Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

06 Ekim '07

 
Kategori
Koleksiyon
 

Çiçek konulu Cumhuriyet pulları

Çiçek konulu Cumhuriyet pulları
 

Normal koleksiyon olarak adlandırılan bir memlekete ait pulların belirli bir tarihten itibaren, seri olarak toplanmasının yanı sıra tematik koleksiyon yapmak da mümkündür. Eğer pulları üzerindeki resim, şekil ve konularına göre toplar isek tematik koleksiyon yapmış oluruz. Örneğin, çiçek resimleri ihtiva eden pulları seven ve bunları biriktiren bir pul meraklısı, çiçek pulları tematiğini işlemiş olur.

Konuya geçmeden evvel şu küçük bilgiyi de aktarmak isterim, pul serisi denildiğinde bir olay nedeniyle posta idaresinin basıp piyasaya sürdüğü pullar akla gelir. Pul serileri tek puldan ibaret olabileceği gibi üç, dört, yedi, on veya çok daha fazla sayıda meydana gelmiş pullardan da oluşabilir. Posta idaresi yıl içinde, sene başında yayınlamış olduğu emisyon programı dahilinde pul serilerini tedavüle çıkarır. Örneğin posta idaresinin bu yılki emisyon programında 12 seri var denildiğinde, idarenin o yıl içinde 12 seri tedavüle çıkaracağı anlaşılır.

Posta İdaremizin emisyon politikalarına bakıldığında, tematik pullara uzunca yıllar önem verilmediği görülür. Hâlbuki pulculuğun ve pul sergilerinin görsel anlamda en güzel örnekleri hep tematik koleksiyonlardan çıkmıştır. Tematik pulların çeşitliliği ve sayıca fazla olması, ülkede pul koleksiyonculuğunu teşvik eden bir unsurdur. Nitekim bazı Avrupa ülkelerinin son dönem pullarında, özellikle çocuklara yöneldiklerini gözlüyoruz. Genç nesli koleksiyona teşvik etmek için posta idareleri çok sayıda çocuk masalları, çizgi filmler ve çizgi film kahramanları konulu pullar hazırlıyorlar. Bizde de, 2006 yılında Çocuk Masalları/ Karaoğlan konulu dört pulluk bir seri çıkmıştır.

Ülkemizde tematik pullar 1980’lerde biraz kıpırdanmaya başlamış ve 90’ların ikinci yarısından itibaren dünya standartlarında güzel temalar işlenmiştir. Son dönem Türk pulları gerçekten güzel örnekler sergilemektedir. Fakat geçmişteki emisyon programlarının kısırlığı sebebiyle tematik pullarımız sayıca hâlâ yetersizdir. Bu durum çiçek konulu pullara da yansımıştır. Şöyle bir örnek vereyim, 1998 senesine kadar basılmış olan 3576 adet posta ve anma pullarımızdan sadece 49 tanesi çiçek temalıdır yani takriben yüzde 1, 4.

Çiçek temasının ağırlıklı olarak işlendiği ilk serimiz 1950 yılına aittir (pullara ilişkin resimleri galeri kısmından izleyebilirsiniz)[*]. Gerçi geçmiş yıllara ait pul serilerinde çiçek konulu bazı pullar yer almaktadır ama bu tek tük karşımıza çıkan pullara ilişkin serilerin hiç biri çiçek temalı değildir. Bu demek oluyor ki, 1950’ye kadar tek bir çiçek pullu serimiz yok.

9 Eylül 1950’de tedavüle çıkan serinin konusu Uluslararası İzmir Fuarı’dır (yani İzmir de olmasa!).. Bu pulların baskı adedi 100.000’dir. Bu rakam pulculukta düşük bir emisyon adedidir, 1955’den sonra 750.000 ila 1 milyon arasında baskı görmüş çok miktarda pulumuz vardır. Aslında baskı adedinin fazlalığı tahmin edeceğiniz gibi pulların değerini düşürür. 2000 sonrası basılan pullarımızda ise tiraj genellikle 300.000 ila 400.000 arasında değişmektedir. Nüfus sayısı ve pula olan talebe göre gayet iyi ve ideal bir sayıdır bu. Ama meselâ bazı Avrupa ülkelerinde 4-5 milyon tirajlı pullar basılmaktadır. Çin’den hiç bahsetmiyorum bile. Tabiî pulculuğun ve koleksiyoner sayısının fazlalığı da dikkate alınmalı kıyas yapılırken. Bu arada Çin demişken, bu ülkede pulculuğun çok yaygın olduğunu da belirtmeliyim.

İzleyen dönemlerde 5 yıllık aralarla çiçek pulları basıldığını görürüz yani 1950’den sonra 1955 ve 1960’larda iki adet seri basılmıştır. Nedense hep Bahar ve Çiçek Bayramları’nda aklına gelmiştir çiçek pulları Posta İdaremizin. Fakat 1960 serisinin kağıt ve baskı kalitesi mükemmeldir. O dönemin pulları ile kıyaslandığında aradaki fark açıkça belli eder kendini. Bu serinin özelliği İsviçre’de basılmış olmasıdır. Tabı yapan firmasının isminden dolayı bu pullara Courvoisier baskı pullar adı verilir. İlk Courvoisier baskı 1935 yılında sipariş verilmiş ve izleyen yıllarda dönem dönem bazı seriler bu firma tarafından basılmıştır. Courvoisier pullar dönem itibariyle Türk pulunun medâr-ı iftihârı’dır.

1962 yılında biraz kıpırdanma olmuş ve arka arkaya iki seri çıkmıştır çiçek konulu. Gerçi bu serilerden biri tütün kongresi sebebiyle basılmış olup, seriyi meydana getiren üç puldan biri tütün çiçeği diğer ikisi de tütün yaprağı motiflidir ki bu iki pulu yukarıda örnek olarak verdiğim 49 adet pulun içine de kattım. Yani öyle bir dönem ki bu; yurt dışıyla pul takası yapıyoruz bir ara, karşı taraf bizden çiçek pulu istiyor ama biçareyiz, pul yok. Çiçek pulu diye artık ne bulursak: tütün yaprağı, zeytin dalı, incir reçeli.. Velhâsıl 1978’e geliyoruz on küsûr yıllık bir aradan sonra güzel bir RCD serisi çıkıyor, konusu güller. Ama gerçekten çok güzel bir seridir. Bu arada RCD pulları, Türkiye, Pakistan ve İran arasındaki bölgesel işbirliği sebebiyle çıkan pullara verilen addır. Uzunca bir dönem her sene bu üç ülke ortak bir temada pullar çıkarmışlar, işte o seneki ortak tema güllermiş.

1979 ve 1980’de dörder pulluk iki güzel seri çıkıyor, estetik açıdan da çok hoş serilerdir. 1979 serisindeki pullar, haşhaş, zakkum, orkide, adamotu bitkileri ve onların güzel çiçeklerini resmetmiştir. 1980 serisindeki çiçekler ise: Manisa lâlesi, Efes çan çiçeği, Ankara çiğdemi ve Anadolu salebidir. Bundan sonraki dönem tematik pulların yavaş yavaş hareketlendiği yıllardır ve Posta İdaremiz geçmiş yıllara oranla nispeten güzel serileri tedavüle sunmuştur. 1984 ve 1985 yıllarında çıkan seriler küçük ebattır. Pullarımız genellikle 26x41 mm ebadında hazırlanır, fakat bu iki seride yer alan kır çiçekleri konulu pulların ebadı 19x26 mm'dir. 1984 Serisinde beş adet pul yer alır. Pullarda yer alan çiçekler: Hatmi, gelincik, siklâmen, kardelen ve lâle; 1985 serisinde yer alan çiçekler ise nergis ve papatyadır. Bu pullar sürekli posta pulları arasında yer aldığı için diğer hatıra pullarına oranla çok yüksek adette basılmıştır.

1988'de Tıpta kullanılan Anadolu bitkileri temalı pullarımız arz edilmiştir. Ihlamur, ebegümeci, banotu ve belladon sırasıyla pullarda yer alan bitkilerdir. 1994 ve 1995 yıllarında iki adet dörder puldan müteşekkil mantarlar serileri basılmıştır. Gerçi çiçek konusunda pek yer almaza ama yine de çok sempatik pullardır. 1997'deki iki pulluk orkideler serisini 1998'de iki pulluk bir seri daha izlemiştir.

1 mayıs 1998'de basılan ve bu sayfada da yer alan çiçek serimiz görülmeye değer bir güzelliğe sahiptir. Bu seride yer alan çiçekler de sırasıyla, sylvestris, kırmızı armena, mor armena ve saxatillis çiçekleridir. Bu tarihten sonra çıkan çiçek serilerimizde yer alan pullar mat kağıda baskıdır ve ebadı genel ölçümüzün dışında 26x36 mm'dir ve 2000 yılı serisi çiçek konulu sürekli posta pulları adıyla tedavül edilmiştir. 2001'deki serimiz 5 puldur ve konusu şifalı bitkilerdir. Pullarda yer alan çiçekler mersin, civanperçemi, kantaron, kuşburnu ve alıç, 2003'de meyve çiçekleri serisinde yer alan pullar da portakal, nar, ayva, erik ve kiraz çiçeklerinden oluşur.

2006 senesi sonuna gelindiğinde, iki adet mantar serisini de çiçek pullarına katarsak eğer, toplam 21 seri ve 79 adet çiçek puluna sahibiz. Neticede bütün pullarımız içinde çiçek pullarının oranı yüzde iki seviyesine yükselmiştir.

Pul biraz spesifik bir konu, resimsiz olmuyor. Açıkçası, burada yazarken hevesim pulun resimlerini sayfa üzerine ekleyebilmek ve mevzuyu bu şekilde aktarmaktı, fakat blogda yöntem olarak fotoğraf ve resimler galeride yer alıyor. Aslında, düşününce bu yöntemin derli toplu bir resim arşivi sunabilmek açısından daha faydalı olduğu kanaatine de varmadım değil. Başlangıçta hevesim çok kırılmıştı, resimsiz nasıl olacak bu iş diye, ama keyif alarak yazıverdim tezelden.

Bilmiyorum tabiî, bu konu kaç okurun ilgisini çeker, ama bir kişi bile ilgilense yazmaya devam edeceğim, amacım burada pulculukla ilgili iyi bir arşiv oluşturmak. Başka yerlerde de yazdım ama kimse ilgilenmedi, dönüp bakan bir kişi bile olmadı. Geçen gün siteleri gezerken tesadüfen gördüm Milliyetblog’u. Şöyle içeriğe azıcık bakınca tamam dedim işte aradığım yer burası olmalı. Şu gün için bu koleksiyon yazıları ilgi görmese bile, eğer bir yerlerde bir arşiv olacaksa orası burası olmalı diye inandım bir kere. Keşke daha önceden rastlasaydım sizlere.. Bu arada lâf aramızda bayanlar koleksiyondan nefret ediyorlar, kişisel ve evrensel tesbitim bu yönde. Elbette istisnaî durumlar vardır, ama ben rastlamadım.

Hâlbuki koleksiyon denilince yüzümdeki kaslar birden gevşer ve tebessüm belirir bende, bizim hâne halkı böyle bir tesbitte bulunmuştu zamanında, umarım bu şevkim kırılmadan yazmaya devam ederim. Bu tematik konulu yazıları sırasıyla kuşlar, böcekler, taşıtlar vb. şeklinde devam ettireceğim.

Muhabbetle kalın.

[*] Galeri bölümüne çiçek konulu Cumhuriyet dönemi Türk pullarının resimlerini ekledim, eğer yayın aşamasında sıraları karışmadı ise, emisyon tarihine göre listeli olacaklar. (Taramadan kaynaklı olarak resimler pulların gerçek ebat ve renklerini vermemektedir). Ayrıca, arzu edenlere bu pulların resimlerini büyük ebat olarak yollayabilirim. (yayıncı kuruma not: resimler alıntı değildir, kendi koleksiyonumdan taranmış ve biçimlendirilmiştir)

 
Toplam blog
: 21
: 2056
Kayıt tarihi
: 05.10.07
 
 

İzmir doğumluyum, yaşadığım yer İstanbul olsa da... Burnumda tüter, hasretini çekerim; gidenlerle se..