Çocuklarda gıda alerjilerinin doğal seyri nasıldır?

Gıda alerjilerinin doğal seyri nasıldır?

Gıda alerjileri içinde inek sütü proteini alerjisi yaşla beraber en sık tolerans geliştirilen, yani alışılan alerji türüdür. Buna rağmen inek sütü alerjisinin 5 yaşında geçme oranı yaklaşık yüzde 70 olarak bildirilmektedir.

Yumurta alerjisinde bu tolerans kısmen daha azdır. Araştırmalar, yumurta akı alerjisinin ancak 16 yaşında yüzde 70 oranında atlatılabildiğini göstermektedir. En zor geçen gıda alerjisi balık ve fıstığa karşı olandır. Bu alerjiler genellikle kalıcı ve hayatı tehdit edici alerjiler grubunda ele alınır.

Gıda alerjilerinin alerjik egzamaya yol açtığını ve bunun da çocuk için alerjinin giriş kapısı olduğunu söylemiştik. Öte yandan gıda alerjisi olan çocuklarda ileride alerjik astım bronşit gelişme riski yaklaşık yüzde 50’dir. Bu durum gıda alerjisi olan bir çocuğun en erken yaşta alerji takibine alınmasını gerektirir. Bu sayede alınacak bazı basit önlemlerle ev tozu akarı alerjisi veya polen alerjisine bağlı astım gelişmesini önleme şansı yakalanmış olur.

Peki, gıda alerjisi ve egzaması olan bir çocuk kendi haline bırakılırsa alerji nasıl seyreder? Şimdi isterseniz bu soruya yanıt ararken çocuklarda aynı anda görülme olasılığı yüksek olan “alerjik üçlü” adı verilen alerjik egzama, alerjik nezle ve alerjik astım bronşit birlikteliğini inceleyelim.

Alerjik egzama (atopik dermatit)

Birden fazla şekilde kendini gösterebilen gıda alerjilerinin çocukta ilk ve en sık yaptığı hastalık tablosu alerjik egzama, diğer adıyla atopik dermatittir.

Yanaklarda kuruma, pullanma, kızarıklık ve ciltte kuruluk normal kabul edilen sıradan bir bebek sorunu olarak algılanır. Sıradan bir ilik tablosu olarak kabul edilip üzerinde durulmayan bu cilt yapısı zamanla vücudun diğer bölgelerine yayılmaya; boyun, gövde, el kol ve bacakları tutmaya ve kaşınmaya başladığında çoğu zaman bir hastalık olarak algılanır ve ileri destek aranır.

Alerjik egzama belirtileri

Alerjik egzama cilt bütünlüğünün bozulduğu, kırmızı, kızarık, ciltten kabarık döküntüler ve bazen de açık yaralar şeklinde kendini gösteren bir cilt hastalığıdır. Birçok çocukta cildin zımpara gibi kuru ve sert olduğu gözlenir. Kaşıntı en büyük sorunlardan biridir. Şiddetli bir kaşıntının var olduğu bu hastalık henüz kaşınma becerisi olmayan bebeklerde o kadar huzursuzluk yaratır ki, bunun sonucu olarak uykusuzluk ve iştahsızlık bile gelişebilir.

Alerjik egzamalı çocukların yüzde 45’i ilk 6 ayda, yüzde 70’i ise ilk 5 yaşta ilk belirtiyi verir, ilk 1 yaşında genellikle yanaklarda, alında ve kafa derisi ile kol ve bacakların dış yüzlerine sıklıkla simetrik yamalar şeklinde görülür. Çocukluk döneminde (1 -5 yaş) ise en sık etkilenen alanlar el, ayak, bilekler, dirsek içi ve diz arkası bölgeleridir. Ergenliğe ve erişkin yaş dönemine yaklaşıldıkça ise yüz, boyun, üst kol, sırt, dirsek içi ve diz arkası alanları daha çok etkilenmeye başlar.

Alerji, insan psikolojisinden en çok etkilenen hastalıklardandır. Alerjik egzama, anne ve bc baların yaşam kalitesini diyabetten sonra en çok bozan kronik hastalık olarak kabul edilir. Çocuk kaşıntı nedeniyle o kadar strese girer ki, bunun ardından gelen strese bağlı egzama alevlenmesi, durumu daha da içinden çıkılmaz bir hale getirir.

Alerjik egzama nedenleri

Bebeklerde alerjik egzamanın en sık nedeni gıda alerjisidir, inek sütü ve yumurta proteini alerjisi egzamaya neden olan gıda alerjileri içinde ilk iki sırada yer alır. Ardından sırasıyla tahıllar, balık ve deniz ürünleri ile kuruyemişler gelir. Bunların dışında daha nadir olmakla birlikte diğer tüm gıdalara alerji gelişebileceğinin bilinmesi gerekir.

Bebek anne sütü alıyor olsa bile annenin beslenmesindeki bütün gıdaların çocuğa geçebildiği unutulmamalıdır. Dolayısıyla anne peynir, yoğurt, ayran gibi inek sütünden üretilmiş gıdaları tükettiğinde bebek de erken yaşta bu gıdalarla tanışmış olur. Tabii ki hiçbir sorun yokken anneye bu yönde bir kısıtlama getirilmesi söz konusu değildir; ancak az önce söz ettiğimiz ciltte alerjiye ait hafif de olsa belirtiler gözlendiğinde problemin ilerlemesi beklenmeden bu yönde araştırmaya gitmek ve gerekli önlemleri almak daha ciddi pek çok alerjik hastalığın önlenmesini sağlayabilir.

Küçük bebeklerde alerjik egzamanın en sık nedeni gıdalar demiştik. Ancak zamanla gıda alerjileri yerini sıklıkla ev tozu akar alerjisine bırakır. Ev tozu akarlarına karşı olan alerji genellikle alerjik nezle ve alerjik astım bronşit şeklinde hastalık tablosu oluşturur. Ancak bir grup hastada ev tozuna alerjik astımla birlikte egzamada görülür. Genellikle daha çok büyük çocuklarda görülen bu durum akar parçalarının ciltten nüfuz ederek etki etmesi sonucu gelişir.

Alerjik egzama (atopik dermatit) tedavisi

Alerjik egzamanın cilt kuruluğuyla seyreden, kimi zaman sivilce tarzı kırmızı döküntüler kimi zamansa daha ıslak açık yaralar şeklinde görülen kaşıntılı bir hastalık olduğuna değinmiştik.

Kuruluk ve kaşıntı iki ana problemdir. Kuruluk kaşıntıyı çağırır. Kaşıntı cildin tahriş olmasına neden olur ki, tahriş alerji hücrelerinin ortama daha çok alerjik madde salgılamasıyla sonuçlanır. Bunun yanı sıra kaşıntı ve tahriş, alerjik egzamada zaten bozulmuş olan cilt bütünlüğünü daha da bozduğundan cildin su kaybı artar ve kuruluk daha da şiddetlenir. Kuruluk ve kaşıntı arasındaki bu kısırdöngüyü kırmanın en iyi yolu cildi nemlendirmektir. Bu yönde alerjik egzama tedavisinin ilk basamağı cilt bakımı olmalıdır. Çocuk alarjisi hakkında daha geniş bilgileri incelemek için buradan sayfamızı inceleyebilirsiniz.