Çocuklarda göbek fıtığı (umbilikal herni)

Göbek fıtığı nedir?

Yenidoğan bebeklerde, göbeğin olduğu yerde, bebeğin ağlaması ile bir şişlik halinde kendini gösteren göbek fıtığı (umbilikal herni), görünüm olarak anne ve babayı çok endişelendiren durumlardan biridir. Başta aile büyükleri olmak üzere, çevreden birçok çok kişi, göbek bağı ya da madeni para bağlamak gibi tedavide hiçbir anlamı ve yararı olmayan önerilerde bulunarak ailenin kafasını iyice karıştırır. Küçük göbek fıtıkları kendiliğinde kapanır. Kapanmayan fıtık için ise erken zamanda bir cerrahi girişime gerek yoktur.

Göbek fıtığı nasıl oluşur?

Anne karnında, gebeliğin erken dönemlerine karın duvarı açıktır. Başta bağırsaklar olmak üzere karın içi organ ve oluşumlar rahim içi sıvısında adeta yüzerler. Karın duvarı en geç 12. haftada kapanır. Göbek ile rahim duvarı arasında, bebeğin beslenmesini sağlayan göbek kordonu vardır. Doğumdan hemen sonra, göbek kordonu belli bir pay bırakılarak kesilir. Yaklaşık olarak 1-3 hafta arasında kalıntısı düşer ve bildiğimiz göbek görünümü oluşur.

Karın duvarı; deri, kaslar ile fasya adı verilen ve karın duvarının sağlamlığını oluşturan dokuları içerir. Göbek bölgesinde fasyanın henüz yeterinde oluşmaması, burada karın duvarının zayıf olmasına neden olur. Sadece göbek değil, karın duvarında fasyanın zayıf olduğu ya da herhangi bir nedenle zedelendiği durumlarda fıtık oluşur.

Göbek fıtığının bulguları nelerdir?

Bebek ağladığında ya da ıkındığında göbekteki bu zayıf nokta şişer. Çoğu anne-baba, şişliğin ağrıya yol açarak bebeğin ağlamasına neden olduğu şeklinde yanlış bir kanıya sahiptir. Oysa ki tam tersi söz konusudur. Çocuk ağladığı için fıtık şişmektedir. Kabızlık, ıkınma, gülme ve ağlama gibi karın içi basıncını artıran nedenler göbek fıtığının şişmesine neden olur.  Parmakla bastırıldığında, tam göbek girişinde halka şeklinde bir açıklık olduğu saptanır. Burası göbek fıtığının çıkış yeridir.

Göbek fıtığının tedavisi nasıldır?

2 cm.den daha küçük olan açıklıklar kısa sürede kendiliğinden kapanır. Çapı 4 cm.ye kadar olan fıtıkların 4 yaşına kadar kapanma olasılığı olduğundan, bu zaman dek beklenebilir. Fıtık bağı ya da fıtık üzerine para koyarak sarma gibi yöntemlerin fıtığın geçmesine hiçbir katkısı yoktur. Aksine, ender olarak büyükçe fıtıklarda dışarı çıkan karın içi oluşumun arada sıkışmasına neden olabilir.

Daha büyük çaplı olan ya da kapanmayan fıtıklar ise 4 yaşında cerrahi yöntemle kapatılmalıdır. Göbek fıtığı da, aynen kasık fıtığında olduğu gibi günübirlik cerrahi olarak tedavi edilir. Tedavide, açık kalan fasya kalın dikişler ile yaklaştırılarak kapatılır. Çocuklarda, erişkinlerde olduğu gibi yama (greft) kullanmaya gerek yoktur.

Sağlıklı günler dileklerimle.

Prof. Dr. İrfan Serdar ARDA

Çocuk Cerrahisi Uzmanı

driserdararda@gmail.com

http://driserdararda.com

https://www.facebook.com/ArdaCocukCerrahisiSayfasi

https://twitter.com/drserdararda

https://tr.linkedin.com/in/isarda