- Kategori
- Çocuk Psikolojisi
Çocuk ve Gençlerde İntihar Eğilimi
Çocuk ve Gençlerde İntihar Eğilimi
Çocuklarda intihar eğilimi yaş ilerledikçe artar. Erken çocukluk ve ergenliğin ilk yıllarında intihar eğilimi nadirdir. Risk yaşla birlikte artar. Dünya genelinde yapılan araştırmalar, erkek çocuklarda kız çocuklara göre daha fazla intihar eğilimi görülmektedir. Dünya da son kırk yılda, çocukların erken ölüm nedenleri arasında intihar ikinci sırada yer almaktadır.
Günümüzden 20-30 yıl önce, genç nüfusun ölüm nedenleri arasında intihar ilk sırada görülürdü. Gelişmiş ülkelerdeki sosyal, ekonomik ve eğitim alanındaki gelişmeler çocuk ve gençlerde intiharlar eğilimini düşürmeyi başarmıştır. Bu gelişmeler sayesindedir ki, çocuklarda intihar, yaşlı nüfustaki intihar oranının altında kalmıştır. Yaşlılar yaşam amaçlarını kaybettikleri ve kültürlerindeki değişime ayak uyduramadıkları zaman intihar etmişlerdir (Hidaka ve ark. 2008).
Bazı araştırmalar intihar oranlarındaki azalmayı, psikiyatrist ve psikolog desteğinin etkili olduğunu ileri sürmektedir (Gould ve ark., 2003) Gençlerin ve çocukların psikolojik yardıma ulaşmaları kolaylaştıkça, intihar yönelimi önlenebilmektedir. Bu yüzden, intihar eğilimi olan bir çocuğu yalnız ve yardımsız bıraktığımızda intiharın gerçekleşmesi kaçınılmaz olabiliyor.
İntiharla ilgili yapılan araştırmalar, kızların erkeklere oranla daha çok intihar ettiklerini, ancak erkeklerin daha çok öldürücü yöntemlere başvurduklarını söylüyordu. İntiharın gerçekleşmesi, belki de cinsiyete göre değil, toplumsal cinsiyet rollerindeki ayrımlara bağlıdır. Geleneksel toplumlarda, kadının rolünün erkelere göre daha düşük olması, kızlarda ölümle sonuçlanan intihar oranlarının artmasında önemli bir etkendir. Bu yüzden gelişmiş toplumlarda cinsiyet rollerindeki farklılıklar giderek azalmakta ve çocuklarda intihar eğiliminin düşmesinde bir etken olmaktadır.
Çocuk İntiharına Yol Açan Etkenler
Çocuklarda intiharı ele alırken bazı önemli noktalara dikkat etmek gerekir. Çocukluk intiharları yetişkinliktekinden farklıdır. Çocuklar yüksekten atlar, kendini hızla giden bir arabanın önüne atar, kendini asarak intihar ederler. Bu tür intihar vakaları genellikle kaza olarak değerlendirilir. Çocukların intihar niyetleri görünürde belli olmayabilir. Ancak yetişkin ve ergenler, intihar öncesinde ve her hangi bir kayıpla karşılaştıklarında kederli ve suskun olurlar. Ağlama, karamsarlık, yeme ve uyku bozuklukları en önemli belirtilerdir. Çocuklarsa, intihar öncesinde kızgın, saldırgan, öfke nöbetleri şeklinde kendini gösterebilir.
Çocuk İntiharına Yol Açan Etkenler
Aile İlişkilerinde Problem
Anne ya da anne yerine bakım veren kişi ile çocuk çatışma içinde ise intihar eğilimi artar. Çocuklarda intihar girişiminde anne anahtar roldedir. Eğer çocuğun annesi kendi depresyonu ile uğraşıyor ve çocuk bunu içine sindirmek zorunda kalıyorsa, intihar eğilimi oluşması kolaylaşıyor. Diğer aile bireylerinin depresif duygu durumu ve intihar girişimleri de çocuklarda intiharı etkileyebiliyor. Aile bireylerindeki saldırgan davranışlar, çocuğun kendine yönelik saldırganlığı olarak nitelenen intihar davranışı arasında çok önemli bir ilişki vardır (Myers 1985). Çocuklarda intihar eğilimini azaltmanın yolu, aile bireylerinin sağlıklı ruh yapısına kavuşturulmaları ile mümkündür. Bu yüzden aile danışmanlığı ve aile terapilerine önem verilmelidir.
Çocuklarda Ölüm Algısının Çarpıklığı
Çocuklarla yapılan araştırmalar, çocukların ölümü uyku gibi geçici bir durum olarak algıladıklarını göstermiştir. Anne-babalarına kızdıklarında, intiharı onları korkutmak için bir oyun gibi kullanabildiklerini söyleyebiliriz. Ancak çok ciddi ruhsal bunalım ve ruhsal bozukluğu olan çocuklar çektikleri sıkıntıları sonlandırmak amacıyla intihara başvurabilirler. Bu çocukların çocuk psikiyatrisinden destek almaları sağlanmalıdır.
Çocuklarda Depresyon
Çocuklarda depresyon intihar eğilimini etkileyen önemli bir faktördür.
Çocuk ve ergenlerde intihar üzerinde durulması gereken bir konudur. Gençler ekonomik olarak ailelerine bağımlı ve iş bulma konusunda çektikleri zorluklar psikolojilerini bozmaktadır. Türkiye toplumu hızlı bir değişim sürecinden geçmektedir. Toplumsal değişime uyum sağlamada zorlanan aileler, aile ilişkilerinin bozulmasına, boşanma ve ailenin parçalanmasına neden olmaktadır. Böylesi ailelerde yetişen çocuk ve ergenlerin intihar riskinin arttığını söyleyebiliriz. Bu yüzden sosyal hizmet uzmanları, psikolog ve psikiyatristlere ulaşmak ve yardım hizmetini yaygınlaştırmak gerekmektedir.
Klinik Psikolog
Ali Bıçak
https://www.alibicak.com
Kaynakça
Hidaka Y, Operario D, Takenaka M, Omori S, Ichikawa S, Shirasaka T (2008) Attempted suicide and associated risk factors among youth in urban Japan. Soc Psych Psychiatric Epidemiolgy. May 16.
Gould M, Greenberg T, Velting D, Shafîer D. (2003). Youth suicide risk and preventive interventions A review of the past 10 years.