici örgütü isek daima doğru ve objektif açıklamaları ön planda tutmalıyız ve doğru olandan da ayrılmamalıyız. İlacından, yediğimiz yemeklerin saklandığı ambalajlara kadar, doğan çocuğun bezinden, ölenin konulduğu torbaya kadar, hastanedeki serum hortumu, enjektörden, kullandığımız otomobilimize, yattığımız yastığın içerisinde pamuğun yerini alan kimyasallara kadar her şeyin arkasında plastik, plastiğin arkasında da, petrol var… O halde doğru ve çevreye zarar vermeyen plastiğin üretilirliğini gündeme taşımak da bizim görevimiz hatta bizden çok çevreci kurum ve sivil toplum örgütlerinin görevleri arasında.

PLASTİK ÇEVREYE ZARAR VERME ORANI İLE NE KADAR ÜST SIRALARDADIR TARTIŞILIR BİR KONUDUR BU…

“TÜKORDER” Genel Başkanı, SAMANLI; Plastikler hakkında kamuoyunda yanlış yargılar bulunmasına karşın, yapılan araştırmalar sonucu plastiğin aslında çevreye zarar vermeyen ve tamamen geri dönüştürülebilir bir malzeme olduğunu dile getirerek, plastikler hakkında çarpıcı bilgiler verdi.

TÜKORDER” Tüketiciyi Koruma ve Bilinçlendirme Derneği Genel Başkanı, Öner SAMANLI; “Ülkemizde de faaliyet gösteren büyük bir mağazalar zinciri için yapılan akademik bir araştırma sonuçları çok ilginç, bu araştırmaya göre, geri dönüşüm sırasında kâğıttan yapılan bir torba, plastik karşılığına göre 40 kat daha fazla enerji gerektiriyor. Ayrıca, sera gazları ve asit yağmuru gibi faktörler açısından çevreye yüzde 8 daha fazla olumsuz etki yapıyor.” dedi.

“TÜKORDER” Genel Başkanı, SAMANLI; plastik poşetlere alternatif olarak gösterilen kâğıdın yanı sıra cam ve metalin de üretiminden geri dönüşümüne kadar tüm aşamalarda plastiklerden çok daha fazla çevreye zarar verdiğine dikkati çekti.

SAMANLI, “Almanya’da Ambalaj Piyasası Araştırma Kurumu tarafından yapılan bir çalışmaya göre bugün plastikten üretilen ambalajlar eğer ahşap, cam, kâğıt, karton veya alüminyumdan üretilseydi ambalajların ağırlığı ve buna bağlı olarak nakliye giderleri 4 katına çıkacaktı. Bu ambalajları üretmek için iki katı enerji harcanacak ve çöpün hacmi de 2, 5 kat artacaktı” diye konuştu.

“TÜKORDER” Genel Başkanı, SAMANLI’nın verdiği bilgilere göre 5 gr ağırlığında bir torba 11 kg yük taşıyabiliyor ve sıvı geçirmiyor. Plastik atıkların tamamı çöplerimizin yüzde 1’ini oluşturuyor. Bu yüzde 1’in ancak yüzde 25’i plastik torbalar. Buna karşılık, çöplerimizin üçte biri gıda atıkları, dörtte biri ise kâğıt ve türevi atıklardan oluşuyor.

Plastik poşetlerin yasaklanmasının bir çözüm olmayacağını belirten SAMANLI, plastik poşetlerin para ile satıldığı veya yasaklandığı tüm ülkelerde istinasız başka tür plastik poşetlerin kullanımının aynı oranda arttığı ve toplam malzeme kullanımının gerilemediğinin görüldüğünü söyledi.

“TÜKORDER” Genel Başkanı, SAMANLI; bu noktada kâğıt veya cam gibi malzemelere göre çok daha az enerji gerektiren plastiğin geri dönüşümü konusunun önem kazandığına dikkati çekti.

Plastiğin değil, onu bilinçsizce tüketen ve doğaya bırakan insanların çevre kirliliği yarattığını dile getiren SAMANLI, plastik hakkında insanların bilinçlendirilmesi ve plastik atıkların geri dönüşüm yoluyla tekrar kullanılması ile önemli bir mesafe alınacağını belirtti. Samanlı, dünya plastik sektörünün en çok tartıştığı konuların başında geri dönüşüm konusunun geldiği bilgisini verdi.

SOSYAL SORUMLU OLMALARINA RAĞMEN SORUMSUZLUK MODUNA GİRENLERİ TAKİP ETMELİSİNİZ

Toplumsal ve sosyal görevleriyle sorumluluk almak üzere bulundukları yerleri işgal edenler yukarıda sıraladığımız gibi görünen makam, mevki vb. sosyal statülerdi. Bunların her birisinin görev ve yetkileri arasında temel Anayasal İlkeleri koruma ve kollama gayeleri bulunmaktadır. Bu yurttaşından cumhuruna kadar böyledir. O halde sorumluluğunu sorumsuzluğa dönüştürmeye ve gelecek nesil insanımızı ve çevremizi zora sokmak hakkına sahip değilsiniz.

GÖREVLER ÖNCE YAPILIR, SONRA YAPTIRILIR, YAPANLAR ÖDÜLLENDİRİLİRKEN, YAPMAYANLAR İSE HUKUKİ OLARAK CEZALANDIRILIR OLMALIDIR

“TÜKORDER” Genel Başkanı, SAMANLI;, geri dönüşüm sonucu elde edilen plastiklerin gıda sektöründe kullanılmasının yasak olduğunu, plastiklerin 120 ile 200’C arasında sıcaklıkta işlendiği ve bir nevi pastörizasyon olan bu işlem sonrası, organik maddelerden kaynaklanabilecek zararlı bakteri veya mikropların geri dönüşüm plastiklerde bulunmasının mümkün olmadığını, görevlerin önce yapılması, sonra yaptırılır olması gerektiğini, yapanların ödüllendirilirken, yapmayanların ise hukuki olarak cezalandırılması gerektiğini söyledi.

YILLARDIR PAZARLARDA VE MANAVLARDA KULLANILAN, ÇÖPLERDEN TOPLANMIŞ SİYAH ATIK TORBALARI TÜRKİYE GENELİNDE YASAKLATAN SİVİL TOPLUM ÖRGÜTÜ, ÇABA VE ÇALIŞMALARIYLA, “TÜKORDER” DİR.

“TÜKORDER” Genel Başkanı, SAMANLI; ayrıca, “İnsan sağlığı için tehlikeli olabilecek maddelerin bulaşmış olduğu ambalaj atıkları tehlikeli atık statüsündedir. Bu tür atıkların zaten özel olarak toplanması ve imha edilmesi gerekmektedir. Türk Gıda Kodeksine göre zaten geri dönüşüm malzemeler gıda ambalajı olarak kullanılamazlar.

Usulüne uygun şekilde ve tehlikeli atıklarla kontamine* olmamış atıklardan geri dönüştürülen malzemelerin özellikle kullanımının yaygınlaştırılması, orijinal malzemelerin miktarını azalttığı için çevreye olumlu katkı yapar ve bu yüzden özendirilmelidir.” diye konuştu.

BİYOBOZUNUR MALZEMELERİN ÇEVRE DOSTLUĞU TARTIŞMALIDIR
Plastik poşetlere alternatif olarak sunulan ‘biyobozunur’ yani doğada bozunur malzemeler ya da nişastadan yapılan poşetler hakkında da önemli bilgiler veren “TÜKORDER” Genel Başkanı, SAMANLI; Yakından bakıldığında bunların da çevreye dost olmadığının görülebileceğini belirterek, şunları söyledi: “Biyobozunur malzemeler bugün hem petrolden hem de tarımsal ürünlerden üretiliyor. Petrol kökenli olanlar sadece parçalanıyor ve görsel olarak yok olsalar da madde olarak doğada kalıyor. Üstelik bazılarında bu parçalanmayı gerçekleştirmek için özel kimyasal katkılar kullanılıyor. Diğer yandan nişasta bazlı çeşitler için kaynak olarak çoğunlukla mısır kullanılıyor. Mısır çok su isteyen bir bitki ve aynı zamanda yoğun gübre ve böcek ilacı da gerektiriyor. Bu maddeler su kaynaklarının hızla kirlenmesine yol açarak çevreye daha çok zarar veriyor. Nişastadan elde edilmiş malzeme özel kompost yani organik artık işleme tesislerinde işlenmek yerine doğada serbest bozunmaya bırakılırsa bozunma sırasında ozon gazını incelten metan gazı serbest kalıyor. Adı ‘biyobozunur’ ama malzeme çevreci değil, tam tersine küresel ısınmaya yol açan sera gazlarının bir kaynağı.”

“TÜKORDER” olarak görevlerinden birinin de plastik hakkında yanlış bilinenlerin yerine doğrularını anlatmak olduğunu söyleyen, “TÜKORDER” Genel Başkanı, SAMANLI; diğer alternatif malzeme kartellerinin bilimsel kanıtlardan uzak yanlış yönlendirmeleri yerine bilimsel veriler ile hareket edilmesinin önemine dikkat çekti.

Yanlış yargılara plastik sektörünün kurban edilmemesi gerektiğini söyleyen SAMANLI, bizim buradaki, bu paneldeki amacımız diğer akademisyen arkadaşlarımız, sektör temsilcileriyle ortak kanaatlerimizi ortaya koymak ve kavga ile değil uzlaşı ile paneli sonlandırmak diyerek,

İNSANLIK HATA VE AYIPLARININ MALZEMESİNİ, PLASTİK MALZEME İLE ASLA KARIŞTIRMAYALIM

“TÜKORDER” Genel Başkanı, SAMANLI; “İnsanların bilinçsizce yaptıkları hatalardan plastikleri sorumlu tutamayız” dedi. Günümüzde doğru kullanılmadığı zaman tehlikeli olan birçok teknoloji ile yaşadığımızı ve refah düzeyimizi bu sayede sürdürdüğümüzü belirten SAMANLI, “Bir şırınga sizi öldürebilir ama çoğunlukla hayatınızı da kurtarır. Bir bıçak ile sebze ve eti doğrayabilirsiniz ya da birini öldürebilirsiniz. Motorlu bir taşıt hayat da kurtarabilir hayat da sonlandırabilir. Bir gıda maddesi cam bir ambalajda şık gözükebilir ama çocuğunuzun eline geçerse hayati tehlike oluşturabilir” dedi.

O HALDE BAL VEREN VE SOKAN ARIDIR, BAL ALMAYI VE KORUNMAYI BİLMELİYİZ, SOSYAL SORUMSUZLARLA DA MÜCADELE ETMELİYİZ

“TÜKORDER” Genel Başkanı, SAMANLI;, “Plastik poşetlerin kolayca çevreye bırakılması yerine tekrar kullanılması ve geri dönüştürülebilmesi ancak artan kamu bilinci ile olur ve bunun için de hepimize görevler düşüyor, bu görevlileri yukarıdan aşağıya ben sıraladım, sizler ve bizler bu sosyal sorumluluklarını yerine getirenleri ödüllendirirsek, alkışlarsak, ziyaretlerine gider de onları takdirlerimizle mutlandırırsak daha güzel ivmeler gündeme gelebilir, ve yine bunların tam tersini yapan, sosyal sorumlu görünüp de, sosyal sorumsuzluklarını hissettiren, kanıtlayan, hatta ve hatta birde pişkinlikleriyle ahkam kesenlerin ise iplerini pazara çıkarmak da birer yurttaş olarak, hepimizin öncül görevidir.

Önce ve önce insan olalım ki, insanca yaşama gayelerimize kenetlenelim, masum hayvanlarımızı, bitki örtümüzü ve doğal hayatımızı kollayalım, koruyalım, ama öyle lafazanlıklarla değil, bilimsel, akademik, sosyo-politik tüm yasal ve hukuki ve sosyal platformda ki araç ve gereçlerden yararlanarak, yani önce insan önce insanız diyerek, suç ve suçlu bulmak tabiî ki önemli ama suç işleyeni ıslah etmek, topluma kazandırmak, bir daha suç işlenilmesinin önüne geçerek toplumsal ivme kazandırmak, bugünkü ve yarınki gayelerimiz.” diye konuştu.

BİLİNÇLİ TOPLUMSAL MÜCADELEMİZE SİZLERDE KATILMALISINIZ

“TÜKORDER” Olarak; “ULUSAL HEDEFİMİZ SAĞLIKLI VE BİLİNÇLİ TÜKETİM TOPLUMU OLUŞTURMAKTIR”

Bilinçli, Sorumlu ve Demokratik Sivil Toplum Örgütlerinin Toplumsal İvmede Rolünü Önemseyen Duyarlı ve Toplumsal Çalışmalardan Menfaat Beklentileri İçerisinde Bulunmayan, Zaman Sorunu Bulunmayan Ülkemiz İnsanlarını, Bulundukları İllerde ve İlçelerde “TÜKORDER’ Şube Başkanlıklarını Oluşturmaları İçin Göreve Bekliyoruz.

e-iletişim: tukorder@hotmail.com

15.08.2009

*kontamine: bir hastalık yada mikrop bulaşmış kişi veya nesne.

Bu basın bülteni, “TÜKORDER” tarafından 12 Haziran 2005 tarihinde benzer içerikleriyle “TÜKETİCİ GAZETESİ”nde de neşredilmiş, aynı zamanda da, http://www.tuketiciforum.com/ sitesinde de yayınlanmıştır.