Civanperçemi hak ettiği yerde olmalı!

Bu haftaki köşe yazımda; geçen hafta Türkiye'nin gündemini oldukça meşgul eden doktora çalışmamızdan bahsetmek istiyorum. Dicle, Hacettepe ve Çankırı Karatekin Üniversiteleri işbirliğiyle yürütülen çalışmamızda ülkemizde Civanperçemi olarak bilinen tıbbi ve aromatik amaçlı kullanılan Achillea cinsine ait 17 türü araştırdık. Anadolu’da ve Dünya’da oldukça yaygın olarak kullanılan Civanperçemi üzerine Türkiye’deki en kapsamlı çalışmalardan biri tarafımızdan yapılmıştır. Bu çalışmada Anadolu’nun farklı yerlerinden (Diyarbakır, Mardin, Batman, Ankara, Nevşehir, Yozgat, Sivas, Bilecik) toplanan 17 Civanperçemi türünün total fenolik-flavonoid içerik, DPPH, ABTS, CUPRAC, Beta-caroten metotlarıyla antioksidan aktiviteleri, asetil ve bütiril kolinesteraz enzim aktivite yöntemleriyle antialzheimer etkileri ve Xcelligence sisteminde HELA kanser hücreleri kullanılarak antikanser özellikleri derinlemesine araştırılmıştır. Ayrıca, bu özelliklere bitkideki hangi değerli ilaç adayı maddelerin sebep olabileceğinin belirlenmesi için LC-MS/MS ve LC-MS IT-TOF cihazlarıyla detaylı bir kimyasal içerik taraması yapılmıştır. Bu araştırmalar sonucunda Civanperçemi türlerinin büyük çoğunluğunun çok yüksek antikanser ve antioksidan özelliğe sahip oldukları belirlenmiştir. Bunun yanında, en yüksek antioksidan ve antikanser özelliğe sahip olan Civanperçemi türlerinin Mardin, Bilecik, Yozgat ve Nevşehir’den toplanan Achillea arabica(Achilleabiebersteinii), A. coarctata, A. nobilis ve A. monocephala türleri olduğu belirlenmiştir.  Ayrıca bölgemizden toplanan dört türün özellikle yüksek antioksidan aktivite gösterdiği de belirlenmiştir. Bu çalışma sonucunda; bölgelerimizde bu alan ile ilgili Tıbbi ve Aromatik Bahçeler kurulabileceğini ve bu türlerin tarım-sanayi alanına kazandırılması gerektiğini düşünmekteyiz.

Ülkemizde Civanperçemi olarak bilinen Achillea cinsi adını Truva’lı bir kahraman olan “Aşil” tarafından yara iyileştirici olarak kullanılması vesilesiyle almıştır. Ayrıca Civanperçemi türleri kozmetikte güzel koku üretiminde ve tarımda bitki korumada kullanılmaktadır.

Halk arasında oldukça yaygın olarak çay, ekstre, yağ ve esans olarak tüketilen ve ülkemizde birçok türü yetişen Civanperçemi; Migren, sinüzit, sinir hastalıkları, dolaşım sistemi hastalıklarında, yüksek tansiyonda, ağrı kesici, kas gevşetici, sindirimi kolaylaştırıcı, antiseptik, iştah açıcı, gaz söktürücü, adet söktürücü olarak ve hemoroid tedavisinde uzun yıllardır kullanılmaktadır. Ayrıca Civanperçemi halk arasında yara iyileştirici olarak ve böbrek ve karaciğer bozukluklarına karşı da oldukça etkili, bir şekilde kullanılmaktadır. Günlük yoğunluğun ardından özellikle de akşama doğru günün stres ve yorgunluğundan kaynaklı baş ağrımızı hafifletmek için bir bardak civanperçemi çayının sizi nasıl rahatlattığına şaşıracaksınız. Ayrıca kadınların özel günlerinde yaşamış oldukları şiddetli ağrıları hafifletmek ve bu dönemi sorunsuz geçirmek için de mucizevi bir çay olduğunu göreceksiniz civanperçemi çayının. Yapılan bilimsel çalışmalarda özellikle menopoz devresine girmek üzere olan bayanların yaşadığı ağrılı, stresli ve sıkıntılı dönemleri de bu tip çayları tükettiklerinde daha rahat atlattıkları gözlemlenmiştir.

Sonuç olarak; yaptığımız çalışma da Civanperçemi kaynaklı doğal ürünlerin kanserden korunmak için içilmesini ve Türkiye'de daha fazla yer almasını öneriyoruz. Özellikle de Amerika, Japonya, Kanada ve Almanya gibi ülkelerde bu tip ürünler bol miktarda kullanılmaktadır ve bu tip çalışmalarda gün geçtikçe hız kazanmaktadır.

Ülkemiz tıbbi ve aromatik bitki çeşitliliği açısından oldukça zengin olmasına rağmen doğal ürünlere olan ilgi gelişmiş ülkelerin çok gerisindedir. Bu çalışmadaki amacımız, zaten halk arasında kullanımı olan Civanperçemi türlerinin bilinçli kullanımını teşvik etmek ve bu türlerin bilimsel önemini ortaya koymaktır ve yaptığımız çalışmanın ülkemiz açısından da faydalı olacağına inanıyorum, herkesin daha sağlıklı ve bilinçli bir hayat geçirmesi dileği ile saygı ve sevgilerimi sunuyorum.