- Kategori
- Çocuk Sağlığı
Çocuklarda göbek ile ilgili sorunlar
Bebeklerde göbek kanaması genellikle kendiliğinden durur. Sarı renkli akıntı ise her zaman enfeksiyon bulgusu değildir.
Göbek anne karnındayken bebek ile anne arasındaki ilişkinin sağlandığı tek yoldur. Rahim duvarından başlayıp bebeğin göbeğinden içeri giren göbek kordonunun içinde bulunan damarlar aracılığı ile bebek kendisine gerekli tüm besinleri alır. Doğumdan hemen sonra bu bağlantı kesilir. Kalan göbek kordonu kalıntısı 1-3 hafta sonra düşer ve göbek olağan görünümünü alır.
Çocuklarda göbek ile ilgili olarak görülen başlıca sorunlar şunlardır:
Göbek kanaması
Göbek kordonu içinde bir atardamar ve iki toplardamar vardır. Göbek kordonu, doğumdan hemen sonra göbeğe yakın bir yerden özel bir aygıt ile tutulur ve bunun üzerinden kesilir. Göbek düştüğünde, bu damarların içlerinde oluşan pıhtı ile tıkanmış olması gerekir. Eğer pıhtılaşma yeterli olmazsa göbekten sızıntı şeklinde kanama olur. Kanda pıhtılaşmayı sağlayan etmenlerden biri K vitaminidir. Karaciğerde yapılan bu vitamin, prematüre bebeklerde daha belirgin olmak üzere yenidoğan bebeklerde yeterli düzeyde olmayabilir. Bu nedenle, her doğan bebeğe K vitamini iğnesi yapılmaktadır. Ancak, buna karşın gene de bazı bebeklerde sızıntı şeklinde kanama olabilir. Kanama, genellikle ilk 48 saat içinde kendiliğinden durur. Durmayan kanamalarda, açık damar uçları gümüş nitrat ile yakılır. Eğer kanama sürecek olursa dikiş konularak durdurulur.
Göbek granülomu
Göbekte saptanan parlak ve üzeri pütürlü, minik bir karnıbahar görünümünde göbek bağı kalıntısıdır. Bebeğin iç çamaşırına bulaşan sarı renkli bir akıntıya neden olur. Göbek düştükten sonraki ilk birkaç gün akıntının olması doğaldır. Kendiliğinden geçmezse, göbek kordonu kalıntısına gümüş nitrat uygulanması yeterlidir. Kimi zaman bu uygulamayı birkaç kez yinelemek gerekir. Eğer geçmiyorsa, o zaman dip kısmından bağlanması ya da çıkarılması gerekir. Bağlanan doku 2-3 gün içerisinde kendiliğinden düşer.
Göbek polipi
Göbek polipi, göbekten dışarı doğru uzanan parlak ve açık kırmızı renkli bir doku şeklindedir. Akıntı ya da kanama yoktur. Kendiliğindan kaybolmaz, bu nedenle ya granülomda olduğu gibi bağlanması ya da küçük bir cerrahi işlem ile çıkarılması gerekir. Polibe gümüş nitrat uygulanmasının bir yararı olmaz.
Göbek enfeksiyonu/iltihabı (omfalit)
Bebeklerde göbek enfeksiyonu hafif ya da ağır olabilir. Hafif enfeksiyonlarda, göbekten sarı-yeşil renkli bir akıntı ve göbek çevresinde hafif bir kızarıklık görülür. Göbeğin antiseptik sıvılar ile temizlenmesi, yerel olarak antibiyotikli pomad uygulanması ve (her hastada gerekmemekle birlikte) ağızdan antibiyotik uygulanması ile tedavi edilebilir. Ağır enfeksiyonlarda ise, göbek çevresindeki kızarıklık belirgindir. Enfeksiyon buradan karın içine ve göbekte henüz tam olarak kapanmamış damarlar yoluyla da kana taşınabilir (sepsis). Göbek çevresinde yaygın olan kızarıklık zamanla daha da koyulaşabilir ve bebek karnına dokunulduğunda ağlayarak tepki verir. Bu bebekler mutlaka hastane koşullarında ve damardan uygulanacak antibiyotikler ile tedavi edilmelidir.
Göbekten berrak sıvı/idrar gelmesi
Anne karnındayken göbek ile mesane (idrar kesesi) arasında kanal şeklinde bir ilişki vardır (urakus kanalı). Bu kanal gebeliğin üçüncü ayında kapanır. Eğer kapanmaz ve mesane ile bağlantılı olarak kalırsa, göbekten idrar gelebilir. Bunu saptamak için en uygun yöntem, göbekte akıntının olduğu açıklıktan yerleştirilecek ince bir kateterden özel bir boya vererek film çekmektir. Eğer kanal açıksa, boyanın buradan mesaneye kadar ulaştığı görülebilecektir. Tedavi şekli, cerrahi yöntemle kanalın çıkarılmasıdır. Kimi zaman kanalın mesane ile ilşkisi kapanmış ancak sadece göbek kısmı açık kalmış olabilir. Bu durumda kanal duvarından oluşan salgı, göbeğin altında kistik bir yapının oluşmasına yol açabilir. Bu çocuklarda da göbekten berrak bir sıvı gelebilir ya da kistik yapı enfekte olabilir. Her iki durumda da, kalıntı cerrahi yöntemle çıkarılmalıdır.
(Çocuklarda göbek fıtığı için tıklayınız)
Sağlıklı günler dileklerimle.
Prof. Dr. İrfan Serdar ARDA
Çocuk Cerrahisi Uzmanı
https://www.facebook.com/ArdaCocukCerrahisiSayfasi
https://twitter.com/drserdararda
https://tr.linkedin.com/in/isarda