Çocuğun kimliğinde baba modeli

Çocuklar anne ve babalarının tüm davranışlarını kopya kâğıdı gibi aynen kopya ederler. Çocuklar, anne balarının kopyalarıdır denebilir. Çocuklar anne baların hareketlerini, davranışlarını, duygularını; kısaca, kimliklerini edinirler.

Günümüzde anne babalara daha çok iş düşüyor. Ebeveynliğe; “Dünyanın en zor mesleği anne babalık” denilmesi bunu gösteriyor. Daha önce yazdığım bir yazımda anne baba davranışlarının çocuk üzerindeki etkisinin ne kadar önemli olduğuna değinmiştim. (1)

Ben bu yazımda, cinsel rollerin ve cinsel kimliğin oluşmasında genelde anne balara düşen görevlere değineceğim. Özelde ise baba modelinin önemine değinmeye çalışacağım.

Çocuğun cinsel kimliği de anne babaları taklitle ortaya çıkar. Çocuğun kendi cinsiyetine uygun kimliğe sahip olması ve ona göre rol oynaması çocuğun psikolojik sağlığı açısından da önemlidir.

Çocuklar bebeklik çağında daha çok anneleriyle özdeşleşirler. Bu normal bir durumdur. Çünki, genellikle anneler çocukların bakımını yaparlar. 3 yaşından itibaren çocuğun cinsel kimliğini kazanmaya başlaması gerekir. Bu, önce taklitle olur, öğrenmeyle devam eder. İşte bu dönem çok önemlidir. Olumlu davranış kazandırılmak isteniyorsa olumlu örnek olunmalıdır. Uygun cinsel roller gösterilmelidir. Sadece anneleri tarafından eğitilen bazı çocukların cinsel kimliklerinde sorunlar çıkmaktadır.

Yedi yıl önce meslek hayatıma bir lisede henüz yeni başlamıştım. Öğrencileri tanımaya çalışıyordum. Bir kız öğrencimin davranışları dikkatimi çekmişti. Kız öğrenci zamanını tamamen erkeklerle geçiriyor, erkekler gibi hareket ediyor, onlar gibi konuşmaya çalışıyor… Bir süre sonra sınıfta iletişim sorunları yaşamaya başladı. Kızlar aralarına almak istemiyorlardı. Nihayet danışma için bana geldi. Gelişim hikâyesini dinledim. Sorunun tahlil ettim. Tüm zamanını babasıyla geçirdiğini, babası tarafından erkekler gibi yetiştirildiğini anlattı. Öğrencim bu durumdan hiç de memnun değildi: “ Bir kız gibi olmak istiyorum. Kız gibi davranmak istiyorum. Kız gibi güzel görünmek istiyorum….”

Evet. Öğrencim tamamen babasını model almıştı. Babasının cinsel rollerini gösteriyordu. Hatta bu, aile tarafından özellikle yapılmıştı. Ve sonuç: Kendi olmaktan memnun olmayan bir kız.

Kız çocuklarıyla annenin, erkek çocuklarıyla babanın ilgilenmesi inancı yanlıştır. Çocuk eğitimi anne babanın ortak işidir.Çocuklar, anne ve babalarını gözlemleyerek kendi cinsiyetlerine uygun rolleri kazanırlar. Erkek çocuklar kadar kız çocukları da duygusal gelişimleri açısından uygun baba modeline ihtiyaç duyarlar. Bu, onların cinsel kimlikleri için de gereklidir.

Ergenlik döneminde babaya daha çok ihtiyaç duyulur. Ancak, ne yazık ki toplumumuzda babaların çoğu çocuklarıyla ergenlik döneminde daha az ilgilenirler. Hiçbir gerekçe, babanın çocuğuna aza zaman ayırmasına gerekçe olamaz. İşinden dolayı az zaman ayırırsa da birlikte olduğu zaman kaliteli birliktelik geçirir.

Son zamanlarda, ilk duyduğumda anlamadığım ancak, algıladığım zaman da üzüldüğüm bir tabir çıktı ortaya: “Bankamatik baba.” Bazı babalar, maddi ihtiyaçları karşılamakla görevlerini yaptıklarını sanırlar. Ve bu babalar maalesef hiç de az değil. “Hocam daha ne yapalım. Üst aldık, defter kitap aldık, hergün harçlığını veriyorum. Her istediğini hemen alıyorum. Babamız bize bunları yapsaydı başbakan olmuştuk…” diyen babaya hiç çekinmeden: “ Yani siz bankamatik babasınız” demiştim.

Babanın ilgisi ve varlığı, anne ve çocuk arasındaki ilişkinin de sağlıklı olmasına yardımcı olur. Babanın ilgisizliği zincirin bir halkasının yokluğu gibidir.

Meslek hayatımda yaptığım araştırmalara ve gözlemlere göre, babalarından yeteri kadar ilgi ve sevgi gören çocuklar çevresiyle daha barışık, sosyal ilişkileri daha iyi, çevresiyle daha sağlıklı ilişkiler kuran özellikler göstermektedir.

Babalar! Lütfen çocuklarınıza babalık yapın…