Çocuklarda apendisit

Çocukluk çağında karın ağrısı birçok nedene bağlı olarak oluşabilir. Çoğu kendiliğinden geçmekle birlikte, % 20’sinde cerrahi tedavi gerekir. Bunların içinde en önemlisi apendisittir. Apendisit her yaşta olabilir. En sık olarak 10-20 yaş arasında ve çoğunlukla erkeklerde görülür. Yaş ne kadar küçükse tanı da o kadar zor konur.  

Apendisit nedir?

Apendisit, appendiksin enfeksiyonudur. Appendiks, ince ve kalın bağırsağın birleşim yerinde bulunan ve kör bağırsak olarak da bilinen, bir ucu kapalı yaklaşık olarak 3-6 mm çapında ve 3-10 cm uzunluğunda, bağırsağın bir parçasıdır. Bilinen belli bir işlevi yoktur. Bir ucu kapalı olan appendiksin ortasında kalın bağırsak ile birleşen bir kanal ve duvarında da yaygın olarak lenf dokusu vardır.

Apendisit nasıl oluşur?

Apendisit, appendiks kanalının tıkanması sonucunda oluşur. Kanalın tıkanması, içinde bulunan salgının birikmesine ve appendiksin gerginleşmesine yol açar. Bu dönem akut apendisit olarak tanımlanır. Sonuçta sırasıyla appendiks duvarında bulunan lenf, toplardamar ve atardamar dolaşımları bozulur, appendiks iyice şişerek gerginleşir ve gerekli tedavi uygulanmazsa bir süre sonra da dolaşım bozulmasına bağlı olarak delinir. Bu dönem de perfore apendisit  olarak adlandırılır.

Apendisit bulguları nelerdi?

Apendisitin en belirgin bulgusu karın ağrısıdır. Başlangıçta göbek çevresinde belli belirsizdir. Birlikte; iştahsızlık, bulantı, hafif ateş ve halsizlik gibi bulgular görülebilir. Yaklaşık olarak 12-24 saat içinde ağrı karının sağ alt tarafında hissedilmeye başlanır. Başlangıçtaki diğer bulgular daha da belirginleşir. Ateş 38 derecenin üzerine çıkar. Bulantı ve kusma olabilir. İştah azalır, çocuk yemek istemez.

Karnın sağ alt bölgesine bastırıldığında belirgin bir duyarlılık saptanır. Çocuk o bölgedeki kaslarını sıkarak bir direnç (defans) gösterir. Derine doğru bastırıldığında ise şiddetli bir ağrı olur.

Apendisit tanısı nasıl konur?

Böyle bir hastada öncelikle kan incelemesi yapılmalıdır. Kanda, vücuttaki enfeksiyonun göstergesi olan beyazküre (lökosit) ile diğer bazı göstergeler yükselir. Bazen idrar yolu enfeksiyonu, apendisite çok benzer bulgular verebilir. Bu nedenle idrar da incelenmelidir. Günümüzde ultrasonografi, kolay olması ve hastaya doğrudan bilinen bir zararının olmaması nedenleriyle apendisit tanısında en güvenilir tanı yöntemidir. Kız çocuklarında yumurtalık ile ilgili sorunlarda karın bulguları aynen apendisite benzer. Ultrasonografi bu iki sorunun ayrıştırılmasını sağlar. Karın grafisi, azımsanmayacak oranda radyasyon alma söz konusu olduğundan, çocuklarda gerekmedikçe kaçınılmalıdır. Kim zaman tanı konmakta zorlanılır. O zaman, başta tomografi olmak üzere diğer tanı yöntemleri de kullanılabilir.

Apendisit tedavisi nasıl yapılır?

Apendisitin tek bir tedavi yöntemi vardır: Cerrahi yöntem ile çıkarılması (appendektomi). Genellikle açık cerrahi yöntem ile karnın sağ alt tarafından yapılacak küçük bir kesiden bu ameliyat yapılır. Başlangıç halindeki olgularda daha sık olmak üzere, kapalı (laparoskopik) yöntem de uygulanabilir. Akut apendisit nedeniyle ameliyat edilen hastalarda 1-2 gün antibiyotik tedavisi yeterlidir. Perfore apendisit saptanan hastalar ise daha uzun süre yatırılır ve damar yolu ile antibiyotik uygulanması gerekir.

Sağlıklı günler dileklerimle.

Prof. Dr. İrfan Serdar ARDA

Çocuk Cerrahisi Uzmanı

driserdararda@gmail.com

http://driserdararda.com

https://www.facebook.com/ArdaCocukCerrahisiSayfasi

https://twitter.com/drserdararda

https://tr.linkedin.com/in/isarda